download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

nen en sober gehouden versiering. Die reeksen lijken
echter te contrasteren met Begeers ontwerpen
voor unica waarin een vaak overdadige versiering
en wonderlijke combinaties van stijlen domineren.
Krekel-Aalberse besteedt aan het einde van
haar boek enige aandacht aan kunstenaars die
voor Begeer hebben gewerkt.
Hoewel Begeer een goede organisator was, deel
ik de conclusie van de auteur die stelt dat Begeer de
twee aspecten van zijn leven niet goed kon combineren.
Met name zijn kunstenaarschap leed in
sommige periode zwaar onder zijn commerciële
en organisatorische bezigheden.
Het boek sluit af met enkele bijlagen: achtereenvolgens
een biografie in jaartallen, een lijst van
personen waarmee Begeer heeft gecorrespondeerd,
een overzicht van de gevoerde merken en
een literatuurlijst. Het boek wordt afgesloten met
een register van namen. Deze monografie geeft,
hoewel ze niet altijd even goed is geschreven, een
prachtig overzicht van het leven en het werk van
Carel Begeer.
Ruud van den Berg
J. de Bruijn en P.E. Werkman, Van tuinknecht tot
onderkoning. Biografie van Marinus Ruppert,
deel 1, de jaren 1911-1957 (Hilversum, Verloren,
2001, 232 blz., ISBN 90-6550-653-5).
Deze publicatie vormt het eerste deel van een biografie
over een intrigerende persoonlijkheid. Marinus
Ruppert begon eenvoudig als tuinbouwarbeider,
maar maakte al snel een bijzondere carrière
binnen de vakbeweging, eerst als bestuurslid,
daarna als voorzitter van de Nederlandse Christelijke
Landarbeidersbond (NCLB) en vervolgens als
voorzitter van het CNV. In de tweede helft van zijn
loopbaan, niet beschreven in dit deel, zou hij opklimmen
tot lid van de Raad van State en informateur
bij het kabinet-Den Uyl. In dit boek wordt zijn
enerverende klim naar de top op beschreven.
Ruppert senior, een actief bestuurder bij het
CNV, moet een sterke persoonlijkheid geweest
zijn. Hij bepaalde in welke bedrijfstak Marinus
moest gaan werken. Die wilde wel kunstschilder
worden, maar het werd de tuinbouw in Aalsmeer.
Vanwege zijn vaders vakbondachtergrond was het
logisch voor Marinus om lid te worden van de lokale
afdeling van de NCLB. Tijdens de crisisjaren
raakte hij werkloos. Zeer tegen de wil van zijn va-
Boekbesprekingen 49
der werd Ruppert toen op 22-jarige leeftijd tot propagandist
bij de landelijke NCLB benoemd. Hij
werd in het diepe gegooid en reisde het hele land
door om lezingen te geven. Ook schreef hij veel in
de periodiek van de NCLB.
Ruppert komt in zijn jonge jaren naar voren als
een goed van tongriem gesneden man met sterke,
principiële opvattingen. Retorisch stond hij zijn
mannetje en door zijn felle polemieken maakte hij
zich niet geliefd bij andersdenkenden, met name
bij de socialisten. Ondanks zijn felheid had hij een
grote afkeer van stakingen. Hierin volgde hij volledig
de lijn van de christelijke vakbeweging; onderhandelen
voor alles, stakingen dienden alleen als
uiterste redmiddel.
Als Lutheraan viel hij op binnen de grotendeels
calvinistisch georiënteerde NCLB. Hij verdedigde
zijn religieuze opvattingen met verve. Al in de jaren
dertig was hij zeer gekant tegen het nationaal-socialisme,
dat hij volstrekt niet verenigbaar achtte
met de Lutherse opvattingen. In 1940, op 29-jarige
leeftijd, werd hij voorzitter van de NCLB. De bond
verwachtte dat de energieke Ruppert in staat zou
zijn de NCLB door de oorlog te slepen.
In de oorlog heeft hij een belangrijke rol gespeeld
in de gedachtebepaling van het CNV over de
bedrijfsorganisatie. Hij voerde hierover een polemiek
met Dooyeweert, theoloog en de theoreticus
van het CNV. De oorlog was een ijkpunt voor Ruppert;
met mensen die zich in de oorlog principieel
opstelden, van welke levensbeschouwelijke stroming
dan ook, kon hij het ook na de oorlog goed
vinden. Voor diegenen die hij beschouwde als
“verraaiers” had hij geen goed woord over. Na de
oorlog werd Ruppert in korte tijd lid van bestuur
van het CNV en vervolgens voorzitter. Met zijn benoeming
in deze functie in 1947 eindigt deel I van
de biografie.
De auteurs hebben veel moeite gedaan Ruppert
in de context van zijn tijd te plaatsen. De uitgebreide
literatuurlijst getuigt daarvan. Naast literatuur
bestudeerden zij uitgebreid archiefmateriaal,
waaronder Rupperts persoonlijk archief. Ten slotte
hebben zij gebruik gemaakt van interviews,
waarbij het helaas niet duidelijk is of zij deze zelf in
eigen bezit hebben of uit een archief o.i.d. hebben
gehaald.
Verwikkelingen binnen de NCLB en het CNV
worden zeer gedetailleerd beschreven. Hier zijn de
auteurs duidelijk op vertrouwd terrein. Jammer is
wel dat Rupperts privé-leven nauwelijks aan bod
komt. Het lijkt erop dat hij nauwelijks thuis was, al