Rapport Leerplein Praktijkschool de Rijn - Platform Praktijkonderwijs

Leerplein Praktijkschool de Rijn : van theorie naar praktijk
mee wil werken aan de opdracht, een afspraak maken met de Natuur- en vogelwacht, de
beheerder interviewen, het verslag uitwerken, een presentatie maken, et cetera.
Normaal gesproken heeft Stella hiervoor een aantal verschillende apparaten op diverse momenten
nodig, van een digitale camera en telefoon tot een computer met internettoegang. In de meeste
scholen is echter niet altijd een computer beschikbaar. Bij een computerratio van 1 op 5 heeft een
leerling statistisch gezien 20% van zijn tijd de beschikking over een computer. In de praktijk is dit
door roostertechnische zaken aanmerkelijk minder. Wanneer elke leerling een eigen handheld
computer (een PDA) ter beschikking heeft, is dit praktische probleem opgelost en een hinderpaal
voor het vlot en goed kunnen werken uit de weg geruimd. Met andere woorden: breng de
techniek bij de lerende i.p.v. de lerende naar de techniek: “anywhere and anytime learning with
any device and any content”. Hiermee wordt de ambitie om elk talent te laten tellen realiteit.
Dit verbijzondert de onderzoeksvraag verder tot:
‘De vier aanvragende scholen willen graag onderzoeken of het gebruik van mobile devices, die
voortdurend ter beschikking staan van de lerende, een positief effect heeft op het leren van het
kind.’
Een mobile device is in dit geval de PDA, volgens Wikipedia een 'handheld'-pc (handcomputer)
met een veelheid aan toepassingen zoals adresboek, kladblok, agenda en telefoonlijst. De meeste
PDA's bieden hiernaast nog veel meer, zoals rekenbladen, tekstverwerking, databases, software
voor het beheer van financiële zaken, uurwerk, rekenmachine, spelletjes, mobieltje en gps-
navigatie. Met behulp van bepaalde software PIM (Personal Information Manager) kan tekst
worden ingevoerd die nadien snel en gemakkelijk terug gevonden kan worden (zoals een
telefoonlijst).
Wat de PDA voor veel pc-gebruikers zo aantrekkelijk maakt, is de mogelijkheid om gemakkelijk
gegevens uit te wisselen tussen de pc en de PDA. Dit geldt met name voor automatische
synchronisatie.
Het zal duidelijk zijn dat een PDA vanwege zijn bijzondere kenmerken een grote meerwaarde in
onderwijs kan hebben. Het is echter natuurlijk de vraag of (jonge) leerlingen de apparaten
spontaan gebruiken, of ze ermee om kunnen gaan, of ze het gebruik ervan motiverend vinden,
enzovoorts. In feite zijn de waardering en de effecten ervan momenteel nog een open vraag. Deze
worden verder gecompliceerd omdat er ook nog effecten op en door ouders en leerkrachten zijn.
Het onderzoek heeft dan ook een exploratief karakter. Een belangrijke verwachting is dat het
gebruik van PDA’s in het onderwijs motivationele meerwaarde kan hebben. Deze theorie is
richtinggevend geweest bij de keuze en het ontwerp van een aantal meetinstrumenten.
In dit onderzoek is veel belang gehecht aan de motivationele effecten van het gebruik van PDA’s.
Intrinsieke motivatie en de drie basisbehoeften competentie, autonomie en verbondenheid zijn al
eerder in dit rapport toegelicht. De specifieke vraag die voortkomt uit het onderzoeksdeel van dit
onderzoek over motivatie luidde:
Leidt het gebruik van de PDA door leerlingen tot een verhoging van de intrinsieke motivatie, via
een verhoging van de ervaren verbondenheid, competentie en autonomie?
Universiteit Leiden 52