AC 12 2005 (PDF, 1.18 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie

2520 HOF VAN CASSATIE 13.12.05 - Nr. 667
de regeling als volgt worden uitgelegd:
1. Ook al schreef de decreetgever het vermoeden van vergunning neer in bepalingen die
ogenschijnlijk alleen de opmaak van het ontwerp van vergunningenregister (art. 191) en
het vergunningenregister (art. 96) betreffen, is het niettemin duidelijk dat de decreetgever
beoogde de constructies die onder het toepassingsgebied van het vermoeden van
vergunning vallen, gelijk te stellen aan vergunde constructies.
Wordt deze oplossing niet aangenomen, dan ontstaat een totaal onwenselijke toestand
waarbij voor de vergunningenpraktijk een gebouw als vergund wordt beschouwd terwijl
voor de handhaving het gebouw als niet-vergund wordt aangemerkt.
2. Het vermoeden van vergunning is dan ook een regel met materieelrechtelijke
draagwijdte die onafhankelijk van het (ontwerp van) vergunningenregister geldt.
Het feit dat nog geen (ontwerp van) vergunningenregister werd opgemaakt, staat
bijgevolg aan de toepasselijkheid van het vermoeden van vergunning niet in de weg.
Wordt deze oplossing niet aangenomen, dan zou een niet te rechtvaardigen onderscheid
bestaan naar gelang een gemeente vroeger of later de opmaak van het (ontwerp van)
vergunningenregister heeft voltooid.
3. In de toekomst, nadat het (ontwerp van) vergunningenregister werd opgemaakt, zal
wellicht moeten worden aangenomen dat de afwezigheid of opname van het vermoeden
van vergunning in het (ontwerp van) vergunningenregister geen bindend karakter heeft.
De benadeelde van een stedenbouwmisdrijf en (wellicht ook) de gewestelijk
stedenbouwkundig inspecteur hoeven zich niet door de beoordeling door de gemeente
gebonden te voelen.
De vraag kan zelfs rijzen of het college van burgemeester en schepenen gebonden is
door de vermeldingen in het register. 3
Conclusie.
In het eerste onderdeel voert de gewestelijk stedenbouwkundig inspecteur aan dat het
vermoeden van vergunning alleen geldt wanneer het vermoeden is opgenomen in het
(ontwerp van) vergunningenregister.
In het tweede onderdeel voert deze eiser aan, op grond van het beginsel van de vrije
beoordeling in strafzaken, dat de strafrechter niet gebonden is door het feit dat aan de
voorwaarden is voldaan voor opname van de vermelding van het vermoeden van
vergunning in het vergunningenregister, noch door het feit dat het vermoeden in het
register werd vermeld: de strafrechter zou in alle vrijheid moeten kunnen nagaan “of het
stedenbouwmisdrijf al dan niet bewezen is, en inzonderheid om in alle vrijheid te
3 Krachtens de art. 98 en 191, § 1, laatste lid, is het college verantwoordelijk voor de
overeenstemming van het (eerste) vergunningenregister met de erin opgenomen stukken.
Art. 98 werd geschreven nog voordat van een vermoeden van vergunning sprake was. Indien de
decreetgever art. 98 zou hebben geschreven met kennis van het bestaan van een vermoeden, zou hij
misschien het college verantwoordelijk hebben gesteld voor de juistheid van de erin vermelde
gegevens.
Art. 191, § 1, werd echter gewijzigd nadat van een vermoeden al sprake was en de
verantwoordelijkheid bleef beperkt tot de overeenstemming met de opgenomen “stukken”.
Voor het oorspronkelijke art. 98 werd erop gewezen dat de “overheidsaansprakelijkheid (cf. art. 1382
Burgerlijk wetboek)” een rol speelt (A. Desmet en S. Desmet, Het nieuwe decreet houdende de
organisatie van de ruimtelijke ordening, 548). Er werd niet voorgehouden dat de vermeldingen van
het vergunningenregister bindend zijn. Dat op grond van de gemeenrechtelijke aansprakelijkheid zou
moeten worden aangenomen dat een derde, bij wijze van herstel in natura, gerechtigd is op een
behandeling alsof de vermeldingen in het vergunningenregister correct zijn, zou de toepasselijkheid
van stedenbouwkundige voorschriften totaal afhankelijk maken van een gemeentelijk
gegevensbestand. Zo een oplossing zou dan ook onwenselijk zijn.