Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

De volgende tabel laat de uitgaven voor ontwikkelingssamenwerking zien,
zonder de bijdragen van andere ministeries. Hoewel het overzicht niet volledig
is, geeft het een goed beeld van de manier waarop de middelen worden
besteed.
Tabel: Verdeling van de uitgaven over de verschillende categorieën (1966-
2005)
Jaren 66-70 81-85 86-90 91-95 96-00 01-05
% % % % % %
Administratiekosten 2,3 4,6 5,8 5,9 6,6 6,9
Gouvernementele
74,1 38,6 39,1 34,2 23,0 22,6
samenwerking
Indirecte samenwerking 3,9 27,0 25,0 27,5 31,2 30,8
Multilaterale samenwerking 19,7 29,8 30,1 32,6 39,2 39,7
Bronnen: jaarverslagen en statistische jaarboeken van het ABOS/DGOS; verslagen van
de DAC
Als we de tabel bekijken kunnen we twee dingen besluiten. Ten eerste zien
we een aanzienlijke daling van de gouvernementele samenwerking, wat
betekent dat er minder projecten zijn waarover rechtstreeks is onderhandeld
met lokale regeringen, en dat er minder Belgische deskundigen ter plaatse
zijn. Hoewel er geen exacte cijfers beschikbaar zijn over de periode voor
1980, schat men dat het aandeel van de gouvernementele samenwerking in
de totale uitgavenpost in de jaren ’60 tussen de 70 en 80% ligt. Tussen 1996
en 2002 is er een sterke daling merkbaar: in die periode werd dit type
samenwerking met Congo, Rwanda en Burundi bijna volledig stopgezet.
De tweede vaststelling heeft daarmee te maken: de indirecte en de
multilaterale samenwerking namen gestaag toe, omgekeerd evenredig met de
daling van de directe gouvernementele samenwerking. De groei van de nietgouvernementele
samenwerking kunnen we toeschrijven aan de stijging van
het aantal ngo's. Sinds de invoering van cofinanciering krijgen die meer
invloed en kunnen ze beschikken over meer subsidies. Ook de toename van
de humanitaire hulp draagt bij tot deze groei. Het grote aandeel van de
multilaterale samenwerking is het resultaat van een bewust beleid van de
opeenvolgende ministers sinds de jaren ’80 (zie hoofdstuk 2). Zij gaven
gehoor aan de aanbevelingen van internationale instanties en bedachten dat
deze vorm van samenwerking beter is voor het ontwikkelingsland, omdat men
op die manier kan beschikken over veel hogere bedragen. De evolutie is
duidelijk: tijdens de eerste twee decennia lag het zwaartepunt bij de
gouvernementele steun omdat die doeltreffender leek, en vooral omdat het
imago van België zo flink werd opgepoetst. Daarna zetten de geleidelijke
mondialisering, het scherpere besef van ontwikkelingsproblemen en de grote
124