Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

Dit werk probeert een antwoord te bieden op al deze vragen door een balans
op te maken van een halve eeuw ontwikkelingssamenwerking. We hebben
geprobeerd die balans realistisch en onpartijdig te houden en bieden een
overzicht van de conceptuele vooruitgang, de innovatieve methoden en
projecten, de plannen die werden gerealiseerd en de voortdurende zorg voor
het welzijn van volkeren die het minder goed hebben. Maar we willen ook
geen al te rooskleurig beeld schetsen: de betalingen lopen soms enorme
vertragingen op. Ook de fouten en de zwakke punten van het weinig stabiele
beleid komen hier aan bod.
In ons streven naar objectiviteit hebben we in deze tekst ook een aantal
getuigenissen opgenomen, beschrijvingen van projecten en aanvullende
verduidelijkingen die een concreet beeld schetsen van de vele facetten van
de Belgische samenwerking. De auteurs van deze bijlagen komen uit
verschillende milieus. Het spreekt voor zich dat we nog een groot aantal
andere voorbeelden van gerealiseerde projecten hadden kunnen aanhalen,
maar omdat dit boek gericht is op het grote publiek hebben we het bewust
niet te uitgebreid gehouden. Om dezelfde reden kunnen we hier geen
uitgebreid overzicht bieden van de Belgische ontwikkelingshulp vandaag en in
het verleden: dat is een complex, multidimensioneel thema waar heel veel
personen bij betrokken zijn en dat een groot gebied beslaat.
We hebben ons uiterste best gedaan zoveel mogelijk thema’s en operatoren
in dit boekje op te nemen, maar onze aandacht gaat vooral uit naar de
officiële ontwikkelingshulp: het beleid dat werd uitgestippeld door de
opeenvolgende regeringen en de acties die door deze regeringen werden
ondernomen en gefinancierd. Bijzondere aandacht gaat naar het overleg dat
werd gevoerd tussen de Belgische regeringen en de overheden van de
ontwikkelingslanden en naar de programma’s en de projecten die als gevolg
van dit overleg werden opgestart. De hulpprogramma’s bestemd voor
Centraal-Afrika (Congo/Zaïre, Rwanda en Burundi) nemen hierbij een
bijzondere plaats in omdat de Belgische samenwerking zich vooral in die
gebieden concentreert.
Het boek telt drie delen, die op hun beurt in twee hoofdstukken zijn verdeeld.
Het eerste deel geeft een historisch overzicht. Hoe evolueerde het Belgische
samenwerkingsbeleid van 1959 tot vandaag, welke ideeën lagen eraan ten
grondslag en hoe werd de samenwerking concreet aangepakt? In deze
periode zien we dat er een overgang plaatsvindt van het toekennen van
zuiver bilaterale steun naar een wereldwijd samenwerkingsverband voor
duurzame ontwikkeling. In het eerste hoofdstuk gaan we op zoek naar de
oorsprong van de Belgische samenwerking. Door het aanbrengen van een
reeks argumenten proberen we ook enig licht te werpen op een kwestie waar
vandaag de dag in België nog steeds over wordt gediscussieerd: we gaan na
wat de omstandigheden, de verantwoordelijkheden, de motieven en de
5