Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

problemen in de binnenlandse politiek en deels omdat de donoren hun
beloftes niet nakwamen.
In 1960 genoot België wereldfaam op het vlak van de tropische landbouw en
de landbouwontwikkeling, dankzij het Nationaal Instituut voor de
Landbouwkunde in Belgisch Congo (INEAC) en de koloniale administratie, die
had gezorgd voor een uitstekende organisatie van de landbouwdiensten.
Het INEAC werd opgericht in 1933. De raad van bestuur zetelde in Yangambi,
midden in de Evenaarswouden. In 1960 bestond het instituut uit 37
onderzoekscentra en proefstations (waarvan 5 in Rwanda-Urundi) die
verspreid lagen over verschillende ecologische zones. Er werkten 412
personeelsleden, waarvan er 263 een universitaire opleiding achter de rug
hadden (de meesten waren landbouwkundige ingenieurs). De resultaten
waren spectaculair, vooral op het vlak van de voedselproductie, waar men
erin slaagde een opbrengst te halen die vijf keer zo hoog was als voor de start
van het project. Ook in de industriële teelten (palmolie, hevearubber, katoen,
koffie en thee) werden er goede resultaten geboekt: deze teelten zorgden
voor extra inkomsten voor de boeren, terwijl ook de lokale industrie een
voordeel bij had. Uitstekende resultaten waren er ten slotte ook in de
zoötechniek, door betere zorgen aan de veestapel en diergeneeskunde, en in
de bosbouw door planmatige herbebossing. Het Instituut voorzag de boeren
van geselecteerd zaaigoed, kleine werktuigen en geschikte meststof. Men
werkte volgens het principe van de ‘paysannats’, een nieuwe manier om de
rurale ruimtelijke ordening te organiseren en die erop gericht was een
boerengemeenschap te ontwikkelen die gebruik maakt van moderne
landbouwmethodes. Dit droeg bij tot de geïntegreerde ontwikkeling van het
platteland, omdat elke boerengemeenschap moest kunnen beschikken over
een vermeerderingsbedrijf, een irrigatie- en watertoevoersysteem, een
coöperatie, medische diensten en scholen. Het werk geleverd door het INEAC
werd over het hele platteland verspreid dankzij de landbouwdienst van de
koloniale administratie, die bestond uit 830 ambtenaren, waaronder meer dan
200 landbouwkundige ingenieurs en een honderdtal Congolese assistentagronomen.
In die context ging de Belgisch-Congolese landbouwsamenwerking van start.
Tot dan toe waren de resultaten uitstekend geweest, en het leek dus logisch
om dezelfde koers te blijven varen.
In 1960 lanceerde de overheid een tweede tienjarenplan voor de ontwikkeling
van Congo. Ook deze keer lag de nadruk op de landbouw, maar door de
woelige politieke situatie was een groot deel van het personeel uit Congo
weggevlucht en België was niet meer in staat om een georganiseerd beleid
voor landbouwontwikkeling te voeren. Tot in 1990 werden er heel wat
93