Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

het programma, en voor de lopende betrekkingen tussen de twee
partnerlanden. Vervolgens werden die taken overgenomen door de attachés
voor ontwikkelingssamenwerking van de ambassades en door de permanente
vertegenwoordigingen van de BTC.
Vanaf 1970 werd er geleidelijk een nieuwe formule toegepast in de sectoren
onderwijs, gezondheidszorg en landbouw om de samenhang van de
ontwikkelingsacties die sinds 1960 werden uitgevoerd te verbeteren: de
zogenaamde ‘geïntegreerde projecten’. Dat zijn projecten waarin
verschillende aspecten worden samengevoegd: de deskundigen, de uitrusting
en de opleiding van lokaal personeel. Een tiental jaar later werd deze
methode geëvalueerd, en uit de evaluatierapporten bleken twee zwakke
punten. Ten eerste ontbrak een geijkte methodologie in de technische
dossiers en door de onduidelijkheden met betrekking tot doelstellingen en
werkwijze konden de resultaten moeilijk objectief beoordeeld worden. Ten
tweede lag de verantwoordelijkheid voor de projecten en het beheer van de
financiële middelen voor een te groot deel in handen van de Belgische
experts. De overheid loste dit enerzijds op door de DIP (doelgerichte
interventieplanning) in te voeren, wat leidde tot een duidelijke verbetering van
de technische dossiers (heldere vermelding van de beoogde resultaten en
een analyse van het risico op mislukking), en anderzijds door het systeem van
medebeheer in te stellen. Dat laatste was een originele, Belgische aanpak die
zorgde voor een compleet nieuw gezichtspunt: de verantwoordelijkheid voor
de projecten lag voortaan bij het lokale bestuur, evenals het beheer van de
financiële middelen. De Belgische projectleider werd een externe raadgever.
Deze nieuwe beleidslijnen werden gesterkt door de ontwikkelingen in het
internationale gedachtegoed over ontwikkelingssamenwerking: men raadde
aan om projecten op te nemen in het sectorale beleid van de partnerlanden
en om die landen de volledige verantwoordelijkheid te geven over hun
ontwikkelingsbeleid. De landstrategieën die door de Belgische overheid zijn
opgezet sluiten aan bij de richtlijnen van de internationale gemeenschap.
Het ‘geïntegreerde project’ blijft in veel gevallen een doeltreffende manier van
ontwikkelingssamenwerking, net zoals de technische bijstand (het gaat dan
over zeer gespecialiseerde expertise in de verschillende sectoren van het
staatsbestuur). In de loop der jaren werden echter ook andere actievormen
ontwikkeld. Sommige werden al sinds het prille begin van de ontwikkelingssamenwerking
toegepast, ruim voor 1960, zoals voedselhulp, noodhulp,
subsidies voor projecten van ngo’s (gesystematiseerd in een wet uit 1976) en
universitaire samenwerking (die werd eerst gesubsidieerd en vanaf 1971
geïntegreerd in de directe bilaterale samenwerking, om in 1984 uiteindelijk
autonoom te worden).
80