[PDF] Stad en land - Centraal Planbureau

STAD EN LANDweten gemeenten via de uitgifte van bouwgrond die zij zelf in bezit hebben, een deel van hetgrondwaardesurplus af te romen. Figuur 6.3 geeft een overzicht van het bedrag per inwoner datgemeenten via bestemmingsplanwijzigingen weten binnen te halen. In de jaren negentig van devorige eeuw ging dat om 0,5% van het bbp. De laatste jaren is dat bedrag snel teruggelopen.In de simpele theoretische wereld van HGT/RPS heeft de stadsplanner het instrument van eenbestemmingsplan niet nodig. Een belasting op het grondwaardesurplus en een subsidie voor deproductiefactoren die bijdragen aan schaalvoordelen in het CBD, volstaan. In die wereld rustgeen bestemmingplicht op een kavel en is de grondprijs dus ook niet van die bestemmingafhankelijk. Er zijn dan ook geen grenseffecten waarbij de grond aan de ene kant van de grensvan een zone met een bepaalde bestemming een totaal andere waarde heeft dan die aan deandere kant. Zoals eerder besproken blijkt HGT/RPS met subsidies voor de productiefactoren inhet CBD in de praktijk echter niet zonder meer toepasbaar. Esteban Rossi-Hansberg heeft latenzien dat in die situatie bestemmingsplannen een redelijk alternatief zijn. Daarvoor zijn diverseredenen.Figuur 6.3Netto grondverkopen lokale overheidDe eerste reden is dat een subsidie op productiefactoren die bijdragen aan de schaalvoordelen inhet CBD, in de praktijk niet realiseerbaar is. In dat geval wordt het CBD te klein en ontstaat ereen prikkel om wonen en werken op een ondoelmatige wijze te mengen, waardoorschaalvoordelen niet ten volle worden benut. Door het CBD uitsluitend als werklocatie tebestemmen, wordt deze tendens tegengegaan. Het gevolg is dat de grond die net binnen het alsCBD bestemde gebied valt, lager geprijsd is dan de grond daar net buiten. De lagere grondprijs98