[PDF] Stad en land - Centraal Planbureau

STAD EN LANDTabel 8.3Agglomeratiebaten nemen proportioneel toe met de schaalelasticiteitSchaalelasticiteit van 0 Schaalelasticiteit van 0,01 Schaalelasticiteit van 0,03Interne baten 16,39 16,46 16,61Verwijdering overlast 1,59 1,59 1,59Agglomeratie-effect 0 1,21 3,66Nieuwkomerssurplus 0,19 0,19 0,20Overdracht 6,34 6,35 6,38Alle posten zijn uitgedrukt in miljoenen euro’s per jaar. Overlast is gebaseerd op schattingen voor Noord-Brabant uit Friso de Vor en Henri deGroot.Bespaart een binnenstedelijk project waardevolle open ruimte?Gebiedsontwikkeling is een langdurig proces dat plaatsvindt met oog op toekomstigewoningvraag. Dit kan betekenen dat binnenstedelijke transformatieprojecten afgewogen moetenworden tegen alternatieve ontwikkelingsprojecten, zoals nieuwbouw op uitleglocaties aan destadsrand. Is deze uitruil van belang in een MKBA? Niet wanneer de baten van het projectworden afgewogen tegen de huidige situatie – het project creëert immers geen open ruimte.Sterker nog, als het gaat om een verplaatsing van bedrijven naar een terrein buiten de stad, danwordt er zelfs open ruimte opgeofferd. Als het project niet wordt uitgevoerd, dan kan het echterwenselijk zijn om huizen te bouwen aan de stadsrand. Ten opzichte van dit alternatieve projectbespaart de binnenstedelijke transformatie wel open ruimte.Hoeveel open ruimte wordt er bespaard ten opzichte van een alternatief dat in termen van hetruimtelijke-ordeningsbeleid aan de stadsrand even restrictief is? Wanneer levert dit eenadditioneel welvaartseffect op? Om deze vragen te kunnen beantwoorden is het zinvol om degrens van de stad te interpreteren als een evenwichtsuitkomst op de grondmarkt. Inwerkelijkheid bepaalt het bestemmingsplan waar de stedelijke bebouwing ophoudt, maardezelfde uitkomst zou bereikt kunnen worden door het bebouwen van open ruimte te belasten.Grond wordt dan ontwikkeld als de prijs ervan uitstijgt boven de kosten van het bouwrijpmaken, de waarde van landbouwgrond en deze open ruimte heffing. De waarde van open ruimteverandert niet als gevolg van het project, dus de heffing blijft ook hetzelfde. Op deze manierwordt de restrictiviteit van het ruimtelijke-ordeningsbeleid constant gehouden.In een referentiealternatief waarin het binnenstedelijke transformatieproject niet wordtuitgevoerd zal de stadsrand verder naar buiten schuiven ten koste van open ruimte – mits devoorkeuren van huishoudens voor het wonen in de stad voldoende uiteenlopen. Het verschiltussen de waarde van de grond aan de stadsrand die door het transformatieproject wordtbespaard en de waarde die het in bebouwing zou hebben vormt een welvaartseffect datadditioneel is aan de kosten en baten die hiervoor aan bod kwamen. De omvang van dit verschilis sterk afhankelijk van de mate waarin de waarde van open ruimte al geïnternaliseerd wordt124