[PDF] Stad en land - Centraal Planbureau

DE PRODUCTIESTADTabel 4.1Werknemers in GSA’s verdienen meer en zijn hoger opgeleid dan daarbuitenGSAHoger opgeleiden(%)Uurloon(euro)Parttimebanen (%)Immigranten(%)Vrouwen(%)LeeftijdBanen perkm 2Amsterdam 45,3 21,7 39,5 13,1 44,9 41,0 1929Rotterdam 35,2 19,7 41,4 13,0 48,9 40,7 1675’s-Gravenhage 45,9 21,6 37,7 13,6 47,4 40,8 2122Utrecht 46,9 20,6 43,6 8,3 46,9 40,6 1981Eindhoven 42,0 19,5 40,7 7,8 46,8 40,8 1075Leiden 43,0 19,6 53,9 8,4 57,3 40,3 1376Dordrecht 29,5 18,0 46,2 6,8 50,3 40,8 799Tilburg 34,6 18,0 49,2 6,5 50,8 39,9 790Heerlen 30,6 17,9 42,2 5,3 47,3 41,6 859Groningen 42,8 19,1 50,6 4,5 50,4 40,4 1081Haarlem 37,8 19,3 49,1 7,8 54,7 41,3 1242Breda 36,4 18,4 45,0 6,8 53,0 40,6 817Amersfoort 42,9 19,7 45,0 6,6 50,1 41,1 826's-Hertogenbosch 37,6 19,1 43,9 5,6 48,7 41,0 973Nijmegen 46,8 20,3 51,3 7,1 52,5 41,3 1976Apeldoorn 31,8 18,9 44,0 4,2 47,1 40,6 296Enschede 36,6 17,9 47,8 7,9 51,6 40,6 568Arnhem 38,0 19,1 48,5 5,7 50,3 41,8 886Geleen/Sittard 30,1 18,7 42,3 5,9 43,3 42,4 631Maastricht 38,7 18,7 47,9 5,4 52,5 40,3 1460Zwolle 34,4 18,0 51,4 4,4 51,7 40,8 788Leeuwarden 36,8 17,9 51,8 3,3 51,8 40,5 973Niet-GSA 31,7 17,9 48,1 5,4 51,5 40,7 143Bron: Eigen berekeningen op basis van microdata van het CBS. Hoger opgeleiden hebben een HBO-opleiding of hoger.Waarom vestigen hoger opgeleiden zich bij voorkeur in bepaalde regio’s? Hiervoor zijnverschillende oorzaken aan te wijzen. De klassieke verklaring, ruimtelijke variatie in natuurlijkelocatievoordelen, speelt tegenwoordig een ondergeschikte rol. Goedkope toegang tot bepaaldehulpbronnen, de toegang tot waterwegen, of een gunstig klimaat kan in bepaalde regio’s en voorbepaalde bedrijfstakken tot een hoger productiviteitsniveau leiden. Hierdoor kan een sterkemate van ruimtelijke clustering opgetreden. Door arbeidsmigratie, keuze van bepaalde typenopleidingen, en regionale specialisatie, zullen verschillen in gemiddelde lonen tussen regio’s opde lange termijn beperkt zijn. Alleen wanneer door natuurlijke hulpbronnen de druk op eenbepaalde regio groot is, kunnen lonen op een blijvend hoger peil blijven. Echter, sinds desluiting van de mijnen zijn hiervan in Nederland nog maar weinig voorbeelden over. Hetlocatievoordeel van Rotterdam met zijn ligging aan de monding van de Rijn maakt deze stadniet tot een aantrekkelijke vestigingsplaats voor hoger opgeleiden.De tweede mogelijke verklaring zijn de agglomeratie-effecten in vestigingsplaatskeuze. Degrote steden in Nederland oefenen net als het Londen uit de tijd van Alfred Marshall groteaantrekkingskracht uit op de meest capabele werknemers. Zoals besproken in hoofdstuk 1,49