[PDF] Stad en land - Centraal Planbureau

STAD EN LANDhet OV als per auto, rekening houdend met files. Het aantal banen in de werklocatie isvermenigvuldigd met het aandeel van de beroepsbevolking in de woonlocatie dat bereid is debijbehorende reistijd voor die baan af te leggen. Opgeteld resulteert dat in het aantal banen dat perwerklocatie binnen acceptabele reistijd te bereiken is.Uit de regressieanalyse volgt een coëfficiënt van 0,18 voor de bereikbaarheid van werk per auto. Debereikbaarheid van werk is uitgedrukt in aantallen banen in duizenden. Dat betekent dat als op eenbepaalde woonlocatie duizend banen meer binnen acceptabele reistijd komen te liggen, degrondprijzen daar naar verwachting 0,18 euro per vierkante meter hoger zullen zijn. Overigens zijnvanuit veel woonlocaties in de Randstad meer dan één miljoen banen binnen acceptabele tijd tebereiken. Het terugdringen van files kan zomaar leiden tot een plus van honderdduizenden banen eneen navenante grondprijsstijging.Ook de bereikbaarheid van werk met het OV hangt samen met de grondprijzen, alleen is het effectkleiner (0,09). Die bereikbaarheid van banen met het OV is op gemeenteniveau gemeten. Omdatvoor- en natransport voor reizen met het OV erg belangrijk is, biedt de nabijheid van een station eenextra verklaring voor de grondprijzen. Een station in de buurt leidt gemiddeld tot een grondprijs die67 euro per vierkante meter hoger ligt dan in een wijk zonder station.De figuren 5.2 en 5.3 laten zien dat de bijdrage van de bereikbaarheid van banen aan degrondwaarde het grootst is in de Randstad. Opvallend is dat er bij de bereikbaarheid van werk perauto wel een groot verschil bestaat tussen enerzijds aan de positieve kant de Randstad (vooral deNoordvleugel), in mindere mate de Brabantse stedendriehoek Breda-’s-Hertogenbosch-Eindhovenen de regio Arnhem-Nijmegen en anderzijds aan de negatieve kant de rest van het land, maar dat erbinnen de Randstad geen groot verschil bestaat tussen woonlocaties in de steden en de ommelanden.Bij de OV-bereikbaarheid van werk is er wel een scherp onderscheid tussen stad en platteland. Infiguur 5.3 is duidelijk de structuur van het Nederlandse spoorwegennet te herkennen. In de grotesteden is het effect van de auto- en de OV-bereikbaarheid op de grondprijzen ongeveer even groot,terwijl daarbuiten de autobereikbaarheid een veel grotere rol speelt. OV is typisch een grootschaligepublieke voorziening die alleen in verstedelijkte gebieden voldoende economisch draagvlak heeft.De OV-bereikbaarheid van werk kan echter niet het volledige grondwaardesurplus van de stad tenopzichte van het ommeland verklaren. Daaraan moeten dus nog andere factoren ten grondslagliggen.68