Tussen Vecht en Eem, 2007 Loosdrecht

Boekbesprekingen
Kasteel Sypesteyn als huismuseum
tecI-M
jamcïa
C.G. Bogaard en M. van Vlierden
;um Sygèsteya en het ontstaan van
fcuizenB N oK rlagd tea. 1870-1930)
Tot de heerlijkheden van Loosdrecht hoort
Kasteel-Museum Sypesteyn. Uiteraard is er
ook in TVE aandacht besteed aan het kasteel
en zijn bouwheer Jonkheer C.H.C.A. (Henri)
van Sypesteyn. Meermalen zelfs, ondermeer
in de Loosdrecht-specials die we in de loop
van de tijd hebben uitgebracht. Een mooi
artikel over kasteel Sypesteyn en zijn stichter
verscheen in 2002: 'Als een schimme van weleer'
- Kasteel Sypesteyn, trouw aan de historie van
Marijke de Vries, toentertijd waarnemend
conservator in het kasteel-museum.
Nu is er een nieuw boek verschenen, uitgebracht
door Waanders Uitgevers en de Van
Sypesteyn-Stichting, waarin Kasteel-Museum
Sypesteyn een prominente plaats inneemt:
Huismusea in Nederland - Kasteel-Museum Sypesteyn
en het onstaan van verzamelaarshuizen in
Nederland (ca. 1870-1930). In deze prachtig
geïllustreerde studie gaat het niet om de geschiedenis
van Sypesteyn sec, of die van de
zeven andere huismusea die in het boek ter
sprake komen. Het is een hedendaags wetenschappelijk
verhaal met twee specifieke
vraagstellingen.
In de eerste vier hoofdstukken, geschreven
door Conny Bogaard, wordt de stichting
van Kasteel-Museum Sypesteyn en die van
andere huismusea geplaatst in een brede cultuurhistorische
context. Hoe werd er in de
loop van de negentiende eeuw gedacht over
het exposeren van oudheden? Hoe werden
musea en in het bijzonder huismusea ingericht?
Welke veranderingen deden zich hierin
voor? En welke invloed had dit alles op Jhr.
Henri van Sypesteyn?
De drie laatste hoofdstukken, geschreven
door Marieke van Vlierden, gaan over de
toekomst van de Nederlandse huismusea.
Hoe zien de musea er uit? Welke veranderingen
hebben ze in de loop van de tijd ondergaan?
Hoe moet er worden omgegaan met de
wensen van de stichters? Wat zijn de problemen
en toekomstmogelijkheden voor dit
soort musea?
Een geslacht van collectioneurs
Hoe oud kasteel Sypesteyn ook lijkt, iedereen
weet wel, dat het pas rond 1920 gebouwd is.
Jonkheer Henri van Sypesteyn (1857-1937), de
laatste mannelijke telg van zijn geslacht en de
bouwer van het kasteel, was er - net als zijn
voorouders uit de zeventiende en achttiende
eeuw - van overtuigd, dat zijn familie afstamde
van een adellijk geslacht Van Sypesteyn
uit de Middeleeuwen dat in Loosdrecht
land en een kasteel had bezeten. Zoals zoveel
andere rijk geworden families van deftige
stadsregenten wilden de Van Sypesteyns zich
graag sieren met een riddermatige afstamming.
Maar daar werd geen enkel historisch
bewijs voor gevonden. Pogingen om deze
vermeende afstamming erkend te krijgen
mislukten. Het predikaat Jonkheer mocht
sinds Koning Willem I gevoerd worden, om-
TVE 25e jrg. 2007 227