Tussen Vecht en Eem, 2007 Loosdrecht

het installeren van een tol: ‘Besluit tot herstel
van de Molenmeent door de inwoners gezamenlijk;
zij die paard en wagen hebben om te rijden en
anderen om het hun opgedragen werk te volbrengen.
Tot dekking der onkosten wordt er een tol
geplaatst, waar alleen vreemdelingen zullen
betalen’. Vervolgens komen er op 1 juli 1627
de Verpacht-condities van den tol op de Molenmeent.
Helaas zijn hiervan anno 2007 geen
nadere gegevens te vinden. Wel wordt als
pachter over 1627/28 vermeld Heyndriek
Dirxs, en over 1628/29 Jacob Elbertsz. Hagen
'respectievelijk voor de som van 61 gulden en 62
gulden.’2 Als op 8 juli 1629 een 'Voorstel tot
Afschaffing van de tol op de Molenmeent' wordt
ingediend, zegt dit al iets over de problemen
die zijn ontstaan.
Twee eeuwen lang ontbreekt het aan gegevens;
op 2 oktober 1834 blijkt dat er nog of
weer een tol bestaat. Er wordt in de notulen
van de gemeenteraad genoemd: 'Toltarief:
rijtuig met 1 renpaard 15 c.; met 2 paarden 20
ets.' Kennelijk is deze tol verdwenen, want in
de notulen van de gemeenteraadsvergadering
van 25 februari 1859 met burgemeester
M. de Wit wordt geschreven: ‘Er bestaat een
plan de rijweg van Loosdrecht tot Hilversum te
verbeteren; van het Raadhuis tot de heide met
keien en verder tot de Hondebrug te Hilversum
met grint verharden. Onderhoud: % gemeente
Loosdrecht, V2 gemeente Hilversum. Er zal een tol
geplaatst worden; de opbrengst zal aan beide Gemeenten
toevallen'.3 Op 10 augustus 1860
wordt een toltarief vastgesteld.
De volgende naam die we als tolgaarder
tegenkomen is die van Dirk van Altena. Hij
kreeg 20% van de opbrengst. Dirk bediende
de tol tot zijn dood in 1869. De pacht werd
door zijn vrouw Willemijntje van Spengen
overgenomen. Hun kleinzoon, Klaas van
Altena, stond een klein jaar aan de tolboom
(rond 1900) en had al gauw gezien dat de tol
door het weinige verkeer niet loonde.
Over de toestand van de weg schreef in
1900 een zekere F.Th. Holsboer een ingezonden
stuk in De Kampioend Hij schetst hoe hij
in Loosdrecht een weg bereikte 'zoo ruw en
kantig, dat het rijden er op een ware marteling
mocht heeten' Ook tussen Loosdrecht en Hilversum
deugde de weg niet en dan kwam de
tol er nog bij; “t mooisten van de grap [?] was
nog, dat ik bij den tol tusschen Nieuw-Loosdrecht
en Hilversum 5 cent voor mijn rijwiel moest betalen.
Al ware de weg uitstekend, zoo'n belasting is
ongehoord.' Ui) vraagt de 'A.N.W.B.' dringend
om actie te ondernemen tegen die 'anachronistische'
tollen.
Onderhandse verpachting
Vanaf 1904 komt Melis van den Akker ten
tonele, dezelfde als in Oud-Loosdrecht; hij
pacht tegelijk met de tol op de weg naar Loenen
ook deze tol aan de Molenmeent naar
Hilversum, bij nummer 13. Melis' zoon, Hendrik
van den Akker, bedient de tolboom tot
1907. Deze zoon wist aardige verhalen over
zijn vader te vertellen, bijvoorbeeld hoe Melis
de andere aspirant-pachters aftroefde bij de
openbare inschrijving door thuis vier briefjes
te maken met verschillende prijzen. In ieder
vestzakje ging een briefje. Door laat naar het
gemeentehuis te gaan, kwam zijn bieding na
die van de anderen en kon hij het vestzakje
aanwijzen dat hem tot hoogste bieder maakte.
Was er niemand dan kwam de laagste
prijs tevoorschijn. Zo kon hij tot 1923 tolbaas
blijven.
Na het vertrek van zoon Hendrik staat
Melis van den Akker zelf enkele tijd aan de
tol en blijft zijn vrouw Daatje Tober in Oud
de boom bedienen. Dit houden zij niet lang
vol. In deze tijd (1908) verandert de wijze van
verpachting door de Gemeente. Voor wat
eerst een 'publieke verpachting' was, waar
een ieder zich voor kon inschrijven, komt nu
een 'onderhandse verpachting' in de plaats.
Melis ontvangt een jaarlijks bedrag van 610
gulden. De rest draag hij af aan de gemeente.
Er is sprake van een controleur die door middel
van een verkeerstelling de inkomsten in
het oog hield. Melis bleef wonen in een huis
dat zijn eigendom was in Oud-Loosdrecht,
dus hoefde niet het huis te huren dat in 1900
aan de Molenmeent aangekocht was door de
gemeente. Voorlopig werd hiervan gebruik
gemaakt door wegwerkers. In 1969 is het huis
aan de Molenmeent afgebroken.
In 1907 komt Dirk Rensenbrink als redder
TVE 25e jrg. 2 007 195