Tussen Vecht en Eem, 2007 Loosdrecht

• de vermoedens en verwachtingen van de
onderzoekers: mogelijke funderingsconstructie,
oventypes en het fabrieksterrein.
Het archeologisch veldonderzoek
Toen dit alles afgerond was, kon het archeologisch
veldonderzoek beginnen. Het verslag
hiervan in het boek leest als een kleine detective.
Ik moest bij het lezen ervan onwillekeurig
denken aan een serie op de BBC waarbij
een groep beroeps-archeologen en andere
wetenschappers in een lang weekend de geheimen
van een site moesten zien te ontraadselen.
Alleen werd dit werk in Loosdrecht
door amateurs gedaan. Om de finesses van
de speurtocht te kunnen volgen moet men
natuurlijk het artikel van Nieuwenhuizen zelf
lezen; ik vat hier alleen maar wat hoofdlijnen
samen om een indruk te geven van het speurwerk.
Gedurende negen zaterdagen werd er
onderzoek gedaan vanaf 7.00 uur. Van elke
dag werd een rapport opgemaakt, bodemvondsten
werden gefotografeerd en geregistreerd
en elke bodemschraap van de graafmachine
werd geanalyseerd. Er was een
ontwerpplan gemaakt, waarop vier putten
waren aangegeven, waar men met de door de
toenmalige gemeente Loosdrecht betaalde
dieplepel zou gaan graven. In de eerste put
die werd gegraven, vond men niets, in de
volgende putten gaf de porseleinfabriek de
een na de ander langzaamaan haar geheimen
prijs. Er werd een dwarssleuf gegraven, er
werd overgegaan van de graafmachine op
handwerk, tot het grootse moment in het
onderzoek was aangebroken: de vondst van
de langezochte fundering van de fabriek.
Het bodemarchief was nu zover ontsluierd,
dat men wist waar de fabriek gestaan
had en hoe groot zij was. Op de achterzijde
van deze TVE is het ontwerpplan en de uitkomst
van het onderzoek te zien. Tussen de
Oud-Loosdechtsedijk en de waterlijn van
1774-1784 lag een smal, langwerpig gebouw,
met aan de waterzijde een verbreding. Het
lange fabrieksgedeelte was ca. 50 meter lang.
Hoe het was ingedeeld, is niet bekend, maar
op basis van enkele vondsten en met behulp
van bestaande literatuur over ovens en het
productieproces van porselein, durven de
onderzoekers wel enkele veronderstellingen
te formuleren. De metselstructuren in de korte
haak van het gevonden gebouw aan de
waterzijde duiden op luchtkanalen in de
stookruimte van een oven. De stookruimte
lag dan zover mogelijk van de bestaande bebouwing
en zo dicht mogelijk bij het bluswater.
Dat klinkt heel plausibel. En zo komen de
w -
mm
lp mm
-
Kaarsendover m et mansportret in reliëf met bloembeschildering,
in rose/groen, hoog 90 mm, breed 40 mm,
niet compleet (foto coll. Stichting Loosdrechts Porselein)
Tot aan de opgravingen was dit product onbekend.
,
182 TVE 25e jrg. 2007