You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
De Zuid-Amerikaanse wijnland<strong>en</strong> do<strong>en</strong> er steeds meer toe.<br />
Uruguay <strong>en</strong> vooral Brazilië klopp<strong>en</strong> aan de deur van de<br />
internationale wijnmarkt. Voor Chili <strong>en</strong> Arg<strong>en</strong>tinië staat<br />
die deur al weer dec<strong>en</strong>nia op<strong>en</strong>.<br />
tekst <strong>en</strong> foto’s Gert Crum<br />
Oogst in Arg<strong>en</strong>tinië<br />
Waar komt Arg<strong>en</strong>tijnse<br />
<strong>en</strong> Chile<strong>en</strong>se wijn<br />
vandaan?<br />
C hili <strong>en</strong> Arg<strong>en</strong>tinië zijn inmiddels geduchte<br />
wereldspelers. Maar waarom zi<strong>en</strong> wij deze<br />
wijnland<strong>en</strong> als monolithische blokk<strong>en</strong>?<br />
Waarom onderk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> wij niet de <strong>en</strong>orme diversiteit in terrunyas,<br />
in terroirs, in deze land<strong>en</strong>?<br />
In de klassieke wijnland<strong>en</strong> van West-Europa onderscheid<strong>en</strong><br />
we allerlei wijnbouwstrek<strong>en</strong>. Frankrijk heeft Bordeaux, Bourgogne,<br />
Champagne, de Rhône- <strong>en</strong> Loirevallei <strong>en</strong> nog veel<br />
meer. Italië k<strong>en</strong>t e<strong>en</strong>zelfde geografisch onderscheid met Toscane,<br />
Piëmonte, V<strong>en</strong>eto, zoals Spanje, naast Rioja <strong>en</strong> Sherry<br />
(afgeleid van Jerez), snel de nam<strong>en</strong> van P<strong>en</strong>edès, Rueda, Navarra,<br />
Ribera del Duero, Toro <strong>en</strong> andere heeft wet<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong><br />
bezink<strong>en</strong> bij wijnliefhebbers. In Duitsland is het niet anders<br />
met Mosel, Pfalz, Rheingau, Rheinhess<strong>en</strong>, Nahe, etc. Het<br />
gaat zelfs nog veel verder in deze Europese wijnland<strong>en</strong>. G<strong>en</strong>oemde<br />
strek<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> alle weer district<strong>en</strong>. Médoc, Saint-<br />
Emilion, Pomerol in Bordeaux. Chablis, Côte d’Or <strong>en</strong> andere<br />
in Bourgogne. Chianti, Bolgheri, Maremma in Toscane. Alta,<br />
Alavesa <strong>en</strong> Baja in Rioja. Mittelmosel, Ruwer, Saar in het<br />
Duitse Mosel. En we wet<strong>en</strong> als fanate wijnliefhebbers dat het<br />
nog veel verder gaat. Zelfs in de wijnwetgeving wordt niet<br />
alle<strong>en</strong> op districtsniveau onderscheid gemaakt, maar tot op<br />
dorpsniveau. In de Haut-Médoc k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> we Pauillac <strong>en</strong> Margaux.<br />
In de Côte de Beaune onderscheid<strong>en</strong> we Meursault <strong>en</strong><br />
Puligny. In Mittelmosel zijn Erd<strong>en</strong>, Wehl<strong>en</strong>, Brauneberg <strong>en</strong><br />
Ürzig wijnnam<strong>en</strong> van betek<strong>en</strong>is. En dergelijke onderverdeling<strong>en</strong><br />
gaan nog verder – ik zal je er hier niet mee vermoei<strong>en</strong>,<br />
maar elke hectare wijngaard lijkt wel in de wijnwetgeving van<br />
de Europese Unie te zijn onderscheid<strong>en</strong> <strong>en</strong> te zijn b<strong>en</strong>oemd.<br />
Geografische herkomst basis van Europese<br />
wijnwetgeving<br />
En dat is het nu juist! Wij k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> deze, vaak petieterig, onderscheid<strong>en</strong><br />
nam<strong>en</strong>, omdat ze zijn vastgelegd in wetgeving.<br />
Dat wordt voor ons steeds weer zichtbaar gemaakt in artikel<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> boek<strong>en</strong> <strong>en</strong> natuurlijk in de eerste plaats op de etikett<strong>en</strong>.<br />
Maar ook in Europa is de wijnwetgeving niet altijd zo precies<br />
als e<strong>en</strong> landmeter. In gebied<strong>en</strong> die vooral op massaproductie<br />
zijn gericht, zoals bijvoorbeeld de Franse Languedoc, het Italiaanse<br />
Puglia of het Spaanse La Mancha, wordt maar hoogst<br />
zeld<strong>en</strong> e<strong>en</strong> dorpsnaam bov<strong>en</strong> de massa verhev<strong>en</strong>. Regionale<br />
naamgeving is dan meestal het ultieme. En zelfs die meer<br />
algeme<strong>en</strong> geografische b<strong>en</strong>aming<strong>en</strong> do<strong>en</strong> er dan vaak minder<br />
toe, sinds produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ter plekke ervoor kiez<strong>en</strong> hun wijn<strong>en</strong><br />
de naam van de verwerkte druiv<strong>en</strong>variëteit(<strong>en</strong>) te gev<strong>en</strong>.<br />
Daarin ligt ook de kern van de red<strong>en</strong> waarom wij g<strong>en</strong>eigd zijn<br />
om de wijn<strong>en</strong> van Zuid-Amerika,van land<strong>en</strong> als Arg<strong>en</strong>tinië<br />
<strong>en</strong> Chili, op één hoop te gooi<strong>en</strong>. Althans niet naar geografische<br />
herkomst zo specifiek te onderscheid<strong>en</strong>.<br />
Arg<strong>en</strong>tijnse wijnstrek<strong>en</strong><br />
Manipulatie t<strong>en</strong> top<br />
Zuid-Amerika<br />
Het wijnaanbod uit Zuid-Amerikaanse land<strong>en</strong> is (nog)<br />
sterk prijs gerelateerd. Overdrijf ik als ik beweer dat 98<br />
proc<strong>en</strong>t van de Braziliaanse, Arg<strong>en</strong>tijnse <strong>en</strong> Chile<strong>en</strong>se wijn<strong>en</strong><br />
hier via de supermarkt<strong>en</strong> (ja, Albert Heijn verkoopt<br />
Braziliaanse wijn) wordt verkocht? Veel van deze wijn<strong>en</strong><br />
kost<strong>en</strong> vier, hooguit vijf euro. Enkele mog<strong>en</strong> e<strong>en</strong> tikkeltje<br />
duurder zijn, maar het zijn alle wijn<strong>en</strong> die teg<strong>en</strong> geringe<br />
kost<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geproduceerd. Het betek<strong>en</strong>t dat er<br />
hoge tot zeer hoge opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> per hectare moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
gehaald <strong>en</strong> dat er dus - ondanks de vruchtbare valleivloer<br />
<strong>en</strong> ondanks de overvloedige zon <strong>en</strong> warmte - in eerste instantie<br />
dunne, schrale wijn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geproduceerd. Vervolg<strong>en</strong>s<br />
begint het werk van de winemakers - ze het<strong>en</strong> niet<br />
voor niets zo. De wijn<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> wat restzoet behoud<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> meer of minder word<strong>en</strong> aangezuurd. Voor de<br />
gisting gebruikt m<strong>en</strong> gist<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>en</strong>zym<strong>en</strong> die de aromatische<br />
expressie beïnvloed<strong>en</strong> dan wel bepal<strong>en</strong>. En t<strong>en</strong>slotte<br />
wordt er, misschi<strong>en</strong> wel tot 150 milligram per liter, Arabische<br />
gom voor e<strong>en</strong> voller, vetter, romiger mondgevoel<br />
toegevoegd. Bij hoge opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> heb je, gegev<strong>en</strong> de weerstand<br />
teg<strong>en</strong> schrale, dunne wijn<strong>en</strong>, al snel Arabische gom<br />
nodig. Maar dat gom maskeert volstrekt specifieke nuances<br />
die terroir gerelateerd zijn. Gom doet iedere complexiteit,<br />
iedere subtiliteit t<strong>en</strong>iet, vlakt e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel lokaal karakter<br />
van e<strong>en</strong> wijn weg. Het werkt als e<strong>en</strong> lik verf: de wijn wordt<br />
dichtgesmeerd.<br />
64 Proefschrift september/oktober 2010<br />
Proefschrift september/oktober 2010 65
Change language