download pdf - LLN Tekst en Vorm

Lokaal karakter staat achteraan
Het ontbreken van elk lokaal karakter in deze wijnen wordt
door de producenten echter niet als een probleem, een tekortkoming,
gezien. Zij vermarkten hun wijnen immers niet
met een geografische herkomstbenaming, maar op basis van
een strikt competitieve prijs en op naam van een (de) aansprekende
druivenvariëteit(en). Chardonnay doet het nu
al jaren excellent bij het grote publiek. Net als Merlot. Syrah/Shiraz
wordt nog steeds populairder. Net als Sauvignon
Blanc. In dat laatste geval blijkt overigens dat het zo sterk
aanwezige aroma van gras en asperges in Nieuw-Zeelandse
versies goed in de smaak valt en dus worden nu ook in andere
landen methoxypyrazines in eenvoudige en goedkope Sauvignon
Blancs verwerkt. Niet tot meerdere eer en glorie van
Chili, laat staan de Valle Casablanca, of Argentinië of welk
land dan ook, maar ten behoeve van een toenemende populariteit
van Sauvignon Blanc van producent A of B. Er wordt in
het goedkopere segment heel wat gemanipuleerd om tot eenvoudige,
toegankelijke, consistent hetzelfde smakende wijnen
te komen. Begrijpelijk dat er geen waarde wordt gehecht aan
de geografische herkomst van de wijn.
Klein en achterop
De etiketten van dergelijke wijnen laten weten dat de wijn
uit Brazilië, Argentinië of Chili komt. In het geval van eerstgenoemd
land wordt zo goed als nooit gerefereerd aan een
wijnstreek - wie kent überhaupt namen als Rio Grande do
Sul, São Paulo of Pernambuco? De Argentijnen worden, als
het om herkomst gaat, zelden specifieker dan de naam van de
paar grote wijnstreken die er zijn. Driekwart van de Argentijnse
aanplant (van ongeveer 215.000 hectaren) staat in het
grote en ook zeer diverse Mendoza en dus staat bijna altijd
die geografische benaming op het etiket. Op het achteretiket,
want er wordt door producenten geen waarde toegekend aan
Xxxxxxxxx
de specifieke herkomst. In Chili is de aanplant (van in totaal
een kleine 90.000 hectaren) minder geconcentreerd, hoewel
de Valle Central redelijk dominant is Niettemin komen we er
meer streeknamen tegen. En ook steeds weer nieuwe, als San
Antonio, Leyda en Limari. Maar bijna altijd op het achteretiket.
In een piepklein lettertje.
En zelfs in het duurdere segment spelen maar weinig producenten
in Zuid-Amerika de kaart van de geografische herkomst.
Ze gaan voor de merknaam en voor de druivenvariëteit(en).
Ook een klassiek, dat wil zeggen Europees, geschoold iemand
als Miguel Torres kiest hiervoor. Op de etiketten van zijn wijnen
van zijn Chileense onderneming staat in de grootste letter
de merknaam Santa Digna, vervolgens in een iets kleinere
letter zijn eigen naam en die van de verwerkte variëteit, terwijl
het land van herkomst volstrekt onopvallend is vermeld. Op
het achterlabel moet ik lezen dat (de grote en zeer gevarieerde)
Central Valley de specifieke herkomstnaam is. Montgras, ook
een van de betere wijnbedrijven van het land, brengt een wijn
uit ter gelegenheid van 200 jaar onafhankelijkheid van Chili.
Deze 200/Bicentennial is samengesteld uit cabernet sauvignon
en carmenère. De eerste komt uit Maipo Valley, de tweede uit
Colchagua Valley en dus (!) wordt ook hier weer de (bijna alles)
omvattende Central Valley genoemd. Maar natuurlijk wel in
kleine lettertjes achterop. Cono Sur noemt op het vooretiket
zelfs geen specifieke oorsprong als het om hun Pinot Noir gaat,
terwijl het hier een variëteit betreft die zelf graag op de achtergrond
blijft en het specifieke terroir, het lokale karakter, wil
uitstralen. Maar niets daarover. Naast de merknaam Cono Sur
en de variëteitsnaam Pinot Noir meldt het vooretiket ‘Wine of
Chile’ en ‘Adolfo Hurtado, Winemaker’. En zo is het met de
meeste wijnen uit Chili en Argentinië.
Geleidelijk gaat geografische herkomst een rol spelen
Natuurlijk en gelukkig is er wel beweging in dezen. Heel voorzichtig
zie je dat de geografische herkomstbenaming oprukt
naar de voorkant van de fles. Bij de wat duurdere wijnen althans.
Zo is wijnbedrijf Viña Leyda dermate trots op de plek
waar de wijngaarden liggen dat ze het bedrijf ernaar hebben genoemd.
Leyda staat dan ook met de grootste letter op het vooretiket
en daaronder, kleiner, Leyda Valley. Errazuriz zet op het
vooretiket dat de Max Reserva Merlot uit de D.O. (ja!) Aconcagua
Valley komt. Weliswaar in een lettertje dat in het niet
valt vergeleken bij die van Max Reserva, Merlot en Errazuriz,
maar toch. Hetzelfde zien we bij de prestigieuze La Cumbre
Zelfs op de etiketten van
Catena Zapata ontbreken
wijngaardaanduidingen
Franse invloeden op Clos de los Siete
Shiraz en Don Maximiano Founder’s Reserve van Errazuriz.
Amaral meldt simpel maar duidelijk dat de Sauvignon Blanc
uit Leyda Valley komt. En zo duidelijk is het supermarktmerk
Adobe ook. Steeds wordt op het vooretiket melding gemaakt
van de specifieke herkomst. Natuurlijk wel in het klein.
Het allerduidelijkst zijn Casa Silva en Viñedos Errázuriz
Ovalle. Eerstgenoemde is zo trots op het mooie terroir
van Los Lingues (kiezelbodem), niet ver van San Fernando
waar het bedrijf is gevestigd, dat het met grote letters op
de voorkant van de fles staat. Niet alleen bij de wijnen in de
serie Microterroir (ja!), maar ook bij de Gran Reserva-lijn.
Maar ja, welke consument herkent dit als een aanbeveling?
Het tweede bedrijf gaat nog een stap verder en noemt de
wijn, op z’n Europees, naar het dorp van herkomst. Zo is er
de Marchigüe uit de D.O. Colchagua Valley. In een kleinere
letter staat vermeld dat het een Cabernet Sauvignon is. Zal
Marchigüe in Colchagua Valley ooit de bekendheid genieten
als Margaux doet in de Médoc?
Het duiden van de ziel
In Argentinië is het niet anders dan in Chili. Verreweg het merendeel
van de Argentijnse wijnen, zeker het deel dat we in de
supermarkten vinden, komt uit Mendoza en dat wordt dan in
een kleine letter op het achterlabel genoemd. Maar Mendoza
is zo groot, dat daarbinnen alleen al vijf subgebieden worden
onderscheiden. Het zou al helpen als op het etiket bijvoorbeeld
Upper Mendoza zou staan. Dan weet de consument dat de
wijn van wijngaarden uit het hoger gelegen, betere deel van
Zuid-Amerika
Mendoza zou komen. Binnen Upper Mendoza zijn er de regio’s
Luján de Cuyo en Valle de Uco. Binnen Valle de Uco
zijn gebiedjes als Tupungato, Gualtallary en Vista Flores. Een
groot producent (kwantitatief en kwalitatief) als Catena Zapata
heeft hier wijngaarden, maar op geen enkele manier is
dit op de etiketten te herkennen. Een raadsel waarom niet. De
overigens prima wijnen dragen de algemene naam Catena Alta
met daaraan toegevoegd de druivenvariëteit.
Er zijn ook andere wijnbouwgebieden in Argentinië. Onder
andere Salta, La Rioja, San Juan en Neuquén, maar wie kent
die, laat staan geografische verbijzonderingen daarbinnen.
Het door mij zeer hoog geachte Colomé, van de Zwitser Donald
Hess, zit in de uitermate hoog gelegen Valle Calchaquí
in het meest noordelijke Salta. Je kunt je niet voorstellen wat
het vraagt om er te komen, maar het achteretiket zegt simpel
vino tinto de gran altura. Alsof het specifieke terrunya daarmee
voldoende is geduid. Andere Argentijnse producenten,
ook de mijns inziens toonaangevende als Cheval des Andes
(van het Franse LVMH), Clos de los Siete (van de Fransen
Laurent Dassault, Catherine Péré-Vergé en Michel Rolland)
komen niet veel verder dan de naamgeving Mendoza. Een
van de allergrootste producenten van Argentinië, Achával-
Ferrer, geeft zijn wijnen wel de namen van de prachtig, zeer
hoog gelegen wijngaarden mee, maar brengt ze vervolgens
als komend uit het niks zeggende Mendoza. Zuid-Amerika
heeft nog een lange weg te gaan als het gaat om het benoemen
van de geografische herkomst, het duiden van de ziel van
zijn wijnen. PS
66 Proefschrift september/oktober 2010
Proefschrift september/oktober 2010 67