Zilver Magazine - Winter 2022

COLUMN. RECHTTOE RECHTAAN
// Tekst
MR. DR. TON LAMERS
// Foto piano
PAVEL DANILYUK
Juristentaal:
het begrip zzp’er
.58
Mr. dr. Ton Lamers bespreekt in
Zilver Magazine telkens een actueel
juridisch thema. Soms zullen de
onderwerpen zijn ingegeven door
zaken waarbij hij zelf betrokken is
geweest maar hij staat ook open
voor door lezers aangedragen
onderwerpen en vragen.
Voorstellen kunnen worden ingebracht
via: redactie@zilvermedia.nl
Deze keer bespreekt hij het begrip
zzp’er met een voorbeeld uit de
praktijk.
Er klinkt niet zelden kritiek van leken op de wijze
waarop juristen communiceren. Ouderwets
en ontoegankelijk taalgebruik, wordt gezegd.
Aan de andere kant zijn de juristen van mening dat het
dagelijkse taalgebruik vaak niet voldoende nuance kent
om zich juridisch voldoende te kunnen uitdrukken. In
deze bijdrage wil ik u graag laten zien waarom juristen
zo hechten aan taal. En hoe onzorgvuldige omgang met
taal en betekenissen tot serieuze juridische problemen
kan leiden.
Arbeidsrecht
Aan het einde van de vorige eeuw verscheen een nieuw
begrip in de Nederlandse taal: zzp’er. Het staat voor
‘zelfstandige zonder personeel’. Hoewel dit in het
dagelijks taalgebruik als heel normaal wordt ervaren,
kan het voor meer juridisch onbegrip en misverstanden
zorgen dan men kan vermoeden. In deze bijdrage zoom
ik met betrekking tot het zzp-begrip vooral in op het
arbeidsrecht, de fiscale componenten worden voor nu
buiten beeld gelaten.
Beschermingsrecht
Het Nederlandse arbeidsrecht, een vorm van contractrecht,
is zogenaamd ‘beschermingsrecht’. Het overgrote
deel van de wettelijke regelingen van het arbeidsrecht
is bedoeld om de juridisch en financieel ‘zwakkere’
werknemer, tegen de, niet zelden, ‘sterkere’ werkgever
te beschermen. Het is daarom dat de arbeidsrechtelijke
regels in het Burgerlijk Wetboek vooral in het voordeel
van de werknemer zijn geschreven. Nu heerst onder
leken nogal eens de opvatting dat het contractenrecht
een vrij speelveld is. Partijen zouden in een contract
vrije afspraken kunnen maken met betrekking tot elk
onderwerp waaronder ook de arbeidsrelatie. Dat is
een misvatting. Met name de arbeidsrechtelijke regels
zijn wat we in juridische terminologie noemen ‘van
dwingend recht’. Dat betekent plat vertaald: u kunt op
papier zetten wat u wilt, maar het feitelijke gedrag in
de praktijk bepaalt welk recht van toepassing is. Een
voorbeeld uit de praktijk: