Zilver Magazine - Winter 2022

TIJDSBEELD. JAN DE JONGH
Studentenpastor Jan de Jongh van de Universiteit Twente nam vanaf de jaren
zeventig geen blad voor de mond en kleurde graag buiten de lijntjes. Zijn rechtvaardigheidsgevoel
ging boven alles, ook al kostte hem dat een nacht in een
politiecel, zo blijkt in het boek Aktie! van historicus-journalist Marco Krijnsen.
.66
De gereformeerde dominee Jan de Jongh laat
zich door niemand de wet voorschrijven. Dat
is al duidelijk voor zijn komst naar Enschede.
In zijn eerste standplaats Nes, in Friesland, weigert hij
lid te worden van de Anti-Revolutionaire Partij (ARP).
Ook komt er geen ARP-verkiezingsposter achter de
ramen van de pastorie. De Jongh zelf stemt liever op
de Pacifistisch Socialistische Partij, als enige inwoner
van het dorp.
De recalcitrante dominee wordt in 1970 studentenpastor
in Enschede. Het campuspastoraat van de
Technische Hogeschool Twente (de voorloper van de
Universiteit Twente) bestaat uit vier geestelijken: twee
protestante en twee katholieke. Hun taak is het om
studenten te ondersteunen en te activeren. De
studentenpastors krijgen een jaarlijkse bijdrage van
100.000 gulden voor het organiseren van allerlei
activiteiten, die net zo goed solidariteits- of protestacties
kunnen zijn.
De eerste bezetting bij de THT
Als Jan de Jongh in 1970 bij het campuspastoraat
begint, heeft de THT net haar eerste bezetting achter
de rug. De actie is georganiseerd door de Studenten
Raad Drienerlo (SRD). Tientallen studenten van de THT
en kunstacademie AKI houden enkele uren de
bestuursvleugel bezet. Ze willen niet dat tweedejaars
met slechte studieresultaten hun opleiding moeten
afbreken. Het is een nieuw fenomeen in Twente. Rector
magnificus Jo Vlugter schakelt meteen de politie in,
die 23 bezetters arresteert. Zelfs de officier van justitie
en de hoofdcommissaris van politie worden opgetrommeld
om duidelijk te maken dat dergelijke acties
niet gewenst zijn. De invloed van Marxistisch
Leninistische Studenten bond (MLS) op de Twentse
studenten is groot. Te groot, vinden de bestuurders
van de THT, die zich storen aan de talloze bijdragen
van de MLS in het opinieblad van de hogeschool
Campofocus. Er komt een nieuwe redactie om scherper
te letten op de inhoud.
Betrapt bij het plakken
Jan de Jongh en zijn collega’s hebben veel contact met
de studentenraad, waarmee ze samen acties organiseren.
De studentenpastores vormen de verbindende
schakel tussen enerzijds de linksradicale studenten
van de THT (die leven in sterk pacifistisch ingestelde
woongroepen en zich vooral verbonden voelen met de
SP en de PSP) en anderzijds de kritische gelovigen uit
de protestante en katholieke kerk in Twente. Het huis
van dominee Jan de Jongh en zijn vrouw Wijnie aan de
Schumannlaan 8 in Enschede, op een steenworp van
de campus, wordt een soort actiecentrum. Het is een
open pastorie voor gespreksgroepen en activisme.
Wijnie zet vanaf hier samen met anderen Vluchtelingenwerk
Twente op. Studenten komen er bij elkaar
om campagnes te bedenken en acties voor te bereiden.