Zilver Magazine - Winter 2022

‘ Veel collega-predikanten
vinden hem te links,
te activistisch.’
De boycot van Angola-koffie is in de beginjaren een van
de spraakmakendste acties. De koffie is omstreden
vanwege het gewelddadige koloniale regime in het
Afrikaanse land en de onmenselijke arbeidsomstandigheden
op de plantages. Angola is een kolonie van
Portugal, dat onder bewind staat van dictator Salazar.
Het is op dat moment de derde koffieproducent in de
wereld. Her en der in Nederland ontstaan Angolacomités,
die bedrijven en organisaties proberen te
bewegen tot een boycot van de ‘bloedkoffie’. Ruim
130 werkgroepen van verschillende richtingen (werkgroepen
Zuidelijk Afrika, wereldwinkels, vredesweekgroepen)
posten bij filialen van Albert Heijn om
folders uit te delen aan supermarktklanten.
Ook de THT heeft een Angola-comité en De Jongh is
er actief lid van. Zijn naam prijkt onder een grote
advertentie in Dagblad Tubantia met een oproep tot
een boycot. ‘Vrije mensen drinken vrije koffie!’, luidt de
oproep. Een van de eerste successen is dat de
hogeschool en de Twentse schouwburg niet langer
Angolese koffie schenken. De campuspastor en zijn
vrouw staan vaak bij AH-filialen folders uit te delen.
Verder doet De Jongh een oproep aan collegapredikanten
in Twente om op zondag kerkgangers
via een brief te informeren over de Angola-kwestie.
Het komt hem op een reprimande te staan van de
kerkenraad. Zoveel activisme wordt niet op prijs
gesteld.
Rel in de Enschedese kerk
Het is niet alleen Angola dat op de radar staat van
(vredes)activisten. Ook de apartheidsregeringen van
Zuid-Afrika en Rhodesië liggen onder vuur. Er gaan
steeds meer stemmen op voor een algehele boycot
van Zuidelijk Afrika. De Wereldraad van Kerken
publiceert zelfs een lijst van bedrijven die hun geld
verdienen in dat gebied. De publicatie valt slecht in
Twente. Sommige gemeenteleden zeggen zelfs hun
lidmaatschap op, omdat ze de bemoeienis te ver vinden
gaan. Nederland telt 38 regionale werk groepen
Zuidelijk Afrika, die zich zorgen maken over de situatie.
Als de NAVO bekendmaakt dat ze zich met Zuidelijk
Afrika wil gaan bemoeien, uit vrees voor een opmars
van het communisme en voor ‘de bescherming van
.67
OP DE RADAR VAN ACTIVISTEN
Op een vrijdagavond in februari 1972 trekt De Jongh
er met twee studenten op uit om op verschillende
plekken in Enschede posters te plakken. De dominee
beschikt over een auto waarin de affiches en emmers
lijm vervoerd worden. Als de politie de drie bezig ziet,
wordt De Jongh klemgereden. Hij moet samen met de
twee andere actievoerders een nachtje in de cel
doorbrengen. ‘Ik ben niet zo handig in dat soort zaken’,
laat hij de volgende ochtend weten aan de pers. Het
is voor de campuspastor in ieder geval geen reden
om te stoppen met acties. Hij vindt het vooral jammer
dat de niet-geplakte biljetten en het plakgereedschap
in beslag zijn genomen. De lan delijke actie heeft effect.
Veel bedrijven stoppen met de verkoop van Angolakoffie.
In oktober 1973 besluit ook Albert Heijn de
inkoop van deze koffie te staken.
de Kaaproute’, is dat aanleiding voor het campuspastoraat
om in september 1973 een groot congres te
orga niseren. De Jonghs voortdurende strijd tegen het
apartheids regime wekt wrevel binnen zijn gereformeerde
kerk, blijkt ruim twee jaar later. De dominee
spreekt zich hardop uit tegen de AMRO-bank, die
binnen een internationaal samenwerkingsverband
grote leningen verstrekt aan Zuid-Afrika. Net als de
werkgroep ‘Betaald Antwoord’ roept hij op tot een
boycot van de AMRO. Postgiro en Rijkspostspaarbank
zijn prima alternatieven. Ook maakt hij in het Centraal
Weekblad voor de gereformeerde kerken reclame voor
een Politiek Kafé (Polka) in de Kokerjuffer in Enschede
over het thema: ‘Zuid-Afrika en wat doen we daar met
Nederlands geld?’ >>
ZILVER WINTER 2022 / 2023