2012-normalen for nynorsk rettskriving - Språkrådet

palataldialektane omfatta av ein regel om palatalisering som gjeld heile bøyingsklassen. Det vilseie at i dialektar som har uttalen sekkjer, også har j-uttale i dei andre orda som går etterhankjønnsklassen som skal har -er i fleirtal: benkjer, leggjer osv. Og har ein uttalen bakkje, har einogså j-uttale i dei andre svake hankjønnsorda: tankje, haje osv. Ein tilsvarande regel kan ein ikkjebruke for j-uttale i infinitivar og substantiv på -ing. Derfor bør norma her forbetrast.Det er også blitt ført fram som argument at ein ikkje skal ha gj og kj framom i, y osv. Einslik eventuell regel føreset at lesaren da kan slutte seg automatisk til at uttalen ved slikeskrivemåtar er med j. Men det går slettes ikkje, som vi såg i tabellen ovafor. Dessutan finst detingen slik regel om skrivemåten framom i, for dei som skriv i-mål, må skrive alle fylgji (av eit fylgje).Regelen frå 1959 er unaturleg og skaper problem, og derfor finn vi stadig tilfelle der skribentarbommar. Sjølv dei flinkaste av oss går i fella av og til. Under oppfølging i frekvensordboka finn videsse tala:1 oppfylging3 oppfylgjing4 oppfølging3 oppfølgjing● Framlegg: Ein lagar verbalsubstantiv på -ing med å føye suffikset til stammen i infinitiv (dvs.forma ein får når ein tek bort infinitivsendinga).So langt Sandøy. Etter 70 års utestengjing er det framleis ikkje vanskeleg å finnaformer som tenkjing og planleggjing i nynorskkorpuset, som nemnda elles brukar someit viktig avgjerslegrunnlag.Nemnda skriv at ho har fått fleire innspel om å ta inn att denne j-en (s. 77):Nemnda ønskjer likevel ikkje å gjera det, av to grunnar: For det fyrste har formene utan j voregjeldande rettskriving i over sytti år og er godt innarbeidde. For det andre er palatal uttale påvikande front både i verb og verbalsubstantiv som har hatt det, og likeins palatal skrivemåte avverbet.Ein vert her sitjande att med inntrykk av at nemnda meiner at reglane i sjølvespråket ikkje er so viktige. Hadde nemnda vore tru mot sitt eige system medvalfridomen tenkja/tenka, måtte ho ha føreslege tenkjing/tenking. Indre samanhengog systematikk i sjølve målet ser ikkje ut til å interessera nemnda.Dobbel eller enkel konsonantNemnda føreslår å ta bort om lag 30 tradisjonelle former med enkelkonsonantsamstundes som dei held oppe valfridom i om lag 30 tilfelle. Dette dreier seg ommange frekvente ord.Den tradisjonelle forma døma vert oppgradert til jamstelt form, slik at ein vil kunnaskriva døma eller dømma. Derimot vert røma og tøma tekne ut or norma, slik at rømmeog tømme vert eineformer. Dette er døme på at nemnda vaklar frå eitnormeringsgrunnlag til eit anna. Hadde ho vore tru mot seg sjølv her, so hadde hosett opp full jamstelling. Men ein slik truskap vert problematisk for nemnda;valfridomen ville berre ha auka og auka. Nynorsken sitt eige grunnlag er enkel