2012-normalen for nynorsk rettskriving - Språkrådet

4. Former som har kome inn i nynorsken etter 1959, skal i regelen takast ut att.(Grunngjeving: Desse formene har ingen skrifttradisjon å tala om og har som regelheller ikkje rokke å verta serleg frekvente.)Unnatak frå prinsippa kan gjerast for serskilt frekvente former.Desse prinsippa favoriserer klårt tradisjonen, men det er òg naudsynt dersom nynorsken skalhaldast oppe som eit tydeleg og sjølvstendig språk. Prinsippa har den føremonen at dei gjevetter måten tydelege svar når valet står mellom to eller fleire former.Oslo, 13. mai 2011Klaus Johan Myrvolldoktorgradsstipendiat i norrøn filologi ved Universitetet i Osloog korrekturlesar i Dag og Tidi Eg har sett bort frå formene austanfrå, nordanfrå, søranfrå og vestanfrå, som nemnda gjer framlegg omskal løysa av formene austafrå, nordafrå, sørafrå og vestafrå. Denne endringa fører berre til ei korrigeringav norma (i dette tilfellet ei utjamning), og ikkje til ei utviding av valfridomen. Formene med -an- vardessutan gjeldande norm fram til 1938.ii Bokmålsordboka har dette ordet berre i tydinga «gå el. løpe med lange steg som en elg».iii Her fører ikkje nemnda opp forma [syrgja], men av punkt 2.1.1 (s. 55) går det fram at denne forma skalvera med vidare, men ikkje den potensielle *syrga (men derimot ynska).iv Her har me eit døme på at rettskrivingsnemnda er meir katolsk enn paven: I bokmålet er dette ordetteke opp frå (ny)norsk i den historiske skrivemåten telgje.v Her fører nemnda opp formi stritta i kolonnen for gjeldande rettskriving. Det er feil.vi Her er det ikkje samsvar i kjønnet med bokmål, og forma gøymselen synest ha eit tvilsamt grunnlag.vii Bruken av dokker som både subjekts- og objektsform gjev samsvar med bokmål på eit meir subtilt plan:Bokmål har heller ikkje skilnad på subjekt og objekt her (dere).viii Her har nemnda mistydt gjeldande norm til at forma *[hjerta] òg er tillaten.ix Her har nemnda mistydt gjeldande norm til at forma *[øra] òg er tillaten.x Her synest ikkje nemnda å ha tenkt på at verbet moda finst i det samansette oppmoda, jf. at eit av dømaunder verbet mode i Nynorskordboka er mode opp. Det kan ikkje heita *oppmota.xi Her har ikkje nemnda sett at valfridomen mellom breddfull og breiddfull heng saman med at det finst toord bredd f. og breidd f., der det fyrste tyder berre ‘øvste kant av eit kar o.l.’, medan breidd har fleiretydingar, m.a. ‘tverrmål’. I røynda dreiar det seg om ei samanblanding av dei to orda.xii Her fjernar nemnda eit heilt ord, noko som visseleg må liggja utanfor mandatet deira.xiii Her stryk nemnda i røynda eit heilt ord. Adverbet koss (hoss, hossen) har eit anna opphav enn korleis(norr. hversu), og det burde vera mogeleg å føra opp dette ordet på eigen plass i ordboka.xiv Her har ikkje nemnda teke opp det tilsvarande verbet, stylt(r)a, som finst med valfri -r- både på nynorskog bokmål.54