2012-normalen for nynorsk rettskriving - Språkrådet

Vi har fleire døme på at dei som bestiller omsetjingar frå bokmål til nynorsk, vel «så bokmålsnærtsom mogeleg». Dette skjer både i forlag som gir ut lærebøker, og i statsetatar som kjøpernynorskversjonane sine frå profesjonelle omsetjarar for å innfri krava i mållova. (s. 4).I høyringsutkastet frå januar 2011 stod det (s. 37):For å demma opp mot at det offentlege og læremiddelprodusentar skal velja dei mestbokmålsnære formene, går nemnda inn for at skule, berr og berre blir eineformer.Skole kom inn att i den endelege tilrådinga, og setninga om å demma opp mot vartborte.På hi sida vil nemnda fjerna nynorsk frå bokmål der nynorsktradisjonen ikkjetilseier det. Det gjeld samandregne former som kapitlet og teatret og bøying avframandord, til dømes geranien og genera. Det kompliserer språklæringa for bådenynorsk- og bokmålselevar (fleire system) og er bokmålsfjernt i utrengsmål.Prinsipp 2Normeringa skal skje ut frå skriftspråkleg tradisjon og praksis (det skal vertaei nasjonal norm, ikkje regionale normer).Med ei nasjonal norm meiner nemnda ei norm som nynorskbrukarar over heile landet oppfattarsom akseptabel, fordi ho inneheld eit formsett som ikkje knyter henne spesielt til ein særskildlandsdel (s. 40)Dette er ein definisjon som anten må prøvast i ei uravrøysting eller som fyrst kanprøvast om nokre år, dersom norma vert vedteken.Dersom eitt talemålstrekk er typisk for ein stor landsdel og eit anna for ein annan stor del avlandet, har det gjerne vore eit argument for å behalda begge som valfrie former (s. 40).Når nemnda samstundes går inn for valfridom i frekvente ord, legg ho opp til åkløyva nynorsken opp i regionale variantar. Gjennomgangen ovanfor stadfesterdette. Ei framlegg som legg opp til so mykje sprik, kan ikkje kallast nasjonal norm inokor rimeleg tyding av ordet. Nemnda er ikkje i stand til å skjera gjennom, fordiho vantar omgrep om korleis nynorsken kan vera samnemnar for norsk mål.Prinsipp 3Talemålsformer med stor geografisk utbreiing skal tilleggjast vekt.Me viser her til det som er skrive under punkt 2. Dømet ynskja/ynskje, ynska/ynske,ønskja, ønska, ønskje, ønske viser til fullnads kvar nemnda legg tyngdepunktet i valetmellom nasjonal norm og regional (eller skal me seia individuell?) variasjon.Prinsipp 4Lite brukte former skal som hovudregel takast ut or norma, medan variantarsom står sterkt, skal jamstellast.