Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Halide Edib’in romancılığını tartışırken sorulması gereken en temel<br />
soru, Türk modernitesinde öncü kimliğiyle ortaya çıkan yazarın⎯kadın<br />
olduğu için romanları da feministtir önyargısından kurtulup⎯romanlarının<br />
feminist romanlar olup olmadığıdır. Bu soru şu şekilde genişletilebilir: Kadın<br />
deneyimini romanlarının temeline oturtmuş olan Halide Edib’in yapıtları<br />
feminist kadın söylemi açısından ele alınabilir mi? Kadın yaşantısını <strong>ve</strong><br />
duygulanımlarını dile getiren her yapıt feminist roman olarak nitelendirilebilir<br />
mi? Halide Edib’in feminist yazınla ilişkisini irdeleyebilmek için öncelikle<br />
yazarın romanlarında kadınlığın nasıl kurgulandığı, kadınların nasıl temsil<br />
edildikleri çözümlenmelidir.<br />
Halide Edib-Adıvar’ın romanları kadınların temsili açısından temelde üç<br />
grupta toplanabilir:<br />
a) Aldatılan kadının erkekle ilişkisini sürdürebilmek için bu aldatılışa<br />
boyun eğişine <strong>ve</strong> kendi özgürlüğünü ortaya koyamayışına, aile kurumu <strong>ve</strong><br />
annelik olgusunun kadının onurunun çiğnenmesi pahasına yüceltilişine <strong>ve</strong><br />
kadının öz<strong>ve</strong>risinin vurgulanışına tanık olunan Handan, Raik’in Annesi,<br />
Çaresaz <strong>ve</strong> Kalp Ağrısı gibi romanlar.<br />
b) Erkekler dünyasında kadının varoluş şartlarının belirlendiği Yeni<br />
Turan, Ateşten Gömlek <strong>ve</strong> Vurun Kahpeye romanları ki bunlarda sürekli<br />
kadının "kadınsılık"tan uzaklığı vurgulanır. Bu romanlarda, cinselliğinden <strong>ve</strong><br />
dişiliğinden soyutlanmış, erkek için bu bağlamda herhangi bir tehlike<br />
oluşturmaması gereken dost <strong>ve</strong> arkadaş kadın, toplumun bağımsızlığı <strong>ve</strong><br />
ilerlemesi için erkeklere, kendilerine biçilmiş ana, bacı <strong>ve</strong> hemşire rollerinde<br />
yoldaşlık ederken resmedilir. Kadın karakterler, ulusun kurtuluşu uğruna<br />
gerektiğinde aşklarını <strong>ve</strong> hatta canlarını feda ederler <strong>ve</strong> böylece ataerkil<br />
söylemin kadına dayattığı öz<strong>ve</strong>ri kavramının tekrar altı çizilmiş olur.<br />
7
Change language