Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

BÖLÜM V
SONUÇ
Elaine Showalter, “Toward a Feminist Poetics” (Feminist Bir Poetikaya
Doğru) başlıklı makalesinde feminist eleştiri kuramının, genel geçer ölçütleri
olmasa da asıl olarak iki noktadan hareket ettiğine dikkat çeker. Birinci tür
feminist eleştiri, kadını “okur”, ikinci tür ise “yazar” olarak odağına alır. Birinci
yöntem, okur olarak kadının, eril yazın geleneğini tüketme ve
anlamlandırmasının yanı sıra eril yazındaki kalıplaşmış kadın imgelerini
incelemesi üzerinde yoğunlaşır. İkinci yöntemde ise kadın yazarların
metinsel anlamı üretme süreçleri, yazma yöntemleri, kadın bilincini ve
deneyimlerini dile getirişleri temel sorunlardır (128-29).
Bu tezde, Halide Edib-Adıvar’ın yazarlık serüveni, kadın karakterlerini
kurgulama yöntemleri ve bu kişilerin bilinçlerini yansıtma dinamikleri, onun
özellikle Handan, Ateşten Gömlek ve Tatarcık romanları bağlamında
irdelenmiş ve şu sonuçlara varılmıştır:
a) Halide Edib’in özellikle Seviyye Talip ve Handan gibi yapıtlarında,
egemen ataerkil söylemin ve buna bağlı “melek” ve/ya da “canavar” kadın
imgelerinin yeniden üretildiği görülür. Seviyye Talip'te Macide, Handan'da
Neriman, bir yandan asıl kadın karakterlerin "öteki"leri olarak sunulurlar, öte
taraftan da edilgenlik, zayıflık ve zararsızlıkları ile "melek" kadını simgelerler.
Yazarın bu ilk dönem romanlarında yüceltilen, güçlü olarak temsil edilen
63