Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

Edib’in diğer romanlarında da görülür. Örneğin, Kalp Ağrısı’nda iki yakın dost
olarak görünen Zeyno ve Azize arasındaki ilişki, aynı erkeğe duyulan aşk
gündeme geldiğinde düşmanlığa dönüşür. Düşmanlığını açıkça ortaya koyan
Azize’ye karşın Zeyno, Azize’nin mutluluğu için sevdiği erkeğin birliktelik
teklifini reddeder ve böylece kadının özveri niteliği bir kez daha vurgulanmış
olur. Tatarcık romanında da, Lâle’nin Helen Barkley ile arkadaşlığı dışında
kadınların egemen olduğu bir grupta yer aldığı görülmez. Onun, romandaki
diğer kadın karakterlerle iletişim kurma gibi bir istek ve çabası da yoktur.
Zehra’nın Lâle’ye düşmanca davranışları ise ustalıkla gözler önüne serilir.
Recep’in kendisine “Bayan Tatarcık” diye hitap etmesiyle Lâle’nin küçük
düşmesinden büyük bir zevk alan Zehra’nın bu konudaki düşünceleri şu
şekilde aktarılır:
Gerçi o, Lâle’yi küçük düşürmek, ona haddini bildirmek için hiçbir
fırsat kaçırmaz ama, her defasında, hemen pişman olur. Buna
sebep sadece, aslında Zehra’nın fena kalpli olmaması değil,
daha doğrusu Lâle’nin tepkisi. Zehra kendisi hakkında Lâle’nin
hükmünü sezdiği zaman günlerce içi rahatsız olur. (91)
Lâle ile Zehra arasında da Kalp Ağrısı romanının Zeyno ile Azize’si
arasındaki ilişkinin neredeyse bir koşutu yaşanır. “Öteki” kadınlar, asıl kadını
delice kıskanır, düşmanca davranırlarken, yüceltilen kadınlar kendilerine
güvenleri nedeniyle bu tarz kıskançlık ve düşmanlıkların üstünde imişçesine
davranırlar. Ancak, kendilerinin “ötekisi” olarak sunulan kadınlara
yaklaşımlarındaki hor görme, onlara yukardan bakma açıkça hissedilir.
Sonuç olarak Halide Edib, Handan ve Ateşten Gömlek’e göre geç
dönem eserlerinden sayılabilecek olan Tatarcık’ta da kadın karakterlerin
61