Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

cehennemin en yakıcı, en işkenceli derinlikleri bile beni kusup
atmalı. Ben sonsuz olarak hiçbir yerde kendime yer
bulamamalıyım. Hava, yer ve deniz beni reddetmeli, vücudumu
tabiatın hiçbir unsuru kabul etmemeli, ruhumu hiçbir ahret, hiçbir
tanrı, ebediyen kovularak, ebediyen yüzümü, kirli yüzümü,
günahkâr ruhumu örtmek, saklamak için bucak bucak kaçmalı
sürünmeli, kahrolmalıyım! (195)
Benimsediği ataerkil normları bir türlü kıramadığı, kadınlığını ve cinselliğini
onların çerçevesi içine hapsettiği için kendisini sürekli aldatan Hüsnü Paşa’yı
kabullenen, “ahlâk” ile “kadınlık”ı arasında sürekli bocalayan ve Refik
Cemal’e duyduğu aşkı düşüş olarak algılayan Handan romanın sonunda ölür.
Bu ölüm, aslında bir anlamda hayattan vazgeçerek intihar etmedir.
Elaine Showalter, "Edebiyatta Kadın Geleneği" başlıklı makalesinde,
kadın yazarın yarattığı kadın karakterlere karşı acımasızlığını Donald
Stone’dan yaptığı şu alıntıyla açıklar:
Örneğin, Jane Austen’ın Lydia Bennet’in kişiliğini didik didik
etmesi, George Eliot’un Rosamond Vincy’e her açıdan acımasızca
davranması, kadın yazarların statükoyu en coşkulu ve en ayrıntılı
biçimde nasıl... savunduklarını açıkça ortaya koyar. Bu yazarların
kadın kahramanları, modern anlamıyla düşündüğümüzde, benliği
tatmin etme isteğini neredeyse hiç duymazlar. (177)
Halide Edib-Adıvar, kadın yazar denildiğinde Türk yazınında ilk akla gelen
isimlerden biridir. Ancak yapıtları birer klâsik olarak kabul edilen Halide
Edib’in de, statükoyu korumak için özellikle kadın karakter yaratma, onun
kadınlığını kurma ve ataerkil etiği yeniden üretme konusunda eril söylem
24