Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Osmanlı toplumu, geleneksel yapısını, Avrupa’ya göre daha uzun süre<br />
korumuş <strong>ve</strong> modernleşme süreci Osmanlı İmparatorluğu’nda oldukça geç<br />
başlamıştır. Buna bağlı olarak Osmanlı kadınının özgürlük <strong>ve</strong> eşitlik<br />
arzularını ortaya koyuşu da ancak İkinci Meşrutiyet döneminde başlamıştır.<br />
İkinci Meşrutiyet döneminde Osmanlı kadınlarının kültürel <strong>ve</strong> düşünsel<br />
hareketliliği basın aracılığıyla kendini gösterir. Serpil Çakır, Osmanlı Kadın<br />
Hareketi adlı eserinde, Osmanlı İmparatorluğu’nda kadının konumunun<br />
modernleşmeye koşut olarak geliştiğini belirterek şöyle der:<br />
Tüm bu değişimler, o zamana dek yalnızca ev içinde anne <strong>ve</strong> eş<br />
rolleriyle sınırlanmış olan kadına da yansımış, kadın, toplumsal<br />
yaşamda farklı bir statü kazanmak amacıyla taleplerde bulunmaya<br />
başlamıştır. Bu konudaki en etkin rol basının olmuştur. O<br />
dönemde çıkan gazetelerde, özellikle pek çok kadın dergisinde<br />
sorunlarını <strong>ve</strong> beklentilerini yazarak, toplumu, özellikle kadınları<br />
bilinçlendirmeye <strong>ve</strong> istekleri doğrultusunda değişime hazırlamaya<br />
çaba gösteren kadınlar ayrıca, konferanslar düzenleyip çeşitli<br />
dernekler kurmuşlar, bu derneklerde etkin görevler üstlenmişlerdir.<br />
(22)<br />
Kadın hakları konusunda böylesine yoğun bir hareketliliğin yaşandığı <strong>ve</strong><br />
yoğun propagandanın sürdürüldüğü bu süreçte Halide Edib gibi bir öncü<br />
aydın kadın ne yapıyor, kadınların özgürlüğü için <strong>ve</strong>rilen mücadelede<br />
kendisini nereye yerleştiriyordu? Kadın hakları için savaş <strong>ve</strong>ren kadınlarla<br />
ilişkileri ne durumdaydı? Serpil Çakır aynı eserinde, dönemin gazete <strong>ve</strong><br />
dergileri incelendiğinde en çok rastlanılan yazarların listesini şöyle sıralıyor:<br />
Fatma Aliye <strong>ve</strong> Emine Semiye (Tarihçi Cevdet Paşa’nın kızları)<br />
yazın yaşamında belli bir yere sahip olmalarıyla dikkat<br />
3