Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

Ayrıca, Halide Edib-Adıvar’ın otuz yaşında iken yazdığı Handan’ın
yazarın yaşamından önemli izler taşıdığı birçok eleştirmenin hemfikir olduğu
bir noktadır. Yakup Kadri Karaosmanoğlu da, Gençlik ve Edebiyat
Hatıraları’nın Halide Edib-Adıvar’la ilgili bölümünde Handan’ı bir
"otobiyografya"ya benzettiği için kendisine duyulan tepkilerden bahsederken
şunları söyler:
Hattâ, Halide Hanım’ı yakından tanıyan aziz dostum Celâl Sahir,
otobiyografya sözünü büsbütün kötüye yorumlayarak benimle
selâmı sabahı kesmişti ve çok geçmeden kulağıma gelen
dedikodulardan anlayacaktım ki, bu sözü kullanmakla, farkına
varmaksızın, bir pot kırmışımdır: Meğer, Halide Hanım ilk evlilik
hayatında Handan gibi bedbaht olmuş, aynı ruh krizlerini geçirmiş
ve çok bağlı olduğu kocasından ayrılmak zorunda kalmış ve hâlâ
da bu durumun acılıkları içindeymiş. (242)
Bu bağlamda Handan karakterini Halide Edib’in narsisizminin yanı sıra
“melek ve şeytan” imgelerinin aynı bedende ortaya çıkışı olarak okumak
gerektiğini düşünüyorum.
Bir önceki bölümde ele alınan Neriman karakteri her yönüyle melek
kadın imgesini somutlaştırmaktadır; onun bütünüyle edilgen ve kimliksiz
olarak ortaya çıkması, düşünceyi değil de duyguları temsil etmesi, annelik ve
eş rolleriyle tanımlanması, erkeğine huzur ve güven duygusu vermesi ve tüm
bunların erkek bir anlatıcı tarafından dile getirilmesi hiç şaşırtıcı değildir.
Neriman'ın zıddı olan Handan ise romanın başlangıcında erkek anlatıcı Refik
Cemal tarafından bir canavar olarak kurgulanır. Refik Cemal, arkadaşları
Nazım ile Handan arasında filizlenen aşkı Handan’ın Neriman tarafından
19