Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

B. Handan: Ataerkil Söylemin Yeniden Üretimi
Susan Gubar, Elaine Showalter’ın yayımladığı The New Feminist
Criticism (Yeni Feminist Eleştiri) içindeki “ ‘The Blank Page’ and the Issues of
Female Creativity” (‘Boş Sayfa’ ve Kadın Yaratıcılığının Sorunları) adlı
makalesinde kadının yazarlık edimiyle ilişkisini irdeler ve yüzyıllar boyunca
kadını dışarıda bırakan erkek yazınının onu sadece sanatın malzemesi
olarak gördüğünü ve kendi kurduğu imgelerle temsil ettiğini belirtir (292-93).
Erkeklerin oluşturduğu yazındaki kadın imgelerinin⎯melek ve onun karşıtı
olan canavar⎯kadın yazar ve yazdıkları üzerindeki etkileri, Susan Gubar ile
Sandra Gilbert’in 1979 yılında yayımladıkları The Madwoman in the Attic
(Tavanarasındaki Çılgın Kadın) adlı ünlü eserin de konusunu oluşturur.
Onlara göre erkek yazar, melek ve canavar imgelerinin yanı sıra edilgen,
mazoşist ve özverili kadın imgelerini, metinlerinde yarattığı kadınları ve genel
olarak bütün kadınları (kadın yazar da bu grubun dışında değil) kontrol etmek
için kullanır. Gerçekten de bir gelenekten yoksun olarak ortaya çıktıkları
dönemde kadın yazarların çoğu, erkek dünyasında varlıklarını kabul ettirme
kaygısıyla yapıtlarında erkeklerin kurdukları kadın imgelerini yeniden
yaratmışlardır. Aynı şeyi Halide Edib’in de uyguladığını görüyoruz. Bu
bağlamda yazarın Mor Salkımlı Ev adı altında yayımladığı anılarında
dönemin aydın erkeklerinden birçoğunu andığı, onlarla ilişkilerini dile
getirdiği, hatta Yeni Turan adlı eseri başta olmak üzere bazı romanlarını Ziya
Gökalp’in etkisiyle yazdığını belirttiği halde, aynı gazetede yazdığı Fatma
Aliye Hanım ve Emine Semiye Hanım gibi kadın yazarları hiç anmaması ilgi
çekicidir; Halide Edib öncesindeki ve dönemindeki kadın yazarları daha önce
de belirtildiği gibi zaten yok saymaktadır.
18