Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

yaşanan hafıza kaybıyla Handan bir çocuk gibi saf ve temiz olarak yeniden
doğar ve böylece cennetteki Adem ve onun kaburga kemiğinden yaratılan
Havva mitosu romanda yeniden yaratılmış olur. Refik Cemal bunu şöyle dile
getirir:
Bilir misin? Sana bir gün ben “Adem’le Havva’nın sevgisini en
büyük bulurum” demiştim. Şimdi bugün biz onların cennetten
çıkmadan önceki hayatlarını yaşıyoruz. O, yanındaki adam için
vücut bulmuş, yaratılmış ve ondan başka, ona uymaktan ve onu
sevmekten başka, ona sığınmaktan başka varlığında bir şey
olmayan Havva! Ben de onun sevdiği Adem! (174)
Yukarıdaki alıntıda da açıkça görüldüğü gibi, eril söylem metinde ağırlığını
böylece kurar ve düşlediği kadın imgesinin edilgenliğini somutlar.
Halide Edib, Handan’ı kurgularken eril söylemin kadın imgelerini
yeniden yaratmakla kalmaz, ataerkil etiği yeniden üreterek kadının varlığını
verili ahlakî normlar içine hapseder. Handan’ın kocası Hüsnü Paşa ve daha
sonra aşık olduğu Refik Cemal ile ilişkilerindeki tavrı bunu kesinleştirir.
Hüsnü Paşa’nın başka kadınlarla olan ilişkileri karısı tarafından bile
adeta doğal karşılanır. Handan kocasını diğer kadınlarla birliktelikleri
nedeniyle yargılamaz, bu durumdan şikayetçi görünmez ve köşesine
çekilerek sessizce kocasının kendisine döneceği günü bekler. Onun gibi
güçlü, "erkek gibi"liği sürekli vurgulanan bir kadının kendisini sürekli aldatan
kocasından ayrılıp bağımsız bir hayat kurmayı aklından bile geçirmemesi
ilginçtir.
Erkek için, evliliğe rağmen evlilik dışı ilişki çok olağan bir olgu olarak
karşılanırken, Handan’ın Refik Cemal’e olan aşkı, sadece manevî düzlemde
22