Tarıma Dayalı Gıda Sektörü Gelişimi Yol Haritası - Sanayi Bölgeleri ...

ŞANLIURFA TARIMA DAYALIGIDA SEKTÖRÜ YOL HARİTASI
Üzüm üretimi de artmıştır ancak diğer birçok tarım ürününden daha fazla dikkat
gerektirir ve filoksera zararlısı riskinin göz önüne alınması gerekmektedir. Ancak
ildeki işleme tesislerinin sayısıyla birlikte üzün üretiminin de artması beklenmektedir.
Sera üretimi
1997 yılından günümüze jeotermal enerji kaynaklarına erişimin işletme maliyetlerini
büyük ölçüde azalttığı Karaali köyü ve onu çevreleyen Harran ovasında sebzeler ve
kesme çiçekler seralarda üretilmiştir (ısıtma seraların tüm işletme maliyetleri
arasında en yüksek paya sahiptir, bu nedenle jeotermal enerji kullanımının kar
edebilirlik ve fiyat temelli rekabet gücü üzerinde doğrudan etkisi vardır.) Düşük
seviyeli plastik tünellerde sebze üretimi 2002 yılından bu yana yüksek seviye
tünellerle değiştirilmiştir. Ürünler hem yerel hem ulusal pazarda satılmaktadır ve aynı
zamanda bazı Avrupa pazarlarına ihraç edilmektedir. Tarım İl Müdürlüğü'ne göre
2008'de Şanlıurfa'da seralar için sulanan toplam arazi 24 hektardır.
Sonuçlar
Bulgulara göre yerel ürünlerin önemli bir miktarı Şanlıurfa dışında işlenmekte
ve/veya paketlenmektedir. Yani çiftçiler ürünlerini yerel pazarlarda en düşük pazar
değerinden satmaktadırlar. Gelişim alanlarından birisi de aşağıdakine benzer
inisiyatiflerle daha fazla değer sunmaktır: organik yetiştirme, toprak veya iklim
özelliğinden dolayı özel kalitede olan ürüne odaklanmak (özel soğan çeşitleri, vs.),
doğrudan satış ve restoranlar gibi tazeliğe prim veren yüksek uç müşterilere teslimat,
ürünlerin özel yöntemlerle toplanması (önceden paketlenmiş salata karışımı, karışık
meyve sepetleri), vs.
Türkiye'de hayvancılık sektöründe çok fakat azalan sayıda sığır ve koyun vardır,
bununla birlikte büyümekte olan bir kümesçilik sektörü bulunmaktadır. Sığırlarla ilgili
olarak zamanla yerel türlerden bir uzaklaşma gerçekleşmiştir; yerel türlerin yüzdesi
% 58’den % 35'e gerilemiştir. Bunun aksine, koyun ve keçilerin büyük çoğunluğu
yerel türlerde olmaya devam etmektedir. Hayvan besiciliği tarım üretim değerinin
yaklaşık % 23,95'ini teşkil etmektedir 25 . Türkiye'de hayvancılık sektörü iş yaratmada
önemli bir rol oynamaktadır ve bu sayede iş gücü taşrada kalmakta, şehre göç
azalmaktadır. Şanlıurfa'daki hayvancılık sektörüne ilişkin bulgular; 2003 ve 2009
arasında sığır için büyüme oranı % 33, koyun ve keçiler için % 11’dir 26 , oranlar
Şanlıurfa'da hayvancılık sektöründe büyümenin önemli boyutlarda olmadığını
göstermektedir, çünkü Şanlıurfa insan kaynakları, kırsal kalkınmayı destekleyecek
verimsiz bir kurumsal yapı ve çiftçi kuruluşları, fiziksel altyapının bakımı, düşük gelir
seviyesi ve kırsal nüfusun görece düşük yaşam kalitesi, kırsal nüfusta göç ve
yaşlanma gibi sorunlarla karşı karşıyadır. Bu sorunlarla büyük ölçüde Türkiye'nin tüm
kırsal alanlarında karşılaşılmaktadır. Ayrıca Şanlıurfa'da Hayvan Toplama merkezleri
ve Süt Kooperatifleri yoktur. Diğer taraftan, hayvancılık sektöründeki kayıt dışı pazar
25 TÜİK, 2007
26 KOSGEB Bölgesel Kalkınma Araştırma Raporu, Şanlıurfa Tarım Müdürlüğü
37 TARIMA DAYALI GIDA SANAYİ SEKTÖRÜ YOL HARİTASI | UNDP