Tarıma Dayalı Gıda Sektörü Gelişimi Yol Haritası - Sanayi Bölgeleri ...

ŞANLIURFA TARIMA DAYALIGIDA SEKTÖRÜ YOL HARİTASI
2.3 Sektör Stratejileri
Sektör kalkınma stratejileri iki seviyeye odaklanmıştır: tüm tedarik zincirini organize
edip yönetebilecek köklü şirketlerin bölgeye çekilmesi ve yerel girişimcilerin büyük
gıda işleyicilere tedarikçilik yapabilme yeteneklerinin yükseltilmesi ile kendi katma
değerli ürünlerini geliştirebilmelerinin sağlanması. Hep birlikte sektörün rekabetçiliğini
güçlendirebilecek beş ana strateji belirlenmiştir. Bu stratejik yaklaşımın anahtar
hedeflerinden biri "uzman bilginin" sektöre getirilmesidir.
Yerleşik operatörler
Uzman bilgi getirmenin bir yolu tedarik zincirinin tüm yönlerini yönetebilen ve yerleşik
pazar çıkışları olan yerleşik, entegre operatörleri çekmektir. Her rekabetçi tedarik
zincirinde işin firmalar arası bölümü ve tedarikçilerin eylemlerini ve iş yapma
yöntemlerini yükseltme kapasitelerini geliştirmek için sorumluluk üstlenen anahtar
oyuncular (koordinasyon gücüne sahiptirler) vardır. Şanlıurfa'nın durumunda
Harranova Domates Salçası fabrikası ve hayvancılık çiftliğinin varlığı bir başlangıç
noktasıdır. Tesis şu anda oldukça entegre bir şekilde, yerel tedarik zinciri ile zayıf
(neredeyse hiç) bağlantı ile çalışmaktadır ve zemin gelişirse 2010'da bu bağlantının
arttırılması planlanmaktadır.
Diğer bir deyişle domates salçası fabrikası, domatesleri şirket tarafından kiralanan
topraklarda yetiştirir ve arazi işi şirket çalışanları tarafından gerçekleştirilir. Bu üretim
sürecinin tam kontrolünü mümkün kılar ve yeterli ham madde almama riskini
minimuma indirir; şirket domates teslimatı için çiftçilerin iyi niyetine bağlı olsaydı
şirket baskı altında kalabilirdi. Bu imzalanan sözleşmeler olması durumunda bile
geçerlidir çünkü teslimat olmaması durumunda mahkemeye başvurmak büyük
olasılıkla çiftçiyi mahvedecektir fakat şirkete herhangi bir fayda getirmeyecektir.
Bu nedenle üretime domates fabrikasının başladığı biçimde başlamak mantıklıdır.
Çiftçiler arasında bilgi yeterince yayıldığında ve çiftçilerle sanayi arasında güven
oluştuğunda eğitimli çiftçilerin kendi arazilerinde ve riski kendine ait olmak üzere
fakat şirketin denetimi altında domates yetiştirmelerine izin vererek bir dış kaynak
süreci başlatılabilir - denetim çoğunlukla tohum malzemesi, tarımsal kimyasalların
kullanımı, yabani ot kontrolü ve hasat konusundadır.
Bu türden diğer şirketler yalnızca aşağıdaki koşullar sağlanırsa bu eşsiz biçimde
sulanmış alana çekilebilirler:
• Mevcut yatırım teşvik programlarının devam etmesi;
• Çiftçilerin daha iyi organize olması ve böylece alt yükleniciliğin
gerçekleştirilebilmesi;
• Daha pragmatik bir Harran Üniversitesi ve diğer hizmet sağlayıcılar tarafından
daha iyi danışmanlık ve iş geliştirme hizmeti sunulması; ve,
• Özellikli sanayi altyapısının uygun biçimde yönetilmesi ve idare edilmesi.
• Mesleki olarak eğitilmiş daha iyi bir iş gücü mevcuttur.
59 TARIMA DAYALI GIDA SANAYİ SEKTÖRÜ YOL HARİTASI | UNDP