12. Sayı; TURAN-SAM SONBAHAR Sayısı, 2011

TURAN-SAM * YIL: 2011 * CİLT: 3 * SAYI: 12 * SONBAHAR 2011TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİwww.turansam.orgbirçok kütüphanesine, müzelere dağılmış, hiçbir zaman tümü tek bir merkezde biraraya getirilememiş, Türkçeye de yazıları tam olarak çevrilememiştir.Zeynelabidin’i Türk dünyasına tanıtan Nureddin Keremov olmuştur. O, Gırhİl Seyahatde adlı kitapta, Onun eserlerinden bir seçme yaparak yayımlamıştır. Bizde, dahi seyyahı bu yolla tanıdık ve şimdi, burada, tanıtma çabası içine girdik.…………………..Azerbaycan kadim uygarlığa sahip bir halkın yaşadığı diyardır. Burada dünyaşöhreti kazanmış sanatkarlar yetişmiştir. Bilimin bütün alanları üzre görkemlinailiyetler elde etmiş bilginler de çıkmıştır. Astronomi, felsefe, tarih, edebiyat,incesanat ve diger alanlarda bilimin gelişmesine çalışmış, ansiklopedik bilgiye sahipbilginlerle birlikte, coğrafya biliminin ilerlemesinde görkemli etki bırakmışcoğrafyaşünas bilgin ve gezginler de az değildir.Zeynelabidin Ortadoğu-Önasya diyarında Zeynelabidin İbn Ahund İskenderadı ile ün kazanmıştır. O karaların ve büyük denizlerin, okyanusların seyyahıdır.Mezopotamya, İran Küçük Asya yaylaları, Orta Asya, Arabistan sahraları, Sudansavanları, Seylan, Hind diyarı, Hindiçin ormanları, Nil ırmağının orta ve aşağıçığırları, Parapamiz, Kuhi Baba, Hindikuş, Tiyan Şan, Himalaya, Pamir, Süleyman,Zagros gib çetin dağ silsilelerini aşması, Habeşistan dağlarına kalkması… eserleriniokuyanlarca bilinmektedir. Gezdiği yerler toplamı, ardı ardına eklense 60 binkilometre eder ki, bu, Ekvator dairesinden bir yarım defa çoktur.Zeynelabidin , gezdiği ülkeler ve halklar hakkında derin bilgi derleyiptoplamıştır. Ziyaret ettiği ülkeleri dört büyük eserinde anlatmıştır:1. Riyazüs-Seyahe : Yolculuk Bahçeleri,2. Hedayigüs – Seyahe : Yolculuk Bağları,3. Bustanus-Seyahe : Yolculuk bostanı,4. Keşfül-Maarif : Marifetlerin bulunuşu.Gezgin, ayrıca başka eserler de kaleme almıştır. Divanı vardır; şiirlerdenibarettir. Mevlana Celaleddin Rumi ‘nin Mesnevi’sine derin mezmunlu bilimseltanıtım- mukaddime yazmıştır.Zeynelabidin Şirvani’nin seyahatlerini güzergah ( marşrut ) düzenine göre elealabiliriz.Birinci güzergah: Bağdat, Irak-ı Acem, Gilan, Talış, Mugan, Şirvan, İranAzerbaycanı, Horasan, Herat, Kabil, Pakistan, Hind diyarı, Bangladeş, Siyam veMaçin adaları, Seylan, Sind, Multan, Keşmir, Bedehşan, Batı Tibet, Pamir, Türkistan,Yarkend, Tiyan Şan, Taşkent, Buhara, Toharistan, Tuan, Horasan, Fars Eyaleti.İkinci güzergah : Şiraz, Darab, Bender Abbas limanı, Hürmüz Boğazı,Umman Körfezi, Muskat, Basir Adaları, Hadramut, Yemen, Babül Mendeb,Habeşistan, Sudan, Cidde, Hiaz, Mekke, Medine, Yenbu limanı, Kızıl Deniz yolu ile111