12. Sayı; TURAN-SAM SONBAHAR Sayısı, 2011

TURAN-SAM * YIL: 2011 * CİLT: 3 * SAYI: 12 * SONBAHAR 2011TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİwww.turansam.org(11)ТÜRK DÜNYASI ENERJİ PROJELERİ VE MODERN DÜNYAXoşqedem İSLAMBakı Dövlet Universiteti, araştırmaçı, tarih elmi uzre doktorDünyada ispatlanmiş olan petrol kaynaklarının yüzde 3,5-i, qaz kaynaklarınınise yüzde 6,8-i Тürk dünyasının 3 ölkesine-Türkmenistan, Azerbaycan, Kazaxıstanaməxsusdur. 21.11.94 tarihinde Azerbaycan ortak enerji projesini -Konsorsiyum(AİOC- Azerbaijan İnternational Operating Company) yapmışdı. Bakı-Tiflis -Ceyhanpetrol boru hattı və Bakı-Tiflis-Erzurum doğal qaz boru hattı projesi Тürkdövletlerinin inteqrasiyasında önemli projelerdendir.Enerji kaynaklarına sahib olması ve bu kaynakların tüketim merkezlerineulaşım yollarında bulunması Тürk dünyası üçün önemli avantajlardir. 2014-cü yıldafealiyyete başlanmasi nezerde tutulan, uzunluğu 3300 km-lik, maliyyeti 7.9 milyarAvro olan Nabucco projesi ile Тürk dünyası böyük gücler arasındakı pakabetlerikullanarak, dünya siyasetinde aparıcı rol oynamaq iqtidarında olacaqdır. Başka birenerji projesi ise Türkiye ve Naxçıvan arasındakı enerji ve qaz hattıdır.Rusiya Nabucco projesinin heyata keçirilmesine mane olmaq üçün SouthStream boru hattı projeleri eliştirmektedir. Çin ise Orta Asiyadakı enerji kaynaklarınael koymakdadır.Xoşqedem İslamBakı Dövlet Universiteti, araştırmaçıBakı, Binegedi rayonu, 7 m\r, ev 14, menzil50.Tel: 0707129438Тürk dünyası- enerji projeleri ve modern dünyaEnerji kaynaklarına sahib olması ve bu kaynakların tüketim merkezlerineulaşım yollarında bulunması Тürk dünyası üçün önemli avantajlardir. Dunyadamövcud olan petrol qaynaqlarının yuzde 3.5-i, qaz qaynaqlarının ise yuzde 6.8-iTürkmenistan, Azerbaycan ve Kazaxıstana məxsusdur. Bakı-Tibilisi-Ceyhan petrolboru xətti və Bakı-Tiblisi-Erzurum doğal qaz xətti Тürk dövletlerinin inteqrasiyasındaönemli projelerdendir. Şahdeniz yatağının işlenmesi ve Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz hattının işletmeye açılması global NABUCCO projesinin ortya çıkmasına nedenoldu. Bu proje ile Тürk dünyası böyük gücler arasındakı pakabetleri kullanarak, dünyasiyasetinde həm ekonomi, həm də siyasi cəhətdən quvvətlənib, önəmli rol oynayabilər.Turkish world-energy project and contemporary worldToday energy consumption as the main source very important following,energy source is being consumpted to the world market is giving advanced for theturkish world. Energy resource are presented in the world as petrolium oil source onehundred 3.5, gas energy about, one hundred 6.8-Turkmenistan, Azerbaijan and also95