Sayı 3 / 2020Nasıl bir okul olmak istiyoruz?Yaşam boyu eğitim serüveni içinde okul kurumu; öğrencileri,öğretmenleri, çevresi, aileleri ve idarecileri ile birlikteötelenemez ve atlanamaz bir biçimde karşımızda durmaktadır.Hem kolektif hem de bireysel öğrenmelerin merkezi konumundakiokulların, başka modellere bağlı kalmasından öte,yararlanabileceği kaynakları da tespit ederek, paydaşlarınınve öğretmenlerinin birikimlerinden de yararlanarak kendineözgü bir model oluşturması gerekmektedir. Yenileşme, farklıbakış açılarını yakalama, her soruna ilişkin özgün problem çözmeyöntemlerini kullanma, amaçlara ulaşmada niteliğin artırılması,paylaşılan bir vizyon oluşturulması gibi işbirlikçi unsurlararacılığıyla öğrenen okul modeli adım adım yapılandırılabilir(Çelik, 2012).OOkulda izlenecek geliştirme programı çerçevesinde,paydaşların rollerine ve yapılarına uygun öğrenme alanlarıoluşturularak, alternatif eğitim başlıkları sunulabilir. Bu doğrultuda,gerek okul öğretmenlerinden gerekse çevre kaynaklardanyararlanarak planlamalar yapılabilir (Çelik, 2012). Bu süreçteokul liderlerine de etkin rol düşmektedir. Okul paydaşlarıile birlikte paylaşılan bir okul vizyonunun oluşturulması ve buvizyonun temelinin o okulun sosyo-kültürel yapısına ve gelecekprojeksiyonlarına uygun olması gerekmektedir. Vizyon geliştirilirken,herkesin görüşüne eşit derecede değer verilmeli,vizyona temel olacak gerekçeler vurgulanmalı ve bütünsel biryaklaşım sergilenmelidir (Özkan, 2020).Öğrenen Okul modelinde sadece çocukların öğrenmesive geliştirilmesinden bahsedilmemekte, çocuklarla eşzamanlı olarak, gerek öğretmenlerin/idarecilerin gerekse velive çevre topluluklarının da eğitiminden söz edilmektedir. Ziraokul topluluğunda bulunan her bir birey yaşam boyu öğrenmeninfarklı bir evresinde bulunduğu için, okulun katılımcılarınaalternatif öğrenme alanları ve seçenekleri sunması gerekmektedir.Bilen Bireyden,Araştıran, Öğrenen ve Geliştiren Bireye21. yüzyılın en başarılı bireylerinin var olan bilgilerinyanında öğrenme ihtiyaçlarını da tespit edebilen, öğrenmeyapı ve kapasitesini geliştirerek çağın hızlı gelişmelerine veyeniliklerine ayak uydurabilen bireylerin olacağı tespit edilmiştir(Çalık, 2010). Demografik alandaki gelişmeler (Yaşamsüresinin ve yetişkin nüfusun genel nüfus içerisindeki oranınartması), bilim ve teknolojinin hızla ilerlemesi ve iş yaşamındagereksinim duyulan yeterliklerin değişkenliği; geleceğin bireylerinin,sadece “bilen” bireyler değil, yaşam boyu öğrenmeyeaçık, araştırmacı, elde ettiği araştırma sonuçlarını yorumlayabilecekdüzeyde analiz yapabilen ve bu analizler sonucundangeçerli ve güvenilir bilgiyi yeniden üretebilen bireyler olarakyetiştirilmesini öngörmektedir. Bu sebeple, okullarımızın öğrenenörgütlere dönüştürülmesi kaçınılmaz bir ihtiyaç olarakgörünmektedir. Zira salt öğrenci öğrenmelerine odaklanmışeğitim kurumları, geride kalan diğer paydaşlarını yetiştiremediğiiçin, bir kısır döngüye girmekte ve bunun sonucundaöğrenme basamağının farklı eşiklerinde bulunan bireyler arasındauçurumlar oluşmaktadır. Bu sebeple acil bir şekilde herokulun kendi topluluğuna yönelik öğrenme ihtiyaçlarını tespitederek, her yaşam basamağına uygun (Çocukluk, gençlik, yetişkinlikve ileri yetişkinlik gibi) öğrenme alanları geliştirmesi,eğitim olanakları sunması ve buna liderlik/teşvik etmesi gerekmektedir.Okul liderleri, okul toplumunu motive edebilirse,öğrenci, öğretmenler ve diğer paydaşlarda öğrenme kültürüoluşmasını sağlayabilirse, bütün okulun gelişmesini ve iyileşmesinide sağlar. Okullarda insan kaynağının işleyerek geliştirilmesive bu kaynağın okulun hedefleri doğrultusunda işe koşulması,okulun bir bütün olarak gelişmesine en büyük katkıyısağlayacaktır (Sağır, 2015).SSonuç olarak, yaşam boyu öğrenme hayatın tüm gelişimbasamaklarını kapsamaktadır ve okul gibi bir örgütsel topluluğunbu öğrenme alanından ayrı tutulması düşünülemez.Yaşam boyu öğrenmenin okula taşınmasında bir model olarakgeliştirilen “Öğrenen Okullar” hakkında literatürde çok sayıdaaraştırma yer almaktadır. Araştırmalar, okullarımızı öğrenenkurumlara dönüştürmenin yolunun, okul liderlerinin okul topluluğunuöğrenmeye teşvik etmesinden, takım ruhu ile birliktekendi okulumuza uygun “öğrenen okul modeli” oluşturulmasındanve kültürel bir alt yapıya dayalı, geleceğe yönelik plan,stratejiler ve bir okul vizyonu geliştirmekten geçtiğini belirtmektedir.Hatice TUNCER UÇARSamsun İl Milli Eğitim MüdürlüğüAr-Ge BirimiKaynakça:1. Ayhan, U. (2010). Öğrenen Örgütler ve Kamu Kuruluşları, Sayıştay Dergisi,Sayı: 76, ss. 77-99.2. Bağcı, E. (2011). Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde Türkiye’de yaşam boyueğitim politikaları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2),139-173. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/omuefd/article/view/50000357013. Bağcı Ş. E. (2015). Türkiye’de Yaşam Boyu Öğrenme: Piyasacı ve Muhafazakâr.211 Mülkiye Dergisi, 39 (3), 211-244.4. Büyükdüvenci S (1986). Hayat Boyu Eğitim, Yayımlanmamış Doktora Tezi,Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.5. Çalık, T. (2010). Öğrenen Örgütler Olarak Eğitim Kurumları, Sosyal BilimlerDergisi, ss. 121-128.6. Çelik, V. (2012). Eğitimsel Liderlik, 6. Baskı, Pegem Akademi.7. Department of Education and Science: (2000). Learning for Life: Paper onAdult Education. Dublin: Stationery Office. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED471201.pdf Erişim: 16.10.2020.8. Güleç, İ., vd., (2012). “Yaşam Boyu Öğrenme Nedir? Kavram ve Kapsami ÜzerineBir Değerlendirme”, Sakarya University Journal of Education, 2/3 (Aralık /December) ss. 34-48.9. Günüç, S., Odabaşı, F., Kuzu, A., (2012). “Yaşam Boyu Öğrenmeyi EtkileyenFaktörler”, Gaziantep Sosyal Bilimler Dergisi, ss. 309-325.10. Özkan, A. (2020). Eğitimde Vizyoner Liderlik, 2. Baskı, Pegem Akademi.11. Sağr, M. (2015). “Öğretimsel Liderlik”, Eğitim Yönetiminde Yeni Liderlik Yaklaşımları,Necdet Konan (Edt.), Pegem Akademi.12. Yavuz, M. (2016). Yeni Nesil Okul, Edt. Mustafa Yavuz, “Yeni Nesil Okul’unKavramsal İnşası”, Eğitim Yayınevi, s.6.13. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=24507&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=514. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/09/20110914-1.htm22
Samsun E ğ i t i mOkulların öğretenbir kurum olmaklabirlikte aynı zamandaöğrenen bir örgütolması da gerekmektedir.23
Change language