baskı demo 2

Okullarda Çalışmalar
Konu ile ilgili yapılan araştırmalar bireylerin madde
kullanımı sorununun çözümünde onlara yardımcı olacak programların,
bireysel gelişimlerini destekleme, önleme ve erken
müdahale programları olduğunu göstermektedir. Ayrıca Milli
Eğitim Bakanlığı, çocuk ve gençlerin karşılaşabilecekleri olası
risklerden (madde bağımlılığı, şiddet, cinsel istismar, kumara
teşvik vb.) korunması amacı ile Eğitim Ortamlarında Şiddetin
Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı’nı hazırlamıştır.
(Her eğitim öğretim yılı il, ilçe ve okul planları hazırlanarak
uygulanır.) Planda “Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında sorunlara
erken müdahale ve özellikle problemin oluşmadan
önlenmesine yönelik gelişimsel-önleyici yaklaşım esas alınmalıdır.”
ifadesi kullanılarak, “Psiko-sosyal Koruma, Önleme ve
Müdahale Programları” hayata geçirilmiştir.
Okul rehber öğretmeni/psikolojik danışmanı tarafından
okullarımızda genel olarak bireysel görüşme, bireysel
psikolojik danışma, sınıf içi grup rehberlik etkinlikleri, psikososyal
destek programları, yaşam becerileri eğitimi programı
ile eğitim, seminer, panel, konferans gibi yöntemlerle bilgilendirme
ve bilinçlendirme faaliyetleri yapılmaktadır.
Yeşilay Cemiyetinin Çalışmaları
Ülkemizde Yeşilay Cemiyetinin de bu konuda etkili ve
verimli çalışmaları bulunmaktadır. Yeşilay Cemiyeti tarafından
planlanarak, Milli Eğitim Bakanlığı ile protokol imzalanarak
rehber öğretmenler tarafından uygulanan Türkiye Bağımlılıkla
Mücadele Eğitim Programı –TBM-eğitimleridir. Eğitimin temel
amaçlarından biri bireylerin kendini gerçekleştirme imkanı
sağlaması ve bağımlı olmayan bireylerin bağımlılık geliştirmeden
yaşantılarına devam etme becerisini geliştirmelerini sağlamasıdır.
Program kapsamında tütün bağımlılığı, alkol bağımlılığı,
madde bağımlılığı, teknoloji bağımlılığı ve sağlıklı yaşam
alanlarında yaş gruplarına ve okul türüne göre programlanmış
18 modül, 244 kazanım, kitap, broşür, etkileşimli içerik, ölçme
araçları, eğitici ve öğrenci sunuları ve etkinliklerle öğretmen,
öğrenci ve velilere yönelik çalışmalar yürütülmektedir.
Bu çalışmanın devamı olarak, Türkiye’de geliştirilen
ilk ve tek okul temelli müdahale programı Okulda Bağımlılığa
Müdahale Programı (OBM), Yeşilay Bilim Kurulu danışmanlığında
Prof. Dr. Kültegin ÖGEL tarafından, 13-18 yaş grubundaki
öğrencilere yönelik bir kısa müdahale programı olarak hazırlandı.
Programda sigara, alkol ve maddeden herhangi birini
deneme/kullanma aşamasında olan öğrencilere ikincil önleme
ve müdahale amaçlı geliştirilmiş ve rehber öğretmenler/psikolojik
danışmanlar; öğrenci risk taraması, genel değerlendirme,
kısa müdahale, öğrenciye motivasyon kazandırma ve hedef
Samsun E ğ i t i m
koyma, (gerçekleştirilebilir olması önemli) izleme ve sigara
kullanımına özel müdahale, psikososyal müdahale, psikososyal
destek çalışmaları, tekrar kullanmasını önleyici müdahale
ve yaşamı düzenleme, aileye yaklaşım ve değerlendirme konu
başlıklarında görüşmeler yapmaktadırlar.
Okullarımızda rehber öğretmen/psikolojik danışmanların
yaptığı çalışmalarda bireyde olumlu yönde davranış değişikliği
oluşturmada bilgilendirmenin yanı sıra psiko-sosyal
becerilerin geliştirilmesi sağlıklı iletişim becerileri, ilişki kurma,
karşılaştığı problemlerle baş etme, öz farkındalık ve öz değerlendirme
becerilerini geliştirme büyük önem taşımaktadır.
Ergenlik dönemi özellikleriyle beraber okuldan kaçma, suça
karışma, otoriteye karşı isyankar tutumla saldırgan davranış
artmaktadır. Bu sebepledir ki, öğrencilerin şiddet eğilimli riskli
davranışlarını önlemeye yönelik çalışmaların ortaöğretim dönemi
öncesinde yapılması, arkadaşların etkisi düşünülünce
önem kazanmaktadır.
Konu ile ilgili olarak Milli Eğitim Bakanlığının temel
önleme çalışmaları kapsamında ise 10-19 yaş grubunu içerisine
alan çocuk ve gençlere yönelik, akran eğitimini model
alan “Yaşam Becerileri Eğitimi Programı”nı geliştirmiştir. Bu
programda 7 ve 10. sınıfta öğrenimine devam eden akran eğitimcileri,
okul rehber öğretmeni/ psikolojik danışmanının koordinatörlüğünde
akran gruplarına kendi okullarında destek
vermektedirler. Bu program kapsamında, bireylerin özellikle
çocuk ve gençlerin iletişim becerilerini geliştirme, kendini ifade
etme, stresle baş etme becerileri kazandırma, çocuk hakları
hakkında bilgi sahibi olma ve geleceği düşünebilme planlayabilme
gibi becerileri güçlendirilmektedir.
Yasemin EROĞLU
Psikolojik Danışman
Bafra İsmail Ahıskalı Mesleki Eğitim Merkezi
Kaynakça
1. Aile İçi İletişim, Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi,2012.
2. Albayrak, S. Balcı, S; “Gençlerde Madde Bağımlılığı Ve Önlenmesi”, Hemşirelikte
Eğitim Ve Araştırma Dergisi,2014.
3. Dinç, M; “Teknoloji Bağımlılığı Ve Gençlik”, Gençlik Araştırmaları Dergisi,2015.
4. Erdem G, Eke C, Ögel K, Taner S; “Lise Öğrencilerinde Arkadaşlık Özellikleri
ve Madde Kullanımı” , Bağımlılık Dergisi, 2006.
5. orgm.meb.gov.tr/
6. tdk.gov.tr
7. www.tuik.gov.tr
8. www.yesilay.org.tr
“Bağımlılık bir süre mutlu eder;
sonra alışkanlık olur,
daha sonra baskıya dönüşür.”
59