baskı demo 2

Sayı 3 / 2020
AKADEMİK
ERTELEME
YYaşam sürecimiz içerisinde yapılması gereken bazı
işleri ya da sorumluluklarımızı geciktiririz. Örneğin, ödenmesi
gereken faturalar, tamir edilmesi gereken araç-gereçler ya da
acilen gidilmesi gereken doktor bir şekilde daha sonraya bırakılabilmektedir.
Bu davranışın adına genel olarak “erteleme”
diyoruz. Her geciktirilen davranış erteleme değildir. Bir davranışın
erteleme olarak kabul edilmesi için sıklık derecesi ve şiddeti
önemlidir. Bu alanda araştırma yapan Burka ve Yuen, bir
kişi görevlerini tamamlamayı veya bitirmeyi alışkanlık düzeyinde
geciktiriyorsa veya kronik hale gelmişse bunu erteleme
olarak kabul etmektedirler. Türk Dil Kurumu’nda ise erteleme
kelimesi, işi tehir, tecil, talik etmek ya da “yapılması gereken işleri
son ana bırakma”, “son dakikacılık” ve “geciktirme” şeklinde
açıklanmıştır.
Ertelemenin var olan diğer bir boyutu da akademik
ertelemedir. Akademik erteleme; öğretim süreci içerisinde sınavlara
hazırlığı son günlere sarkıtma, ödev yapmayı son ana
bırakma, projelerin teslim tarihini kaçırma, okul kütüphanesinden
alınan bir kitabı tarihinde teslim etmeme gibi davranışları
içermektedir.
Akademik Ertelemenin Nedenleri
Özellikle okullarımızda öğrencilerimiz arasında görülen
akademik erteleme davranışının pek çok nedeni vardır. Bu
nedenleri:
• Motivasyon (Güdülenme)
• Başarısızlık Korkusu
• Mükemmeliyetçilik
• Zaman Yönetimi başlıkları altında sıralayabiliriz.
Motivasyon (Güdülenme):
Öğrenciler, bilgisayarda oyun oynama, telefonda ve
sosyal medyada zaman geçirme gibi daha çok hoşlandıkları
aktiviteleri yapmaya yönelirler. Bu durum ise öğrencilerin asıl
yapması gereken akademik çalışmaları yapmalarını engeller.
Bu durumun nedeni de öğrencilerin verilen göreve yönelik
olarak motivasyon geliştirememiş olmalarıdır.
Başarısızlık Korkusu:
Bazen öğrenciler, yapması gereken akademik görevleri
başarısız olmaktan korkma ve başkaları tarafından yadırganmak
endişesi ile erteleyebilmektedir. Verilen görevin
kendisinin benlik değeri veya yetenek performansı olduğunu
düşündüğünden görevden kaçar, yani erteleme davranışı gösterir.
Mükemmeliyetçilik:
Mükemmeliyetçi kişilik özelliğine sahip öğrenciler, en
doğru kararları verme, yapılması gereken görevleri aynı anda
hata yapmadan yerine getirme düşüncesine sahiptirler. Bu düşündeki
öğrencilerde mükemmele ulaşma isteği ve bu isteğe
yönelik çaresizlik hissi akademik erteleme davranışını da beraberinde
getirebilmektedir.
Zaman Yönetimi:
Erteleme davranışının diğer nedeni de öğrencilerin
zamanlarını düzenlemede ve kontrol etmede zorluk yaşamalarıdır.
Bu davranışı sergileyen öğrencilerin zaman kavramı
konusunda algısal sorun yaşadıklarından, kendilerine verilen
görevi zamanında bitirememektedirler. Bu nedenle objektif
zamandan uzaklaşan öğrenciler, sübjektif zaman algılarına
göre hareket etmeye başlarlar ve akademik görevlerini de ertelemiş
olurlar.
Burada ortaya çıkan diğer bir sonuç da öğrencilerin
gelecekle ilgili zaman algısıdır. Gelecek zaman algısı öğrencinin
hedeflerini ve amaçlarını gösteren tablosal bir ifadedir.
Eğer öğrenci şimdiki zaman içerisinde yaptığı çalışmaların onu
belirlemiş olduğu hedeflerine götüreceğinin farkına varmadıysa
akademik erteleme davranışı gösterir.
BAkademik Erteleme ile Başa Çıkma Yöntemleri Nelerdir?
Buraya kadar akademik ertelemenin nedenlerini ortaya
koymaya çalıştık. Peki hangi stratejileri uygularsak öğrencilerimizde
akademik erteleme davranışları azalır? Şimdi isterseniz
bu stratejilere birlikte bakalım:
• Öncelikle hedefler belirlenmeli ve yazılı hale getirilmelidir. Bu
hedefler somut, amaca ulaşılabilir ve motive edici olmalıdır.
Örneğin , “15 Eylül’den itibaren her gün 1 saat matematik dersime
çalışacağım.” gibi.
• Akademik ertelemeyi önlemedeki diğer bir yöntem hedefe
giden yolu küçük adımlara bölerek ilerlemektir. Örneğin verilen
proje görevini “Bu ay bitireceğim.” yerine, “İlk haftada her
gün otuz dakika konu taraması yapacağım. İkinci ve üçüncü
hafta proje taslağını oluşturacağım. Son hafta içerisinde de
düzenlemeleri yapacağım.” gibi planlama yapılabilir. Böyle bir
planlama öğrenciyi adım adım başarıya götürürken, aynı zamanda
motivasyonunu yüksek tutmasını sağlayacaktır. Bu küçük
adımlarla hedefe gittiğinin farkına varacaktır.
• Akademik görevleri yerine getirirken yapılan planlama zaman
olarak ne uzun ne de kısa olmalıdır. Uzun zamanlı planlar
can sıkar ve motiveyi azaltırken, kısa süreli planlamalar da verilen
görevi zamanında yapamama kaygısı oluşturur. Hedeflere
ulaşmak için yapılan planlamada zamanın gerçekçi kullanılması
gerekir.
• Akademik erteleme davranışını engellemenin tekniklerinden
biri de motivasyon düzeyine, bireysel, fiziksel ve duygusal koşullara
bakmaksızın sadece verilen göreve başlamaktır. Verilen
görevin bir anda bitirilmesi gibi bir beklenti yerine, görevi yapmaya
“bir yerinden” başlamak motivasyonu artırmada yardımcı
olacaktır.
• Kısa süreli bir zaman da olsa mutlaka o vakit değerlendirilmelidir.
Nasıl olsa az bir süre var, bu sürede ne yapılabilir diye
düşünmemek gerekir. Almış olduğu görevi yerine getirmek
için her dakikanın kendisine katkı sağlayacağını düşünmelidir.
Örneğin, öğrencinin 20 dakika vakti varsa bu vakit içerisinde
yapabileceği kadar çalışmalıdır. Eğer çalışmazsa 20 dakika boş
zaman olarak geçecektir. Bu 20 dakikayı yapacağı görevdeki
küçük bir adımı tamamlamada kıymetli bir zaman dilimi olarak
düşünmelidir.
66