You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TÜRKÇE EĞİTİMİNDE
YAZMA BECERİ
ALANINA YÖNELİK
DEĞERLENDİRMELER
YYazma, duyguların, hayal ve isteklerin dile getirildiği
bir araçtır insanoğlu için. Varoluştan bugüne dilimize yansıyan
ifadeler şekil ve semboller ile insanoğlu tarafından yazıya aktarılmıştır.
Bu sembollere milletler ve medeniyetler farklı isimler
vermişlerdir. Bu farklı sembollerin evrensel dilde karşılığı “alfabe”
olmuştur.
Planlı, sürekli, kademeli olarak yürütülen eğitim faaliyetlerinde,
ana dilimiz olan Türkçenin beceri alanlarından ‘’yazma’’
değerli bir yere sahiptir. Okullarda zorunlu eğitim kapsamında
(on iki yıl) müfredat gereği Milli Eğitimimizin felsefi ve
akademik hedefleri doğrultusunda her kademede (İlköğretim,
Ortaöğretim) Türkçe dersi verilmektedir. Öğrencilerin, okuma
yazma sevgisi ve alışkanlığını kazanmalarının sağlanması, söz
varlığını zenginleştirerek dil zevki ve bilincine ulaşmalarının
duygu, düşünce ve hayal dünyalarını geliştirilmelerinin sağlanması
Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın özel amaçları içerisindedir.
Öğrenci okulda bir enerjinin sahibidir. Bu enerji, ders
içi etkinliklerde üretim olarak ortaya çıktığı zaman eğitim sürecinin
bir çıktısı olarak somutluk kazanacaktır. Türkçe dersi;
bir sevk, idare ve yönlendirmeyle beraber aynı zamanda duyguların,
arzuların sürekli harekette olduğu bir zaman dilimidir.
Öğretmen, öğretme temel prensibi ve idealinin yanında öğrencileri
beceri alanlarına doğru çekmeli ve onları özendirmelidir.
Yazma becerisinin dört temel beceriden(okuma, dinleme,
konuşma, yazma) en zor ve en son öğrenileni olduğu düşünüldüğünde
öğrencilerin derse yönelik enerjilerinin büyük bir
kısmını burada harcadığı görülür. Yazma serüveni uzunca bir
hikayedir. Çocukların birinci sınıfta okuma ve yazmayı öğrendiklerinde
ailelerin içine girdikleri duygu dünyasını bir hatırlayalım.
Öğrencilik de aslında tam olarak burada başlıyor. Çocuk
içinde yaşadığı çağı artık tam manasıyla öğrendiği alfabe ile
yazmaya odaklanır.
Türkçe derslerinde yazma becerisi kazandırılırken öğrencilerin
eleştirel düşünmeleri, yaratıcı bakış açısı geliştirmeleri,
farklı akıl yürütme süreçlerine girmeleri de hedeflenir. Bu
noktada öğretmen süreçte bir danışman olarak hayal ve ilgileri
harekete geçirerek yazma stratejilerini sunar. Türkçe öğretmenini
bir rol model olarak düşündüğümüzde kendi yazdığı
kısa öykülerin, çocuk masallarının, şiirlerinin olması önemlidir.
Sınıfta paylaşılan bu yazılar öğrencilerin yazmaya yönelik ilgilerini
hem arttırır hem de öğrenciler güdülenmiş olurlar. Öğretmen,
ürettiği kurgusal metinler yoluyla öğrencilerin yazma
etkinliğine hareketlilik katar. Yaş gruplarına uygun hikaye ve
masal metinleri oluşturan öğretmen, sınıf içerisinde öğrencilerin
aktif katılabileceği etkinlikler meydana getirir.
Bir öğrencinin öğrenebileceği en önemli becerilerden biri olarak
ifade edilen yaratıcı yazma, var olan bilgileri, kavramları,
olayları, bellekteki sesleri, görüntüleri, hayalleri yeniden kur-
Samsun E ğ i t i m
gulayarak ve birbirleriyle ilişkilendirerek ortaya yeni bir yazı
koyma etkinliği, kişinin bir konudaki duygu ve düşüncelerini
hayal gücünü kullanarak özgürce kâğıda aktarmasıdır. Yaratıcı
yazmak önceden olmayanı herkesten farklı olanı ortaya çıkarmayı
gerektirir, yazarken standartları aşmak, alışılmışın dışında
olmak önemlidir.
Öğrencilerde Yazma Becerilerini Geliştirmek İçin
Neler Yapılabilir?
Öğretmen herhangi bir konuda öğrencinin hayal
dünyasını canlandırabilmek için bazen Kafdağı’nın doruklarında,
kale surlarının burçlarında bazen ise harikalar ülkesinin
ormanında derin uykuya dalmış bir kahraman olmalıdır. Yazma
etkinliklerinde hiçbir şekilde çocuğun verdiği örnekler sorgulanmamalı
ve mutlaka geri dönütler verilmelidir. Öğrenciler
süreçte farklı pekiştireçler ile desteklenmeli, hayatın gerçeklerine
karşı basit de olsa hayaller kurmanın zevkine vardırılmalıdır.
Yazma becerisinin geliştirilmesinin anahtarı sürekli
yazdırmaktır. Fakat bu durum belki de Türkçe dersinde zaman
sorununa yol açacağından, öğretmen küçürek öykülerden faydalanarak
bu alanın gelişmesini sağlayabilir. Yazma becerisinin
kazandırılması ve dolaylı olarak etkili yaratıcı yazma becerisi
elde ettirmek konusunda en önemli husus, öğrencileri yazmaya
istekli hale getirmektir. Yazma işinin üstesinden geleceklerine
dair öğrencilerimizi yüreklendirelim. Ortaya koydukları
ürünlere yönelik geri dönüşler sağlayalım. Başarı duygusu kazandıklarında
görülecektir ki Türkçe dersine ve yazma alanına
karşı tutum ve ilgileri artacaktır. Yazılar oluşturulurken yazılı
anlatım tekniklerinin her birine yer vererek tek bir metin türünde
değil bütün edebi metin türlerinde öğrencilerin başarılı
olmaları sağlanmalıdır.
Yazma konusu belirlenirken sınıfın genel istekleri
doğrultusunda özelde ise öğrenciye yönelik hareket edilmelidir.
Konu sınırlandırılması yapılmadığında çocukların ortaya
daha özgün ürünler ortaya koydukları gözlemlenir. Türkçe öğretmeni
olarak profesyonel bir yazma rehberliği bizleri, küçük
kalemlerin büyük hayallerine dokunulabilme mutluluğuna erdirecektir.
Hakan BEŞİR
Vezirköprü-Adatepe Ortaokulu
Türkçe Öğretmeni
Türkçe dersi; bir sevk, idare ve
yönlendirmeyle beraber aynı
zamanda duyguların, arzuların
sürekli harekette olduğu bir
zaman dilimidir.
Kaynakça
1) Hasan Güleryüz, Yaratıcı Çocuk Edebiyatı, Ankara: Pegem Yayınları, 2.Baskı.
2) Murat Özbay, Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri 1, Ankara: Öncü Yayınevi,
2.Baskı, S.121.
3) Murat Özbay, Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri 2, Ankara : Öncü Yayınevi,
2.Baskı, S.115.
4) Özcan Demirel, İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, İstanbul: MEB
Yayınları.
5) Sedat Sever, Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme, Ankara: Anı Yayıncılık,
4.Baskı.
69