You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Sayı 3 / 2020
HARİKA BİR ZEKÂ OYUNU “RESFEBE”
İİletişim kurmak insanın doğasıyla ilgili bir durumdur.
İnsanlar var olduklarından beri birbirleriyle iletişim kurmak
için değişik yollara başvurmuşlardır. Bu iletişim zaman zaman
doğrudan, zaman zaman da dolaylı olarak gerçekleşmiştir. Bu
doğrultuda Rebus (ülkemizdeki günümüz kullanımı ile resfebe)
bir iletişim aracı olarak karşımıza çıkmaktadır. Yazma ve
konuşma dilinin yetersiz kaldığı yani gelişmediği dönemlerde
insanlar duygu ve düşüncelerini taşlara ve mağara duvarlarına
resmederken aslında rebus’un en ilkel halini kullanmışlardır.
Rebus, kelimelerin alışılmış şekilleri dışında resimlerin,
harflerin veya sembollerin belirli kelimeleri veya cümleleri
temsil ettiği bir kod olarak düşünülebilir.
“Resimli alfabe” ya da “resimli bilmece” olarak dilimize geçen
Rebus kelimesi, Türkiye’de “resim” ve “alfabe” kelimelerinin
hecelerinin birleşiminden oluşturulan “resfebe” kelimesi ile adlandırılmaktadır.
Resfebe kelimesinin Türkiye’de ilk kez Köksal
Karakuş ve Cihan Altay tarafından kullanıldığına internet kaynaklarında
rastlanmaktadır. Türk Dil Kurumu Sözlüğünde yer
almayan bu kelimenin kökeni hakkında akademik bir kaynağa
rastlanılmamaktadır. Akıl Oyunları Dergisi’nde ve Türk Beyin
Takımı Yarışmalarında resfebe sorularına yer verilmiştir. Türkiye
Zekâ Vakfı yarışmalarında da Emrehan Halıcı tarafından
resfebe soruları hazırlanmış ve şifreli karakterler olarak karşımıza
çıkmıştır. Ülkemizde daha çok eğitim-öğretim sürecinde,
öğrencilerin analitik düşünme becerisini ve hayal gücünü eğlenceli
bir biçimde geliştirmek amacıyla resfebelere başvurulmaktadır.
RESFEBE NEDİR?
Resfebe kelime veya kelime gruplarının harf, resim,
şekil, sembol, renk, sayı ve her türlü bilimsel verilerin kullanılarak
ifade edildiği çok eğlenceli bir bulmaca türüdür. (Zihin
Atölyesi Resfebe öğreniyorum, Sayfa: 9/10)
Resfebe zihinsel kapasite ve beceri geliştirmede etkili
bir araçtır. Sanat, bilim, hayal gücü ve zekânın buluşma noktasıdır.
Hazırlayan kişinin hayal gücü ve bakış açısına bağlı olarak
kelimeleri farklı ve alışagelmişin dışında tarif etmeyi hedefler.
AAkıl ve zekâ oyunları grubunda karşımıza çıkan, çocukların
da zevkle çözdüğü resfebeler, anlatımında kullanılan
resim, harf, kelime ya da rakamların duruş yönünden, biçimine,
yazı karakterinden rengine, hatta boşluklarına kadar her
bir özelliğinin değerlendirilmesi ve düşünülmesi gereken görsel
bir zekâ oyunudur.
RESFEBEDE AMAÇ NEDİR?
Resfebe’de amaç görsel olanı yorumlayarak birleştirme
ve bunun sonucunda anlamlı kelime ya da kelime grupları
ortaya çıkarmaktır. Harfleri ve şekilleri kendi içinde anlamlandırarak,
bir nevi şifrelenmiş olan yazı grubunu çözmek, çözerek
analitik düşünme, odaklanma, farklı çözüm yollarıyla çalışma
gibi olumlu etkiler sağlamaktadır.
Zekâ oyunu olarak son yıllarda büyük küçük herkesin
ilgisini çeken resfebe okullara da yaygın olarak girmiştir.
76