Inżynieria Ekologiczna Nr 2
Inżynieria Ekologiczna Nr 2
Inżynieria Ekologiczna Nr 2
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TECHNOLOGIE ODOLEJANIA GRUNTÓW, ODPADÓW, ŒCIEKÓW<br />
Sprzê¿enie chromatografii gazowej ze spektrometri¹ mas<br />
GC-MS jest najlepsz¹ technik¹ identyfikacji zanieczyszczeñ naftowych. Wykrycie Ÿród³a<br />
ska¿enia wymaga jednak znajomoœci sk³adu ropy i typowych produktów naftowych, szczególnie<br />
charakterystycznych biomarkerów. Rejestracja chromatogramów TIC pozwala na uzyskanie<br />
fingerprintu (takiego jak w GC-FID) analizowanego produktu. Natomiast rejestracja<br />
wybranych jonów technik¹ SIM lub ekstrakcji jonów z TIC umo¿liwia uzyskanie dodatkowych,<br />
specyficznych dla okreœlonych produktów „fingerprintów”, co znacznie u³atwia<br />
identyfikacjê Ÿród³a ska¿enia, œledzenie naturalnej degradacji œrodowiskowej zanieczyszczeñ<br />
naftowych lub efektywnoœci zabiegów remediacyjnych [1, 2, 20, 21, 29, 33].<br />
Wykorzystanie GC-MS do analizy iloœciowej BTEX-ów jest przedmiotem metody EPA<br />
8240B. Jako wzorce wewnêtrzne stosuje siê 1, 4-difluorobenzen dla benzenu, a dla toluenu,<br />
etylobenzenu i ksylenów – chlorobenzen-d5 . Poziom oznaczalnoœci wynosi 5 mg/kg.<br />
Analiza iloœciowa TPH nie jest jeszcze powszechnie stosowana. W pracy [23] do oznaczenia<br />
zawartoœci benzyny i oleju napêdowego wykorzystano technikê SIM, rejestruj¹c po 20<br />
charakterystycznych jonów w okreœlonych zakresach czasów retencji. Opisana procedura<br />
umo¿liwia oznaczenie zawartoœci benzyny i oleju napêdowego na poziomie detekcji 0,5 ppm.<br />
Spektrometria w podczerwieni<br />
Metoda IR jest stosowana do oznaczania iloœciowego wêglowodorów. Oznaczenia polegaj¹<br />
na pomiarze absorbancji próbki w zakresie 3200-2800 cm -1 , w którym wyró¿nia siê<br />
nastêpuj¹ce charakterystyczne pasma:<br />
· 3030 cm -1 odpowiadaj¹ce drganiom grupy –CH,<br />
· 2958 cm -1 odpowiadaj¹ce drganiom grupy –CH 3 ,<br />
· 2925-2930 cm -1 odpowiadaj¹ce drganiom grupy –CH 2<br />
i porównaniu tych wartoœci z wielkoœciami zmierzonymi dla mieszaniny kalibracyjnej.<br />
Metoda ta jest przedmiotem m.in. norm EPA 418.1, NEN 5733 i PN [6], w których zaleca<br />
siê oznaczanie zawartoœci wêglowodorów alifatycznych przez pomiar absorbancji w obszarze<br />
2926 cm -1 . Próbki gleby s¹ ekstrahowane tetrachlorkiem wêgla lub freonem-113.<br />
Metodê absorpcji w podczerwieni stosuje siê w po³¹czeniu z klasycznymi metodami<br />
ekstrakcji, a tak¿e w po³¹czeniu z ekstrakcj¹ nadkrytyczn¹. Metoda ta jest czêsto krytykowana<br />
ze wzglêdu na mo¿liwoœæ pope³niania b³êdów (ró¿nice w molowych wspó³czynnikach<br />
absorpcji analitów i roztworów wzorcowych, ograniczenie oznaczeñ do wêglowodorów<br />
alifatycznych, stosunkowo ma³¹ wydajnoœæ ekstrakcji za pomoc¹ freonu). Mimo tych zastrze¿eñ<br />
metoda nale¿y do najpopularniejszych metod iloœciowego oznaczania zanieczyszczeñ<br />
naftowych.<br />
Literatura<br />
1. Suryga³a J., Œliwka E.: Chem. In¿. Ekol. 1999, 6, (2-3), 132.<br />
2. Œliwka E.: Oznaczanie zanieczyszczeñ naftowych w glebie, w: Zanieczyszczenia naftowe w gruncie,<br />
pod red. J. Suryga³y, Oficyna Wydawnicza PWroc. (praca w druku, III kw. 2000).<br />
3. Koœcielniak S.: Wskazówki metodyczne do oceny stopnia zanieczyszczenia gruntów i wód podziemnych<br />
produktami ropopochodnymi i innymi substancjami chemicznymi w procesach rekultywacji,<br />
PIOΠWarszawa 1994.<br />
115
Change language