Inżynieria Ekologiczna Nr 2

34
IN¯YNIERIA EKOLOGICZNA NR 2
Je¿eli wymienione zabiegi zostan¹ wykonane wiosn¹, to w po³owie lata nale¿y zastosowaæ
ponownie nawo¿enie w iloœci 80 kg N i 80 kg K 2 O na hektar. Je¿eli rekultywacyjne
zabiegi wykonano latem, to nastêpnej wiosny stosuje siê nawo¿enie w iloœci: 100 kg N, 50
kg P 2 O 5 i 100 kg K 2 O na hektar.
Masy roœlinnej nie nale¿y zbieraæ ani na paszê ani te¿ na zielony nawóz. Pozostawia siê
j¹ na miejscu. Po up³ywie 2-3 lat od rozpoczêcia rekultywacji mo¿na sadziæ na rekultywowanym
gruncie drzewa i krzewy, je¿eli takie jest jego przeznaczenie. Mo¿na te¿ oczekiwaæ
naturalnej sukcesji drzew i krzewów. Je¿eli zeskalona pow³oka zosta³a wczeœniej rozkruszona
i stwierdza siê spontaniczn¹ obecnoœæ roœlin (traw, zió³, krzewów, drzew), zabiegi
rekultywacyjne sprowadza siê do wapnowania, nawo¿enia i dosiania roœlin. Nie wykonuje
siê orki i nie niszczy siê istniej¹cej roœlinnoœci
Rekultywacja gleb (oddolnie zaolejonych). Wg³êbno-gruntowe, podsi¹kowe zaolejenie
gleby jest bardzo trudne do zlikwidowania ze wzglêdu na du¿¹ iloœæ wêglowodorów w
ziemi. W przesyconej wêglowodorami podpowierzchniowej czêœci gruntu wystêpuje ostry
deficyt tlenu, zw³aszcza przy p³ytkim zaleganiu wody gruntowej. Rekultywacja gleb oddolnie
zaolejonych przez biodegradacjê wêglowodorów mo¿e daæ oczekiwany rezultat tylko
wtedy, gdy jest wspomagana nastêpuj¹cymi zabiegami:
– usuniêcie ropopochodnych substancji z g³êbszych warstw gruntu technicznymi sposobami
i napowietrzenie tego gruntu,
– odpompowanie lub drena¿owe odprowadzenie zaolejonych wód gruntowych,
– beztlenowa biodegradacja ropopochodnych sk³adników w g³êbszych warstwach gruntu.
Drena¿ jest te¿ sposobem napowietrzania gruntu.
Rekultywacyjne zabiegi agrotechniczne na oddolnie zaolejonej glebie s¹ takie same
jak na glebie zaolejonej powierzchniowo. Okres rekultywacji mo¿e byæ tu jednak wielokrotnie
d³u¿szy, poniewa¿ do powierzchniowej warstwy gleby (z³o¿a tlenowej biodegradacji)
bêd¹ ci¹gle przemieszczaæ siê wêglowodory z g³êbszych warstw gruntu.
Usuniêcie wêglowodorów w p³ynnej postaci z g³êbszych warstw gruntu skróci okres
niezbêdny do ich mineralizacji w powierzchniowej warstwie gleby. Intensywne nawo¿enie
mineralne nale¿y prowadziæ do czasu oczyszczenia gleby z ropopochodnych sk³adników.
Dotyczy to tak¿e regulowania odczynu przez wapnowanie gleby.
Najstosowniejszymi roœlinami do uprawy na rekultywowanych terenach s¹ trawy, które
zu¿ywaj¹ du¿e iloœci wody, wymuszaj¹c jej podsi¹k z g³êbszych warstw gruntu. Razem z
wod¹ przemieszczane s¹ wêglowodory do warstwy biologicznej mineralizacji. Trawy powinny
byæ koszone, ale pokos nie mo¿e byæ przeznaczony na paszê. Nadaje siê natomiast
do nawo¿enia innych gleb.
Rekultywacja gleb oddolnie zaolejonych jest zagadnieniem bardzo z³o¿onym. Nie mo¿na
okreœliæ skutecznego sposobu rekultywacji tych gleb bez rozpoznania stopnia zaolejenia
g³êbszych warstw gruntu i stanu wód gruntowych.
prof. dr hab. Jan Siuta
Instytut Ochrony Œrodowiska, 00-548 Warszawa, ul. Krucza 5/11
tel. (0-22) 621 67 43, fax (0-22) 629 52 63, e-mail: siuta@ios.edu.pl