Inżynieria Ekologiczna Nr 2

Jan Hupka
124
IN¯YNIERIA EKOLOGICZNA NR 2
PROJEKTOWANIE SEPARATORÓW KOALESCENCYJNYCH
DO ODOLEJANIA WÓD I ŒCIEKÓW
Wprowadzenie
Obok skutecznoœci i wszechstronnoœci zastosowania, metody odolejania œcieków powinny
charakteryzowaæ siê:
– maksymalnym odzyskiem jak najmniej zanieczyszczonej fazy olejowej,
– bezciœnieniowym prowadzeniem procesu,
– jak najmniejsz¹ iloœci¹ powstaj¹cych odpadów.
Wy¿ej wymienione uwarunkowania, wp³ywaj¹ce niew¹tpliwie na koszt prowadzenia
procesu, spe³niane s¹ w metodzie koalescencji w z³o¿u. Odolejacze koalescencyjne s¹ szeroko
stosowane w praktyce. Stanowi¹ przyk³ad techniki separacyjnej przyjaznej œrodowisku,
gdy¿ nie licz¹c okresowej wymiany zaolejonego z³o¿a, w procesie nie dochodzi do
generowania odpadów.
Istota odolejania
W odolejaniu wód problemy technologiczne napotyka siê przede wszystkim dla emulsji
zawieraj¹cych kropelki oleju o przeciêtnej œrednicy nie wiêkszej ni¿ 20 mm (charakterystycznej
dla emulsji wtórnych), co odpowiada najczêœciej zawartoœci fazy zdyspergowanej
poni¿ej 0,1% wag. [1]. Emulsje grubozdyspergowane, ulegaj¹ rozdzia³owi w odstojnikach,
w razie potrzeby zaopatrzonych w pakiety p³yt równoleg³ych, i z regu³y nie przysparzaj¹
wiêkszych trudnoœci z separacj¹.
Deemulgowanie nale¿y zawsze odnosiæ do warunków prowadzenia procesu odwrotnego,
tzn. emulgowania. Wzajemne dyspergowanie faz ciek³ych jest koniecznoœci¹ technologiczn¹
(np. w ekstrakcji, w czasie czyszczenia zbiorników, których zawartoœæ nie rozpuszcza
siê w wodzie, emulsyjnym ch³odzeniu obrabianych maszyn) lub te¿ jest efektem ubocznym
licznych procesów. Eliminuj¹c czynnik stabilizuj¹cy emulsjê mo¿na doprowadziæ do
rozdzia³u faz, bowiem uk³ady zdyspergowane s¹ termodynamicznie nietrwa³e. Zasadnicza
trudnoœæ odolejania polega w³aœnie na nieznajomoœci warunków emulgowania, która czêstokroæ
nastêpuje daleko od miejsca oczyszczania œcieków. Dla wiêkszoœci emulsji spotykanych
w wodach odpadowych ró¿nica gêstoœci fazy ciek³ej i zdyspergowanej wystarcza do
ca³kowitego ich rozdzia³u po up³ywie pewnego czasu. Z punktu widzenia technologii odolejania
wód i œcieków czas ten jest zbyt d³ugi, aby poprzestaæ na sedymentacji grawitacyjnej.
W uk³adzie dwufazowym, jaki stanowi emulsja, koalescencja przebiega samorzutnie
do momentu osi¹gniêcia równowagi termodynamicznej, czyli utworzenia dwu oddzielnych
warstw cieczy. Zawê¿aj¹c rozwa¿ania do rozpatrywanej w pracy emulsji typu olej w wodzie,