Inżynieria Ekologiczna Nr 2

TECHNOLOGIE ODOLEJANIA GRUNTÓW, ODPADÓW, ŒCIEKÓW
czy) nie zawiera³a du¿ych koncentracji sk³adników nawozowych, zw³aszcza azotu, fosforu i
potasu. Powierzchnia z³ó¿ przeznaczonych do oczyszczania zaolejonych œcieków mo¿e byæ
ci¹gle pokryta trawami. Gruntowo-biologiczne unieszkodliwianie ch³odziw (emulsji) uniemo¿liwia
zachowanie ci¹g³oœci wegetacji roœlin. Roœliny mo¿na w tym przypadku uprawiaæ
przemiennie z dawkowaniem ch³odziwa.
Zaolejone odpady sta³e. Odpady takie (w tym mokre) same mog¹ tworzyæ z³o¿e biologicznego
rozk³adu wêglowodorów. Umieszcza siê je na pod³o¿u z przepuszczalnego piasku
(z drena¿em ujmuj¹cym i odprowadzaj¹cym odcieki). Optymalna gruboœæ warstwy nak³adanych
odpadów wynosi 30-40 cm. Zale¿nie od chemicznych w³aœciwoœci odpadów reguluje
siê w nich zawartoœæ mineralnych sk³adników pokarmowych (nawozowych) i odczyn
œrodowiska. Dawkê azotu i fosforu ustala siê odpowiednio do zawartoœci wêgla w
zaolejonych odpadach (tak jak to opisano poprzednio).
Wapnowanie zaolejonych odpadów jest po¿¹dane nawet przy ich pH 6,5-7,0. Stosuje siê
w tym celu 10-20 kg wapna nawozowego na 1m3 odpadu (gruntowo-biologicznego z³o¿a).
Stosowanie szczepionek mikrobiologicznych jest tu celowe, lecz nie tak konieczne, jak
przy oczyszczaniu odpadów p³ynnych. W sta³ych zaolejonych odpadach znajduj¹ siê bowiem
du¿e iloœci drobnoustrojów rozk³adaj¹cych wêglowodory. Je¿eli odpad nie zawiera skupisk
wêglowodorów o sta³ej konsystencji, to w ci¹gu jednego sezonu wegetacyjnego mo¿e byæ
pozbawiony g³ównej masy wêglowodorów Nale¿y wtedy odpad usun¹æ, zwalniaj¹c miejsce
dla nastêpnej partii zaolejonych odpadów. Odpady o du¿ej zawartoœci wielkocz¹steczkowych
wêglowodorów wymagaj¹ 2-3 letniego okresu mineralizacji. Utrzymanie optymalnej wilgotnoœci
z³o¿a warunkuje intensywnoœæ biologicznego rozk³adu wêglowodorów.
4. Degradacja i rekultywacja gleb zaolejonych
Rekultywacji wymagaj¹ gleby zanieczyszczone ropopochodnymi sk³adnikami w stopniu
ograniczaj¹cym wegetacjê roœlin lub pogarszaj¹cym od¿ywcz¹ i technologiczn¹ ich jakoœæ.
WskaŸniki degradacji gleby
Silne zanieczyszczenie gleby ropopochodnymi substancjami powoduje daleko id¹c¹
degradacjê szaty roœlinnej, a¿ do ca³kowitego jej zaniku w³¹cznie. Je¿eli ropopochodne
zanieczyszczenie utrudnia wegetacjê roœlin, to pokarmowa i technologiczna u¿ytecznoœæ
plonów jest kwestionowana. Sanitarno-pokarmowa jakoœæ plonów jest kwestionowana tak-
¿e wtedy, gdy ropopochodne zanieczyszczenie gleby nie os³abia wegetacji roœlin, ale mo¿e
powodowaæ kumulacjê w nich wêglowodorów.
Rozró¿nia siê nastêpuj¹ce formy zanieczyszczenia (degradacji) gleby (biologicznie
czynnej powierzchni ziemi):
– odgórne zanieczyszczenie przez d³ugotrwa³e rozpraszanie p³ynnych i sta³ych ropopochodnych
substancji,
– odgórne zanieczyszczenie przez wylewy ropy lub jej pochodnych,
– odgórne zanieczyszczenie przez wprowadzenie ropopochodnych i zaolejonych odpadów
o sta³ej i ciek³ej konsystencji,
– oddolne zanieczyszczenie przez podsi¹kaj¹c¹ ropê lub jej pochodne z poziemnych Ÿróde³.
27