REPUBLIKA E SHQIPËRISË Studimi Demografik dhe ... - INSTAT

120 | Vdekshmëria e Foshnjave dhe e Fëmijëve
Tabela 8.2 Shkalla e vdekshmërisë së fëmijëve sipas tipareve social-ekonomike
Shkalla e vdekshmërisë të të porsalindurve, post neonatale, e foshnjave, e fëmijëve, dhe e fëmijëve nën
pesë për periudhën 10-vjeçare që i paraprin këtij studimi, sipas tipareve të përzgjedhura, Shqipëri
2008-09
Karakteristika të
përzgjedhura
Vdekshmëria e
të porsalindurit
(NN)
Vdekshmëria
postneonatale
(PNN 1
Vdekshmëria
foshnjore
( 1q 0)
Vdekshmëria
e fëmijës
( 4q 1)
Vdekshmëria
nën pesë vjeç
( 5q 0)
Vendbanimi
Urban 7 5 12 0 13
Rural 12 11 24 5 28
Rajoni
Bregdetar 4 9 13 3 16
Qëndror 14 7 22 3 25
Malor 18 20 38 4 42
Tirana Urbane * * * * *
Arsimi
Fillor ose më pak se
shkolla e mesme 13 9 21 3 24
I mesëm+ 6 9 15 3 18
Indeksi i pasurisë
Më i ulëti 60% 11 10 21 3 24
Më i larti 40% 9 6 15 2 17
Shënim: Shenja (*) tregon se vlerësimet për vdekshmërinë për Tiranën qytet janë shtypur pasi ato
bazohen në vetëm një vdekje për fëmijët nën pesë vjeç.
1 Përllogaritur si ndryshimi ndërmjet shkallës së vdekshmërisë foshnjore dhe asaj të të porsalindurve
8.5 NDRYSHIMET DEMOGRAFIKE NË VDEKSHMËRINË E FËMIJËVE
Tabela 8.3 tregon ndryshimet demografike të vdekshmërisë në fëmijërinë e hershme sipas
seksit të fëmijës, moshës së nënës, rendit të lindjes, dhe intervalit nga lindja e mëparshme. Sikurse
edhe në tabelën 8.2, shkalla është treguar për periudhën 10-vjeçare që i paraprin këtij studimi.
Në Shqipëri, si në shumicën e popullsive, ka më shumë vdekje ndër djemtë se ndër vajzat në
të gjithë komponentët e vdekshmërisë së fëmijërisë së hershme. Shkalla e vdekshmërisë së foshnjave
për djemtë është 22 lindje për 1,000 lindje, në krahasim me 15 vdekje për 1,000 lindje për vajzat. Po
ashtu, shkalla e vdekshmërisë për djemtë është 27 vdekje për 1,000 lindje, në krahasim me 16 vdekje
për 1,000 lindje për vajzat.
Ekziston një marrëdhënie ndëmjet moshës së nënës në lindje dhe vdekshmërisë së hershme të
fëmijës; fëmjët e lindur nga nëna të moshës 30 e lart, janë më të rrezikuar nga vdekja sesa fëmijët e
lindur nga nënat nën 30 vjeç. Duhet theksuar se shkalla më e lartë e vdekshmërisë ndër fëmijët e grave
30 vjeç e lart është kryesisht për shkak të vdekjeve më të larta të foshnjës nga një muaj deri në një
vjeç, përpos kësaj nuk ka asnjë ndryshim tjetër në vdekshmërinë sipas moshës.
Rendi i lindjes tregon gjithashtu një lidhje ndërmjet vdekshmërisë së hershme të fëmijëve;
vdekshmëria e fëmijëve është dy herë më e lartë ndër fëmijët e katërt e më shumë (34 vdekje për
1,000 lindje) në krahasim me fëmijët e parë (16 vdekje për 1,000 lindje). Po ashtu, shkalla e
vdekshmërisë për fëmijët nën pesë vjeç është më e lartë për fëmijët e katërt e më shumë (38 vdekje
për 1,000 lindje) sesa për fëmijët e parë (18 vdekje për 1,000 lindje). Përsëri, ky numër më i lartë
është për shkak të vdekshmërisë nga një muaj deri në një vjeç (5 vdekje për 1,000 lindje për fëmijët e
parë, krahasuar me 24 vdekje për 1,000 lindje për fëmijët e katërt e më shumë).