REPUBLIKA E SHQIPËRISË Studimi Demografik dhe ... - INSTAT

(18 përqind) dhe për personat nën moshën 30
vjeç, frika nga efektet anësore (33 përqind) dhe
kundërshtimi i bashkëshortit për të përdorur një
metodë të planifikimit familjar (15 përqind) janë
arsyet më të rëndësishme të mospërdorimit të
këtyre metodave në të ardhmen.
Burimet e furnizimit. Institucionet shëndetësorë
publike ofrojnë metoda të planifikimit familjar
për shumicën e përdoruesve të metodave
moderne të planifikimit familjar (53 përqind),
ndërsa 40 përqind e përdoruesve furnizohen nga
sektori privat dhe 7 përqind furnizohen nga
burime të tjera, si për shembull dyqanet.
Nevoja të paplotësuara për kontracepsion. Në
përgjithësi, 13 përqind e grave aktualisht të
martuara në Shqipëri kanë nevoja të paplotësuara
për planifikimin familjar, 3 përqind për distancën
ndërmjet lindjeve dhe 9 përqind për kufizimin e
lindjeve. Nëse të gjitha grave me nevoja të
paplotësuara do t’i shtoheshin dhe 69 përqind e
atyre që janë tashmë duke përdorur një metodë të
planifikimit familjar (nevoja të plotësuar),
kërkesat totale për planifikim familjar arrijnë në
82 përqind të grave aktualisht të martuara.
VDEKSHMËRIA FËMINORE
Nivelet e vdekshmërisë foshnjore. Për pesë
vitet e fundit, shkalla e vdekshmërisë për fëmijët
nën pesë vjec është 22 vdekje për 1,000 lindje
dhe e vdekshmërisë foshnjore është 18 vdekje
për 1,000 lindje.
Tendencat e vdekshmërisë në fëmijëri. Të
dhënat nga ADHS 2008-09 tregojnë se ka pasur
një rënie të vdekshmërisë së fëmijëve, gjatë pesë
viteve të fundit para studimit. Për shembull,
vdekshmëria infantile ka rënë nga 26 vdekje për
1,000 lindje të gjalla për periudhën 1992-2002
me 18 vdekje për 1,000 lindje të gjalla për
periudhën 2005-2009. Po kështu, një rënie e
ngjashme raportohet dhe për vdekshmërisë nën
pesë vjeç, nga 32 në 22 vdekje për 1,000 lindje.
Dallimet në vdekshmërinë foshnjore. Studimi
nxjerr në pah se nivelet e vdekshmërisë infantile
ishin më të larta në zonat rurale (24 për 1,000
lindje) se sa në ato urbane (12 për 1,000 lindje).
Nivelet e vdekshmërisë infantile janë më të larta
në fëmijët e grave të varfëra (24 për 1,000 lindje)
sesa në fëmijët e grave që janë në indeksin më të
lartë të pasurisë (17 për 1,000 lindje).
SHËNDETI I NËNËS
Kujdesi para lindjes. Shqipëria ka një sistem të
mirë shëndetësor, të zhvilluar, me një
infrastrukturë të gjerë të institucioneve që ofrojnë
shërbime të kujdesit të nënës. Në përgjithësi,
nivelet e kujdesit para lindjes dhe ndihma e
ofruar janë në nivele të larta. othuajse të gjitha
gratë shtatzëna (97 përqind) në Shqipëri kanë
marrë kujdesin para lindjes nga një ofrues i
kualifikuar, të paktën një herë gjatë
shtatzënisë. Gjashtëdhjetë e shtatë përqind e
grave kishin një numër të rekomanduar të
vizitave ANC (4 ose më shumë) gjatë
shtatzënisë. Përqindja e grave që kishin katër ose
më shumë vizita ANC është shumë më e ulët në
zonat rurale krahasuar me ato urbane (57 përqind
krahasuar me 82 përqind).
Përsa i përket përmbajtjes së kujdesit, tetë në
dhjetë grave shtatzëna u është matur pesha,
ndërsa rreth nëntë në dhjetë (ose më shumë) gra i
janë nënshtruar testeve të tjera bazë; 91 përqind
të grave u është matur tensioni i gjakut, 88
përqind e tyre u bërë analiza e urinës, 87 përqind
e grave kanë bërë një analizë gjaku dhe 95
përqind kishin bërë një ECHO. Megjithatë, më
pak se gjysma thonë që ishin informuar për
komplikime gjatë shtatzënisë (48 përqind).
Kujdesi në lindje. Pothuajse të gjitha lindjet (99
përqind) në Shqipëri janë ndjekur nga një ofrues
i kualifikuar shëndetësor dhe janë kryer në
institucione shëndetësore (97 përqind). Njëzet e
dy përqind e lindjeve kryhen në shtëpi.
Tetëdhjetë e gjashtë përqind e lindjeve që kryhen
në një strukturë shëndetësore janë ndjekur nga
një obstetër/gjinekolog dhe 14 përqind janë
ndjekur nga një infermiere apo mami. Përqindja
e lindjeve të kryera me sexio-cesarea është rritur
nga 13 përqind në vitin 2002, në 19 përqind që
raportohet në ADHS 2008-09.
Kujdesi pas lindjes. Tetëdhjetë e tetë përqind e
të gjitha grave me një lindje në pesë vitet e fundit
kanë bërë një kontroll pas lindjes. Pesëdhjetë e
nëntë përqind të grave u është bërë një kontroll
mjekësor-deri në më pak se katër orë pas lindjes
dhe 13 përqind të grave u është bërë kontrolli
mjekësor në ditën e parë të lindjes.
SHËNDETI I FËMIJËS
Vaksinimet e fëmijës. Kartat e shëndetit të cilat
mbahen në institucionet shëndetësore janë burimi
Përmbledhja e Gjetjeve | xxvii