REPUBLIKA E SHQIPËRISË Studimi Demografik dhe ... - INSTAT

Sipas rajonit, njohuritë janë më të paplota ndër të rinjtë dhe të rejat e moshës 15-24 vjeç në
rajonin Malore (21 dhe 12 përqind, përkatësisht) dhe më të plota në Tiranën Urbane (58 dhe 43
përqind, përkatësisht). Njohuritë bëhen më të plota me rritjen e nivelit arsimor; për shembull ndërsa
vetëm 18 përqind e femrave me arsim fillor 8-vjeçar kanë njohuri të plota për AIDS, raporti rritet në
65 përqind për femrat me arsim universitar ose më të lartë. Për meshkujt dhe për femrat, njohuritë për
AIDS janë më të paplota në grupin me kuintilin më të ulët të pasurisë (20 dhe 10 përqind,
përkatësisht).
Në lidhje me burimin e prezervativëve, u morën parasysh vetëm përgjigjet në lidhje me
burimet zyrtare, domethënë përgjigjet për marrjen e prezervativëve nga shokët, familjarët apo nga
burime të tjera jozyrtare nuk u morën parasysh. Tabelat 12.13 tregojnë se 79 përqind e të rejave dhe
88 përqind e të rinjve dinë të paktën një burim për gjetur prezervativë. Ashtu si edhe për indikatorët e
tjerë, tendenca është që të intervistuarit më të arsimuar dhe ata që jetojnë materialisht më mirë ka më
shumë të ngjarë që të dinë një burim për prezervativë, por ndryshimet janë më të vogla për meshkujt
sesa për femrat. Ndërsa pothuajse të gjithë të rinjtë dhe të rejat në Tiranën Urbane dinë një burim për
prezervativë (96 dhe 99 përqind, përkatësisht), të rinjtë dhe të rejat në rajone të tjera ka më pak të
ngjarë ta dinë se nga ku mund t’i sigurojnë prezervativët.
Figura 12.2 tregon shpërndarjen e të rinjve dhe të rejave të moshës 15-24 vjeç sipas tipareve
të aktivitetit seksual, gjatë 12 muajve që i paraprinë këtij studimi, sipas metodës ABC për
parandalimin e transmetimit të HIV-Abstinenca, Besnikëria (ndaj një partneri) dhe Prezervativi.
Figura 12.2 Abstinenca, Besnikëria dhe Përdorimi i Prezervativit
(ABC) midis të Rejave dhe të Rinjve të Moshës 15-24
100 Përqindja
80
60
40
20
0
12.13 MOSHA NË AKTIN E PARË SEKSUAL
15-19 20-24 15-24 15-19 20-24 15-24
FEMRA MESHKUJ
Shumë partnerë, pa përdorimin e
prezervativit në aktin e fundit të seksit
Shumë partnerë, me përdorim
prezervativ aktin e fundit
Një partner, pa përdorim
prezervativi aktin e fundit
Një partner, me përdorim
prezervativi aktin e fundit
Asnjë partner vitin e kaluar
Pa kryer asnjëherë seks
Shënim: Numri i partnerëve i referohet periudhës 12 mujore që i paraprin këtij studimi ADHS 2008-09
Duke qenë se transmetimi i HIV në Shqipëri ndodh kryesisht nëpërmjet marrëdhënieve
heteroseksuale ndërmjet një personi me HIV dhe një personi që nuk ka HIV, mosha kur bëhet seks për
herë të parë shënon kohën kur shumica e individëve ka më shumë gjasa të rrezikohen nga virusi i
AIDS.
Tabela 12.14 tregon se rreth 1 përqind e të rejave dhe të rinjve të moshës 15-24 vjeç kanë bërë
seks përpara moshës 15 vjeç. Ky raport rritet me shpejtësi dhe në moshën 18 vjeç, 15 përqind e të
Njohuritë, Qëndrimet dhe Sjellja në Lidhje me HIV/AIDS | 209