REPUBLIKA E SHQIPËRISË Studimi Demografik dhe ... - INSTAT

Tabela 11.4 Ushqime të konsumuara nga fëmijë në 24 orët përpara intervistës
Përqindja e fëmijëve më të vegjël nën tre vjeç që jetojnë me nënën dhe që kishin marrë lloje të veçanta ushqimi ditën dhe natën përpara intervistës, sipas statusit të
ushqyerjes me gji dhe moshës, Shqipëria 2008-09
Mosha
në muaj
Formulë
bebesh
162 | Të Ushqyerit
Lëngje
Qumësht
tjetër 1
Lëngje
të
tjera 2
Ushqime
të
përforcuara
bebesh
Ushqim i
bërë nga
drithërat 3
Ushqime të thata ose gjysmë të thata
Fruta dhe
perime të
pasura në
vitaminë
A 4
Fruta
dhe
perime
të tjera
Ushqime
të bëra
nga rrën
jët dhe
zhardhokët
FËMIJË QË USHQEHEN ME GJI
Ushqim i
bërë nga
bishtajoret
dhe arrat/
lajthitë/
bajamet
Mish,
peshk,
pulë,
dhe
vezë
Djathë,
kos,
produkte
të tjera
qumështi
Çfarëdo
ushqimi i
thatë
apo
gjysmë i
thatë
Ushqim i
bërë me
vaj,
yndyrë,
apo
gjalpë
Ushqime
me
sheqer
0-5 14.2 16.4 22.8 2.9 12.3 1.2 4.8 0.4 0.1 6.1 5.3 20.7 0.0 5.6 145
6-11 11.5 37.8 52.0 16.5 74.3 26.5 41.7 25.1 31.2 49.5 49.2 82.4 8.4 24.6 85
12-23 5.5 44.3 64.2 4.3 95.3 54.8 71.7 47.9 33.9 87.3 82.0 100.0 29.8 52.0 112
24-35 * * * * * * * * * * * * * * 18
6-23 8.1 41.5 58.9 9.6 86.2 42.5 58.7 38.0 32.8 71.0 67.8 92.4 20.5 40.1 197
Total 10.2 32.3 45.6 6.4
56.7
Numri i
fëmijëve
25.4 37.6 22.7 20.9 45.8 44.2 63.9 13.3 27.6 360
FËMIJË QË NUK USHQEHEN ME GJI
0-5 * * * * * * * * * * * * * * 6
6-11 (38.6) (83.4) (78.5) (23.2) (89.8) (42.8) (64.9) (22.8) (35.9) (67.6) (65.9) (92.3) (14.1) (40.1) 31
12-23 16.7 77.2 70.8 11.7 92.7 55.3 79.0 47.0 39.6 86.6 76.9 100.0 28.3 70.5 139
24-35 17.3 82.8 70.6 6.3 93.9 58.7 80.1 60.9 52.4 93.3 87.9 100.0 44.0 86.1 250
6-23 20.7 78.3 72.2 13.8 92.2 53.0 76.4 42.6 38.9 83.1 74.9 98.6 25.7 65.0 169
Total 19.3 80.3 71.0 9.9 93.0 56.0 77.9 52.8 46.7 88.3 82.6 99.4 36.5 76.9 425
Shënim: Statusi i ushqyerjes me gji dhe ushqimet e konsumuara i referohen një periudhe 24-orëshe (dje dhe natën e kaluar).
Shifrat në kllapa bazohen mbi 25-49 raste të papeshuara. Shenja (*) tregon që një shifër bazohet mbi më pak se 25 raste të papeshuara dhe është mënjanuar.
1
Qumështi tjetër përfshin qumësht lope të freskët, në kuti, apo pluhur, apo qumësht kafshe tjetër
2
Nuk përfshin ujin e pastër
3
Përfshin ushqime të përforcuara bebesh
4
Përfshin kungujt, karrotat, specat e verdhë, perimet jeshile të errët me gjethe, kajsi, pjeshkë dhe pjepër
Ushqimet me bazë drithi janë ushqimet e forta apo gjysmë të forta më të zakonshme që u
jepen fëmijëve pavarësisht nëse ushqehen me qumësht ose jo në moshën 6-23 muaj (86 dhe 92
përqind, përkatësisht) pasuar nga mishi, peshku, pula/shpendët dhe vezët (71 dhe 83 përqind,
përkatësisht) dhe djathi, kosi apo produkte të tjera qumështi (68 dhe 75 përqind, përkatësisht). Më
shumë se gjysma (59 përqind) e fëmijëve që ushqehen me gji dhe 76 përqind e fëmijëve që nuk
ushqehen me gji në moshën 6-23 vjeç konsumojnë fruta dhe perime të tjera. Siç pritej, çdo tip ushqimi
i fortë apo gjysmë i fortë për të cilin u mblodh informacion ka më shumë gjasa të konsumohet nga
fëmijët që nuk ushqehen me qumësht se sa nga fëmijët që ushqehen me qumësht.
Praktikat e duhura për ushqyerjen e foshnjave dhe fëmijëve të vegjël (IYCF) përfshijnë
fillimin në kohë të ushqyerjes me ushqimet e forta /gjysmë të forta , që ndodh rreth moshës gjashtë
muaj, ushqyerjen me sasi të vogla ushqimi dhe rritjen e sasisë së dhënë dhe shpeshtësinë e ushqyerjes
sa më shumë rritet fëmija, ndërkohë që ruhet ushqyerja me gji. Për fëmijën mesatar të ushqyer me gji,
ushqimet e forta /gjysmë të forta duhen dhënë 2-3 herë në ditë në moshën 6-8 muaj dhe 3-4 herë në
ditë në moshën 9-24 muaj, me një vakt të lehtë që jepet 1-2 herë në ditë, sipas dëshirës. Megjithatë,
shpeshtësia e tepruar e ushqyerjes mund të çojë në zëvendësimin e qumështit të gjirit dhe fëmijët që
marrin sasi të vogla qumështi gjiri mund të kenë nevojë të ushqehen më shpesh. Fëmijët që nuk
ushqehen me gji në moshën 6-23 muaj duhen ushqyer me qumësht apo produkte qumështi çdo ditë.
Gjithashtu, duhen ushqyer me të paktën katër grupe ushqimesh dhe katër ose më shumë herë në ditë.
Tabela 11.5 jep informacion mbi zbatimin e praktikave të duhura të ushqyerjes për fëmijët më
të vegjël në moshën 6-23 muaj që jetojnë me nënën e tyre. Përqindja e fëmijëve që ushqehen sipas
praktikave të duhura të ushqyerjes llogaritet mbi bazën e numrit të grupeve të ushqimeve të
konsumuara dhe numrin e herëve që fëmija ishte ushqyer gjatë 24 orëve përpara intervistës (dje gjatë
ditës dhe natën e kaluar). Rezultatet janë dhënë veçmas për fëmijët që ushqehen me gji dhe për ata që
nuk ushqehen me gji, sepse praktikat e rekomanduara të ushqyerjes janë të ndryshme për dy grupet.