? ??????????? ???????????????? ??? ???????????? - the new users ...
? ??????????? ???????????????? ??? ???????????? - the new users ...
? ??????????? ???????????????? ??? ???????????? - the new users ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
56<br />
βασικές τους προϋποθέσεις, κράτος δικαίου,<br />
ισονοµία, ισοπολιτεία µεταφράζονται στην εξάλειψη<br />
εκείνων των κινδύνων που θα βλάψουν την<br />
ακεραιότητα των πολιτών και των ιδιοκτησιών τους.<br />
Θα µπορούσαµε να προσθέσουµε επίσης ότι η<br />
δηµοκρατία φέρνει και ανεξάρτητα οφέλη καθώς<br />
απελευθερώνει και επιταχύνει τη ροή της<br />
πληροφορίας µε ό,τι συνεπάγεται αυτό το γεγονός για<br />
την ελεύθερη αγορά.<br />
Αλλά η δηµοκρατία, αντιστρόφως, θα ωφεληθεί<br />
τελικά από την προστασία της ελεύθερης οικονοµίας;<br />
Είναι εύκολο να καταλάβουµε ότι η δηµοκρατία<br />
προϋποθέτει κατά κάποιο τρόπο την ανάπτυξη και<br />
την ευηµερία. Η οικονοµική οπισθοδρόµηση και η<br />
χαµηλή παραγωγικότητα οδηγεί στον µαρασµό και<br />
την πείνα που µε τη σειρά τους οξύνουν τις<br />
ανισότητες οδηγώντας στην αποδυνάµωση της<br />
κοινωνικής συνοχής. Οι ταξικές συγκρούσεις και η<br />
δικτατορία φαντάζουν σχεδόν αναπόφευκτες µετά<br />
από αυτήν την εξέλιξη. Φυσικά το τελευταίο<br />
επιχείρηµα δρα και αντιστρόφως καθώς η ανάπτυξη<br />
µακροπρόθεσµα αποδοµεί τους εξουσιαστικούς<br />
θεσµούς και εµπλουτίζει την πολιτική αρένα µε νέες<br />
κοινωνικές δυνάµεις. Συνεπώς η δηµοκρατία είναι<br />
στενά δεµένη µε το οικονοµικό σύστηµα που φέρνει<br />
ανάπτυξη και υψηλή παραγωγικότητα.<br />
Όπως αποδεικνύουν οι στατιστικές, τα νοµικά<br />
κατοχυρωµένα ιδιοκτησιακά δικαιώµατα έχουν<br />
άµεση σχέση µε την συνολική αύξηση της<br />
παραγωγής. Οι ανοιχτές οικονοµίες τείνουν να<br />
αναπτύσσονται ταχύτερα και να επιτυγχάνουν<br />
υψηλότερα κατά κεφαλή εισοδήµατα από τις<br />
κλειστές αποµονωµένες οικονοµίες. Μια έρευνα µε<br />
τίτλο Economic Freedom of <strong>the</strong> World του James<br />
Gwartney και του Robert Lawson κατέληξε ότι τα<br />
έθνη που διέθεταν τις πιο ανοιχτές αγορές από το<br />
1980 ως το 1998 παρουσίασαν οικονοµική ανάπτυξη<br />
πέντε φορές ταχύτερη από τα έθνη των οποίων οι<br />
οικονοµίες ήταν ελάχιστα ή καθόλου ανοικτές. Οι<br />
κάτοικοι κοινωνιών που ακολουθούν το µοντέλο των<br />
ανοικτών αγορών είχαν πολύ υψηλότερα κατά<br />
κεφαλή ετήσια εισοδήµατα από όσους διαβιούν σε<br />
κλειστές οικονοµίες ($22,306 vs. $2,916) Μια<br />
έρευνα από οικονοµολόγους της World<br />
Bank,συγκεκριµένα των David Dollar και Aart<br />
Kraay κατέληξε στο συµπέρασµα ότι οι λιγότερο<br />
ανεπτυγµένες χώρες που ανοίχτηκαν στην<br />
παγκόσµια οικονοµία αναπτύχθηκαν πολύ ταχύτερα<br />
από όσες προτίµησαν ¨κλειστά¨ µοντέλα. Οι<br />
εµπειρικές αποδείξεις δείχνουν ότι οι δηµοκρατικοί<br />
θεσµοί και οι ανοικτές οικονοµίες σχετίζονται µε<br />
ταχύτερους ρυθµούς ανάπτυξης στις αναπτυσσόµενες<br />
χώρες.<br />
Στην πραγµατικότητα η διάδοση του φιλελευθέρου<br />
καπιταλισµού ακολουθήθηκε από µια αυξανόµενη<br />
Rooster Review<br />
δηµοκρατικοποίηση πολλών χωρών. Σύµφωνα µε τον<br />
οργανισµό ανθρώπινων δικαιωµάτων ‘‘Freedom<br />
House’’, το ποσοστό του παγκόσµιου πληθυσµού που<br />
απολαµβάνει πλήρεις αστικές και πολιτικές<br />
ελευθερίες αυξήθηκε σταθερά τις τελευταίες τρεις<br />
δεκαετίες. Συγκεκριµένα από 35 % που ήταν το<br />
1973 (όσο υπήρχε ακόµα ο “εναλλακτικός δρόµος”<br />
του υπαρκτού σοσιαλισµού ) σήµερα έχει φτάσει το<br />
44%, αξιοσηµείωτη διαφορά αν σκεφτούµε ότι οι<br />
µεταβατικές πολιτικές περίοδοι σε ιστορική κλίµακα<br />
δεν θα πρέπει να µετριούνται µε µήνες και χρόνια<br />
αλλά µε δεκαετίες και αιώνες.<br />
Η εσωτερική αλληλοσύνδεση ανάµεσα στις χώρες µε<br />
υψηλή παραγωγικότητα και το δηµοκρατικό<br />
πολίτευµα δεν είναι φυσικά σταθερός και<br />
αµετάβατος νόµος. Είναι αλήθεια ότι χώρες µε<br />
τεράστιο ορυκτό πλούτο, πχ η Σαουδική Αραβία και<br />
το Κουβέιτ µπορούν να έχουν υψηλό κατακεφαλήν<br />
εισόδηµα και ταυτόχρονα να διατηρούν άθικτη την<br />
εξουσιαστική τους υπερδοµή. Είναι εύκολο να<br />
διαπιστώσουµε ότι ο κεντρικός σχεδιασµός των<br />
συγκεκριµένων οικονοµιών παράγει δεσµούς<br />
εξάρτησης ανάµεσα στην κοινωνική βάση και την<br />
ηγεσία. Αυτή η εξάρτηση µακροπρόθεσµα ποτίζει τις<br />
ρίζες του ολοκληρωτισµού και επιµηκύνει τη<br />
διάρκεια του. Όχι, ο κεντρικός σχεδιασµός δεν είναι<br />
ο δρόµος για δηµοκρατικές µεταρρυθµίσεις ακόµα<br />
και σε µια πλούσια χώρα. Το µυστικό κρύβεται στη<br />
βασική προϋπόθεση της δηµοκρατίας: την ελευθερία<br />
του ατόµου να διαχειρίζεται κατά βούληση της<br />
παραγωγικές του δυνάµεις, να τις εκµεταλλεύεται<br />
και να αποκερδαίνει το υλικό όφελος αυτής της<br />
εκµετάλλευσης δίχως την παρέµβαση του κράτους.<br />
Αυτής της µορφής η οικονοµική ελευθερία<br />
ανεξαρτητοποιεί ένα αρχικά ετερογενές κοινωνικό<br />
σώµα που σταδιακά µορφοποιείται σε µια<br />
διαφοροποιηµένη κοινωνική τάξη µε κοινά<br />
συµφέροντα και στόχους. Μια µεσαία τάξη που<br />
αντλεί τον πλούτο της χωρίς τη συµµετοχή του<br />
κράτους είναι ικανή να το αµφισβητήσει και να το<br />
πολεµήσει. Αυτή η κοινωνική διαδικασία<br />
αντικειµενικά ανοίγει το δρόµο στον πολιτικό<br />
πλουραλισµό , τις αστικές ελευθερίες και τη<br />
δηµοκρατία. Τα συµπεράσµατα που µπορούµε να<br />
εξάγουµε από την ιστορική εµπειρία είναι παραπάνω<br />
από πειστικά:<br />
Οι χώρες τις ανατολικής Ασίας ακολούθησαν<br />
διαφορετικά µοντέλα οικονοµικών συστηµάτων από<br />
τα µέσα του προηγούµενου αιώνα µέχρι και σήµερα.<br />
Η Ινδία πήρε ένα µισοσοσιαλιστικό µονοπάτι<br />
στηριγµένο στον κεντρικό σχεδιασµό ενώ χώρες σαν<br />
τη νότιο Κορέα και την Ταϊβάν ανοίχτηκαν<br />
περισσότερο στις ελεύθερες αγορές. Μέχρι το 1990<br />
το κατά κεφαλήν εισόδηµα στις χώρες αυτές ήταν<br />
περίπου 10-15 φορές περισσότερο από της Ινδίας.