12.07.2015 Views

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Lakиn яsяrdя ana tarиxи, yaddaшы, mиllи dцшцncяnи яks etdи -rяn иkи obraz var: Doьma dиlиndяn baшqa heч bиr dиl bиl -mяyяn Gцlsabah vя tarиxи yaddaшыn daшыyыcыsы vя юtцrцcцsцAna иlя onun kиtabы. Hяmишя savadsыzlыqla, cяhalяtlя mц -barиzя aparan Cяlиl Mяmmяdquluzadя yabanчы юlkяlяrdяtяhsиl alarkяn yabanчыlaшmaьыn яleyhиnя иdи vя bunun nя -tиcяlяrиnи “Anamыn kиtabы” яsяrиndя gюstяrmишdиr.Almas Yыldыrыm poezиyasы Azяrbaycan Tцrklцyцnцn иz -tи rablarыnы, hяyяcan vя dцшцncяlяrиnи, цsyankarlыьыnы яksetdиrяn яn gюzяl nцmunяlяrdиr.Цmumиyyяtlя, яdяbиyyatыmыzda mиllи иdeolojи dцшцncяnияks etdиrяn kиfayяt qяdяr яdяbиyyat vardыr. Чaьdaш yazычы -larыmыzdan Иsa Hцseynovun “Иdeal” (Яbяdиyyяt) romanыndatarиxи vяrяsяnиn qorunmasы uьrunda gedяn mцbarиzя юzяksиnиn tapmышdыr. Bu vяrяsяnиn (tarиxи yaddaшыn) qoruyucularыnяsиldяn-nяslя, zamandan-zamana юtцrцrlяr, чцnkиvяrяsя mиllяtиn hяlя цzя чыxmamыш tarиxиdиr. Mюvlцd Sц le y -manlыnыn “Sяs”, Elчиnиn “Юlцm hюkmц”, Yusиf Sяmя doь -lunun “Qяtl gцnц” romanlarы da mиllяtиmиzиn keчdиyи tarиxиproseslяrиn onun mиllи шцuruna, ruhuna vurduьu zяrbяlяrияks etdиrиr. Bu яsяrlяr nя qяdяr mцkяmmяl olsalar da, son -da bяdbиnlиk ruhu hakиmdиr.1979-cu иldя 28 yaшыnda hяbsxanada vяfat etmиш TofиqVяndamlыnыn 2005-cи иldя чap olunan “Qandal qolda nяyazыm” adlы kиtabыnda “Чaьыrыш”, “Vяtяn desиnlяr” kиmи шeиrlяrиndяяsl vяtяndaш obrazы yaradыlmышdыr.Lakиn tяяssцflя qeyd etmяlиyиk kи, son dюvr яdяbиyyatыmыzdaMиllи Иdeologиyanы яks etdиrяn vя tяrяnnцm edяnяsяrlяr demяk olar kи, yaranmamышdыr. Юzцnц yenи яdяbиy -yatыn nцmayяndяsи adlandыran “posmodernиst” gяnc mцяllиflяrbяшяrиlиk иdeyasыnы tяqdиm etmяklя яslиndя mиllи sи -masыzlыq, яsrlяrlя tяfяkkцrцmцzdя qorunub saxlanan mиllиdяyяrlяrи daьыtmaqla яdяbиyyatda qalmaьa, beynяlxalqmяkanda tanыnmaq иstяyиrlяr. Bu mцяllиflяr unudurlar kи,hяr bиr шяxsиn dяyяrи яslиndя onun bюyцk bиr kюkя baьlыlыьы,mяhz юzцnя mяxsus olanlara sadиq qalmasы иlя mцяyyяnlяшиr.Bиr avropalы цчцn Avropa яxlaqыnы tяblиь edяn яsяryalnыz sиyasи cяhяtdяn cяlbedиcи ola bиlяr. Amma bиr Шяrq,bиr asyalы, bиr azяrbaycanlы Tцrk яxlaqыnы яks etdиrяn яsяrbиlmяdиyи, dяrk etmяk иstяdиyи bиr dцnyanыn яksи kиmи dahamaraqlыdыr vя daha yцksяk dяyяrlяndиrиlиr.Mяsяlяn, Qurban Sяиdиn “Яlи vя Nиno”, “Altunsaч” ro -man larыnda Avropa иlя Asиya, Шяrq-Qяrb tяfяkkцrцnцn, яx -la qыnыn toqquшmasы bцtцn kяskиnlиyи иlя gюstяrиlmишdиr. Bu -rada яks яxlaqlarыn tяmsиlчиsи olan qяhrяmanlarы sevgи bиrlяшdиrиr,lakиn onlarыn tяfяkkцrц dяyишmиr, hяr bиrи sonadяkюz baxышlarыnы mцdafия edиr. Bununla bюyцk yazычы-иdeoloqbиr-bиrиnя яks olan иdeyalar dцnyasыnda da юz ruhunu qorumaьыnmцmkцn olduьunu gюstяrmишdиr. Demяk, яdяbиyyatdaяsas mяsяlя nяdяn yazmaq deyиl, necя yazmaqdыr. Yalnыzgцclц qяlяmи olan yazычы baшqa tяrzlяrи tяqlиd edиr, bюyцkyazычыlar иsя yaratdыьы яsяrlяrиn mцkяmmяllиyиndя hяm dяюz baxышlar sиstemиnи yaradыr, tяqdиm vя tяblиь edиrlяr.Tяяssцflя qeyd etmяlиyяm kи, bюyцk шaиr vя yazы чы la -rыmыzыn яdяbиyyatыn dиlи иlя tяqdиm etdиklяrи mиllи иdeolojи dц -шцncяyя mцnasиbяt bu чaьdaш шaиr vя yazычыlarыmыzda yoxdяrяcяsиndяdиr. Bunu nяzяrя alaraq yaradыcыlыьыmы, bцtцnqцvvяmи Mиllи Иdeologиyamыzыn tяblиьиnя yюnяltdиm. Adlarыnычяkdиyиm bюyцk шяxsиyyяtlяrиn yolu иlя gedяrяk yazdыьыmbцtцn яsяrlяrиmdя Mиllи Иdeologиyanыn nяzяrи sиstemиnи ya -ratmaьa чalышmышam. Hesab edиrяm kи, bиr yazычыnыn mиllяtяяn bюyцk xиdmяtи dя mяhz budur.Yuxarыda qeyd edиlяn яsяrlяrиn tяhlиlи zamanы Azяrbay -can mиllи иdeolojи tяfяkkцrцnцn aшaьыdakы чalarlarыnы qeydetmяk olar:1. Heч bиr mиllяtя, heч bиr etnиk qrupa vя dиnя qarшы чe -vrиlmяyяn яsl Tцrklцk!2. Mиllи dяyяrlяrя hюrmяt vя sяdaqяt;3. Чaьdaшlыq vя иnkишaf (Azяrbaycan Tцrklцyц hяmишячaьdaш zamanыn tяlяblяrиnя cavab verиb);4. Elm vя mяdяnиyyяt;5. Tцrklцyя яks olmayan Asиya vя Шяrq dяyяrlяrи;6. Bяшяrи dяyяrlяr7. Dиnи dяyяrlяrиmиz (totemиzm, шamanиzm, atяшpя rяst -lиk vя bцtцn dиnlяrиn яn mцkяmmяlи olan Иslamыn яn gюzяldяyяrlяrиnиn юyrяnmяk);8. Torpaq, yurd, ocaq dяyяrlяrи;9. Ana, ata-baba, bюyцyя, qonaьa hюrmяt;10. Чюrяyя hюrmяt;11. Dюvlяt maraqlarы;12. Ana, bacы, qadыn namusu;13. Kишиnиn qoruyucu, qadыnыn yaradыcы rolu vя s.Ancaq tяяssцflя demяlиyиk kи, bu gцn иctиmaиyyяtdя,Kцtlяvи Иnformasиya Vasиtяlяrиndя, bяdии fиlmlяrиmиzdя vяяdяbи яsяrlяrdя mиllи иdeolojи tяfяkkцrя laqeydlиk, bиganяlиkvardыr. Teatrlarыmыzda mиllи ruhda olan яsяrlяrя demяk olarkи, yer verиlmиr vя KИV tяrяfиndяn heч bиr reklamы aparыlmыr.Son иllяrdя чяkиlяn, Qarabaь mцharиbяsиnя hяsr olunmuшfиlmlяrиmиz hяm иdeolojи-sиyasи, hяm dя sяnяtkarlыq baxы -mыndan чox zяиfdиr. Hesab edиrиk kи, mиllи ruhda olan sяnяd -lи vя bяdии fиlmlяrиn чяkиlиши иlя mяшьul olacaq xцsusи kиnostudиyanыnyaradыlmasыna, bu mяqsяdя xиdmяt edяn яsяrlяrиdяstяklяyяn vя tяblиь edяn mяrkяzиn yaradыlmasыna eh -tиyac vardыr. Mиllи Иdeologиya mиllяtиn gяlяcяyиnиn tяmяlиdиr,onu yaшatmaq, qorumaq vя иnkишaf etdиrmяk lazыmdыr. Azяr -baycan иdeologиyasыnыn qaynaqlarыndan sюz aчarkяn Яlиbяy Hцseynzadяnи unutmaq olmaz. Яlи bяy Hцseyn zadяTцrklцyцn иdeya ocaqlarыnы yandыran иlk шяxsиyyяtlяrdяnolmuш, иdeolojи dцшцncяmиzиn sиyasи-иdeolojи nяzяrиyyяsиnиyaratmышdыr. Bяlи, иdeologиyamыzыn qaynaqlarы vardыr. Bun -dan sonra da olmasы vя yaшamasы цчцn xцsusи nяzяrи sиs -temиn prиnsиplяrиnиn hazыrlanmasыna, tяkmиllяшdиrиlmяsиnяehtиyac vardыr.www.uluturk.infoТЦРК EЛИ / MART-2010, No:645

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!