BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

İslamvə onun ülvi quruluşuMüzəffər ŞahinTürkiyə Cümhuriyyətinin Azərbaycandakı SəfirliyininDin Xidmətləri Müşaviriİslam Hz. Adəmdən (s) etibarən bütün peyğəmbərlərinAllahdan (c.c.) alıb təbliğ etdikləri ortaq əsasların hamısınıehtiva etməkdədir. Quranda buna işarə ilə “Allah: “Dinidoğru-dürüst tutun (qoruyub saxlayın), onda ayrılığadüşməyin!” – deyə Nuha tövsiyə etdiyini, sənə vəhy buyurduğunu,İbrahimə, Musaya və İsaya tövsiyə etdiyini dindəsizin üçün də qanuni etdi. Sənin dəvət etdiyin (tövhid dini)müşriklərə ağır gəldi...” (Şura 42/13) buyurulmaqdadır.Digər bir ifadə ilə İslam dininin, İnsanın həm fərdi, həm dəictimai həyatını tənzim etməyə yönəlmiş ilahi təkliflərin Hz.Məhəmməd (s.ə.s.) vasitəsilə şəkillənən sonuncu ilahi birsistem olduğu vurğulanır.Məhz bu özəlliyinə görə İslam, Yəhudilik və Xristianlığıbir din, Tövrat və İncili isə vəhyin nəticəsi olaraq qəbuletməkdədir. Bununla birlikdə yəhudi və xristianları yanlışdavranışlarına görə tənqid etməkdə, Allahın (c.c.) ayələrinidəyişdirmələri səbəbindən qınamaqdadır. Digər tərəfdənyəhudi, xristian və sabililərdən olub zaman içərisində mənsubolduqları dinlərin qüvvədə olduğu dövrlərdə Allaha(c.c.) və axirət gününə inanan, saleh əməllər görənlərdəntəriflə söz açmışdır. İslam dini bəşəri təlimlərin şəkilləndirdiyidinləri bir fenomen olaraq qəbul etməklə yanaşı,ona inananları ilahi vəhyin bildirdiyi “tövhid təlimi”ni tanımağa,Allaha (c.c.) şərik qoşmadan Ona (c.c.) təslimolmağa və ibadət etməyə dəvət etməkdədir. Bununlabərabər bu dəvəti qəbul etməyənlərin inandıqları dəyərlərəhəqarət edilməsini qadağan edir.İslam, din seçmək mövzusunda insanlara tamamiləazadlıq vermişdir. Quranda “Dində məcburetmə yoxdur...”(Bəqərə 2/226) deyə buyurulmaqdadır. Bu fikir daxilində,heç kimə din mövzusunda məcburetmə olmadığı kimi,ziyanı dəymədiyi müddət ərzində qeyri-müsəlmanlarlayaxşı davranılmasının vacibliyi də Qurani-Kərimdə prinsipkimi ortaya qoyulur: “Allah din yolunda sizinlə vuruşmayanvə sizi yurdunuzdan çıxartmayan kimsələrə yaxşılıq etməyivə onlarla ədalətlə rəftar etməyi sizə qadağan etməz. Allahədalətli olanları sevər! Allah sizə ancaq sizinlə din yolundavuruşan, sizi yurdunuzdan çıxardan və çıxartmağa köməkedən kimsələrlə dostluq etmənizi qadağan edər. Onlarladostluq edənlər əsl zalımlardır!” (Mumtəhənə 60/8-9).İslam dininin əsas iki təməl qaynağı vardır: Quran vəSünnət (Hz. Peyğəmbərin söz, hərəkət və takrirləri).İslamın ülvi quruluşu bu iki təməl qaynaqla formalaşmaqdadır.Quran və Sünnət, İslamın ülvi təməlini formalaşdıranxüsusiyyətlər haqqında bunları elan edir:İslam Tövhid Dinidir: Kəlimə olaraq birləşməkanlamına gələn tövhid, Allahın (c.c.) varlığını, birliyini,bütün uca sifətləri şəxsində topladığını, əksik sifətlərdənuzaq olduğunu, bərabəri və bənzəri tapılmadığını, mütləqgüc sahibi və yaradıcı olduğunu, ondan başqa ilahilərinolmadığını bilmək və buna inanmaq deməkdir. Bu inanc ənköklü şəkildə “kəlimeyi tövhid” deyilən “La ilahə illəllah”(Allahdan (c.c.) başqa ilahi yoxdur) cümləsiylə ifadə edilir.Allahın (c.c.) sevdiyini sevmək, sevmədiklərindən üzçevirmək, əmrlərinə uymaq, qadağalarından qaçmaq,peyğəmbərin (s.ə.s.) göstərdiyi yolla addımlamaq datövhidin vacib göstəricilərindən sayılır. Sadəcə nəzəribaxımdan Allaha (c.c.) inanmaq yetərli olmayıb bu inancınpraktik olaraq hərəkətlərlə göstərilməsi və dəstəklənməsilazımdır. İnanc və ibadət ölçüləriylə qazanılmış olanimanın, hər cür müxtəlif tutumlu dünyəvi davranışaistiqamət verməsi real tövhid əqidəsinin əks olunmasıdır.Peyğəmbərlərin hamısı, bu tövhid anlayışına çağırmışlar.Tövhid inancı peygəmbərlərin gətirdikləri dinlərin hamısındadəyişməyən və ən öndə gələn xüsusdur.İslam Dini Universaldır: Allah (c.c.) tərəfindəngöndərilən dinlər arasında dil, ərazi, məlumat və zamanfərqliliklərinə rəğmən, inanc əsasları və ibadət anlayışı iləədalət, doğruluq, sevgi, köməklik göstərmək kimianlayışların yaxşı, buna ziddiyyət təşkil edənlərin pisolması kimi təməl və universal həqiqətlər ilahi dinlərin ortaqözəlliyidir. Bu mənada vəhy qaynaqlı bütün dinlər eyni olub,İslam isə, Hz. Adəmdən (s) bəri gələn vəhy ənənəsinindavamı və son halqasıdır. Bu baxımdan İslamın universalolması, dünyanın hər bölgəsində yaşayan insanları vəqiyamətə qədər bütün zamanları əhatə etməsi vacibdir (Aliİmran 3/19, 83,85; Səba 34/28). Necə ki, İslamın təməlqaynağı olan Quranın mesajları, qiyamətə qədər bütünzamanları əhatə edəcək, bütün insanları və hətta cinləri dəiçinə alacaq xüsusiyyət daşımaqdadır (Rahmən 55/31, 35;İbrahim 14/1).Əvvəlki dinlər müəyyən bir müddət üçün və ya toplumwww.uluturk.infoТЦРК EЛИ / MART-2010, No:659